Nu robots steeds vaker de plaats innemen van nieuwe jobs, lijkt één ding zeker: met de technologische vooruitgang zal de arbeidsmarkt een grondige verandering ondergaan. De uitdaging voor bedrijven? Opleidingen!

Die boodschap is de belangrijkste conclusie van een studie van het World Economic Forum over de toekomst van de werkgelegenheid, uitgevoerd bij bedrijfsleiders en hr-specialisten uit de hele wereld die maar liefst 15 miljoen werknemers vertegenwoordigen. Het WEF is gevestigd in Genève en is u vooral bekend om zijn jaarvergadering in Davos. Maar wat was nu precies het uitgangspunt van de analyse? De vierde industriële revolutie zal de arbeidsmarkt grondig veranderen: miljoenen banen zullen verdwijnen, maar tegelijk duiken er nieuwe opportuniteiten op voor nieuwe jobs en competenties. Die overgang zal echter niet van een leien dakje lopen en grote inspanningen vergen van onder meer de bedrijven. Want om gekwalificeerde en bekwame vakmensen te kunnen inzetten, zijn opleidingen broodnodig.

Veranderingen van formaat

Uit de studie wordt een reeks conclusies getrokken. Wij zetten de voornaamste even op een rijtje:

• De belangrijkste conclusie: 54% van de werknemers wereldwijd zal zijn competenties moeten bijschaven als antwoord op de automatisering van het werk en de ontwikkeling van artificiële intelligentie. Van die werknemers zal 20% gedurende minstens zes maanden een opleiding moeten volgen, terwijl bijna één op tien meer dan een jaar lang weer naar de ‘schoolbanken’ moet ...
• Een algemeen bekende vaststelling (bijna 50%): de automatisering zal tegen 2022 zorgen voor een daling van het aantal voltijdse werknemers. Bovendien verwacht 38% van de respondenten dat het zijn werknemers zal moeten inzetten voor taken met een grotere toegevoegde waarde. Tegelijkertijd denkt een kwart van de bedrijven dat daardoor nieuwe functies kunnen worden gecreëerd.
• In diezelfde context verwachten heel wat respondenten dat ze steeds meer een beroep zullen moeten doen op externe specialisten en dat de arbeidsmarkt in het algemeen flexibeler, grenzelozer en gedecentraliseerder zal worden.
• Robots zullen steeds vaker worden ingezet in bedrijven om specifieke taken uit te voeren, zoals administratie.
• Bepaalde functies dreigen te verdwijnen: ambachten, middle management, financieel beheer enz. Daarentegen zullen de meer 'menselijke' rollen wel nodig blijven. Denk bijvoorbeeld aan commerciële functies, trainers, klantendienstmedewerkers, innovatiemanagers enz.
• En dat is niet voor niets. Want hoewel de technologische competenties (design, programmeren enz.) steeds meer naar waarde worden geschat, zullen de competenties met een 'menselijke' dimensie ook belangrijk blijven of zelfs nog belangrijker worden. Voorbeelden van zo'n competenties zijn creativiteit, kritisch denken, onderhandelen, oog voor detail, veerkracht, complexe problemen oplossen, emotionele intelligentie, leadership en ga zo maar door.

Menselijk kapitaal: meer dan ooit aan de actiefzijde

Door de transformatie van de arbeidsmarkt zal het voltallige personeel in de bedrijven opgeleid en geherkwalificeerd moeten worden. Opleiding en herkwalificatie zijn volgens het rapport van het World Economic Forum dan ook twee belangrijke hefbomen om het fenomeen te begrijpen. De analyse toont bovendien aan dat de werkgevers die al voor die weg hebben gekozen, nu al de vruchten plukken van hun inspanningen. Zij kunnen nu immers rekenen op gekwalificeerde profielen met een hoge toegevoegde waarde.

Die uitdaging vereist echter een strategische aanpak. Bedrijven moeten namelijk in staat zijn om de technologische vooruitgang te rijmen met de vaardigheden van hun werknemers. Want alleen zo kunnen ze de mogelijkheden van hun personeel zo goed mogelijk benutten. Bovendien is binnen de bedrijven ook een verschuiving nodig zodat menselijk kapitaal nog meer wordt gezien als activa in plaats van als passiva. Die bewustwording is onontbeerlijk om in een positieve spiraal terecht te komen...

Profiteren van een positieve spiraal

De technologische innovatie vereist uiteraard nieuwe competenties, maar fungeert ook als motor voor de groei. Die groei zorgt dan weer voor nieuwe banen en verhoogt de waarde van de bestaande functies. Voortdurend nieuwe expertise opbouwen is bovendien positief voor het ontstaan van nieuw intern talent en houdt medewerkers gemotiveerd om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. Kortom, zorg vooral dat u in die positieve spiraal terechtkomt. Want ook het omgekeerde is mogelijk: een gebrek aan competenties – niet alleen bij de werknemers maar ook bij de hogere kaderleden – blokkeert de vooruitgang en dus ook de groei van het bedrijf.

Zowel voor regeringen, bedrijven als werknemers komt het moment om tot actie over te gaan steeds dichterbij. Het World Economic Forum benadrukt dan ook dat wie nu niets doet, het risico loopt dat de competentieverschillen en de ongelijkheid tussen de werknemers alleen nog maar zullen toenemen.

Als bank willen we duurzaam ondernemerschap en innovatie stimuleren. Samen met BlueChem, de eerste incubator voor duurzame chemie in Europa, zetten we alvast enkele belangrijke stappen in die richting.

In december 2021 verlengde BNP Paribas Fortis haar exclusief partnership met BlueChem voor drie jaar. Een logische stap na de succesvolle samenwerking van de voorbije jaren.

BlueChem is de eerste onafhankelijke incubator in Europa die zich specifiek toespitst op innovatie en ondernemerschap in duurzame chemie. Het ondersteunt beloftevolle start-ups en ambitieuze groeibedrijven uit binnen- en buitenland op juridisch, administratief en financieel vlak. Zo investeerde BlueChem recent in een gloednieuw gebouw op de Blue Gate site, het nieuwe klimaatneutrale bedrijventerrein in Antwerpen. Zowel starters, kmo’s, grote ondernemingen, onderzoekscentra als kennisinstellingen kunnen er terecht voor volledig uitgeruste en vrij in te richten labo’s, individuele kantoren en flexplekken. Je vindt er o.a. een bedrijf dat CO2 moleculen splitst om te hergebruiken, een ander bedrijf dat eiwitten ontwikkelt voor vleesvervangers of nog een bedrijf dat chemicaliën uit vervuild industrieel afvalwater haalt.

Didier Beauvois, Head of BNP Paribas Fortis Corporate Banking: “Wij zijn erg trots partner te mogen zijn van BlueChem, dat net zoals onze bank duurzame ontwikkeling en open innovatie hoog in het vaandel draagt. Het is dan ook een bewuste keuze om ons partnership met BlueChem meteen met drie jaar te verlengen. Via dit soort initiatieven willen we bedrijven en sectoren helpen om te voldoen aan de voorwaarden die gesteld worden in de ‘European Green Deal’, het plan van de Europese Commissie om de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken.”

Duurzaam partnership

Als leidinggevende bank in België vinden we het belangrijk om onze verantwoordelijkheid te nemen en bij te dragen tot de duurzame ontwikkeling van onze samenleving, vandaag en morgen. Een belofte die we kunnen blijven waarmaken dankzij de samenwerking met een partner zoals BlueChem.

Onze rol binnen deze unieke samenwerking bestaat er in de eerste plaats in om onze expertise te delen. De bank beschikt over een expertisecentrum, het Sustainable Business Competence Centre, dat innovatieve, duurzame ontwikkelingen op de voet volgt en die kennis aanwendt om bedrijven te ondersteunen bij hun duurzaamheidstransitie. Ook hebben we via onze Innovation Hubs veel ervaring met het finetunen van businessplannen voor start-ups die willen evolueren naar een scale-up. Een tweede cruciale rol die voor ons is weggelegd, is het ter beschikking stellen van ons netwerk. We leggen contacten met potentiële klanten en investeerders en gaan op zoek naar synergieën tussen start-ups en grote bedrijven. Contacten die ook een meerwaarde zijn voor ons Corporate Banking cliënteel.

Barbara Veranneman, Voorzitter BlueChem NV en Director International Affairs essenscia: “Het succes van BlueChem is mee te danken aan de sterke strategische partnerschappen, zoals met BNP Paribas Fortis. Hierdoor bieden we met onze incubator voor duurzame chemie niet enkel de juiste accommodatie op de juiste plek, maar ook een gespecialiseerde service op maat. Die toegang tot topexpertise is een bijzondere troef waardoor start-ups en scale-ups optimaal begeleid worden en zich kunnen concentreren op hun kerntaak: duurzame innovaties op de markt brengen.”

Waarom de chemische sector?

De chemische sector is een belangrijke industrie voor ons land. De Antwerpse chemiecluster is de grootste in Europa en de tweede grootste wereldwijd. Door starters en scale-ups over heel Vlaanderen optimaal te ondersteunen in innovatie en verduurzaming, kunnen we dan ook een grote impact creëren.

We beseffen het niet altijd, maar ontwikkelingen uit de chemie vind je terug in elk aspect van ons dagelijks leven: zo goed als elk technologisch product bevat plastic, een smartphone zit boordevol materialen uit de chemische sector, er zijn de biodegradeerbare verpakkingsmaterialen in de supermarkt, het onderzoek naar nieuwe batterijen, recyclage waar heel wat ontwikkeling bij komt kijken…

Een mooi voorbeeld is Triple Helix, een innovatief groeibedrijf dat als een van de eerste bedrijven zijn intrek nam in BlueChem en van bij de start door de bank wordt begeleid. Het bedrijf bereidt de bouw voor van recyclagefabriek ‘SurePure’, waarmee het polyurethaan afval opnieuw wil herleiden tot de grondstof, om daarna te verwerken voor nieuwe toepassingen. Polyurethaan is o.a. terug te vinden in matrassen, autozetels, isolatiepanelen, enz. En dat is slechts een eerste stap. Onder het motto “Molecules as a service” plant Triple Helix gelijkaardige initiatieven met glas, steen en hout. Door afval niet langer als afval te beschouwen, ontstaat een enorme groeimarkt.

Steven Peleman, Managing Partner Triple Helix Group: “De kracht van een partner zoals BNP Paribas Fortis is dat ze de juiste partijen aan tafel kan brengen en zo als het ware een hefboom is in de weg naar een duurzamere industrie. En dan heb ik het niet alleen over het financiële plaatje. De bank zoekt bijvoorbeeld ook mee naar strategische partners, helpt ons om onze credibiliteit te versterken en brengt mogelijke investeerders aan. Een bank die verder kijkt dan het puur financiële is voor ons een ongelooflijke meerwaarde”.

Duurzaamheid en innovatie in de chemische sector

De wetenschappelijke innovatiekracht van de chemiesector is essentieel voor de duurzame ontwikkeling van onze planeet. De chemie levert immers cruciale innovaties en producten voor een succesvolle aanpak van de klimaatverandering, ook al is het een industrie die niet meteen als de meest ‘groene’ gezien wordt. Toch zijn er heel wat opportuniteiten: betere recyclagetechnieken om duurzame metalen uit afval te halen, biodegradeerbare plastics, de vervanging van bepaalde stoffen in bestaande materialen of het vergroenen van een chemisch productieproces. Ook innovatie is voor de sector niet evident. Het kost veel tijd, durf en geld om van een labosetting naar een industriële productieschaal te evolueren.

European Green deal

Al deze inspanningen naar meer duurzaamheid kaderen in een breder Europees kader. De ‘European Green Deal’ is het plan van de Europese Commissie om de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Dit wil ze doen door de C02-uitstoot drastisch af te bouwen en wat er tegen 2050 nog zou worden uitgestoten, meteen op te vangen of te compenseren, bijvoorbeeld door bossen of nieuwe technologie. Europa zou daarmee het eerste klimaatneutrale continent ter wereld worden. Een ambitie waar we als bank graag onze schouders mee onder zetten! En u als bedrijf toch ook?

Wilt u meer weten over hoe wij duurzaamheid en open innovatie stimuleren of wilt u geholpen worden in uw transitie naar een meer sustainable business model? Spreek erover met uw relatiebeheerder of de experten van ons Sustainable Business Competence Centre.

Lees het volledige persbericht hier

De Antwerpse scale-up IPEE transformeert gewone toiletten tot innovatieve producten. BNP Paribas Fortis is hierbij meer dan enkel een financiële partner. Zo kwam IPEE al meermaals in contact met de juiste mensen via het netwerk van de bank.

‘Het klassieke urinoir heeft geen brein. Het infrarood-oog detecteert enkel dat er iemand voor het urinoir staat. Het gevolg? Veel waterverspilling en miserie’, zegt Bart Geraets, die in 2012 samen met Jan Schoeters IPEE oprichtte.

De scale-up bedacht nieuwe meettechnologie die toelaat om doorheen het keramiek van een urinoir te detecteren wanneer iemand plast of wanneer het urinoir verstopt geraakt. Met die innovatieve technologie ontwierp de scale-up urinoirs die de helft minder water verbruiken en toiletten die zonder aanraking kunnen worden bediend.

Strak ontwerp

‘IPEE is een atypische scale-up die innoveert in een sector waar de voorbije decennia weinig is veranderd’, zegt Conchita Vercauteren, relatiebeheerder binnen de Innovation Hub van BNP Paribas Fortis.

Jan Schoeters: ‘Aanvankelijk trokken we vooral de kaart van de duurzaamheid. Maar al snel voelden we dat bij niet-residentiële toepassingen de potentiële waterbesparing ondergeschikt is aan het operationele karakter. We moesten toegevoegde waarde kunnen bieden aan elke stakeholder van het aankoopproces.’

Er werd gekozen voor strakke ontwerpen om architecten en de eindgebruiker te verleiden. De eenvoudige installatie trekt installateurs over de streep en onderhoudsmensen zien de voordelen van het strakke ontwerp – dat makkelijk te poetsen is – en toiletten die nooit overlopen.

Investeerders nodig

Tot in 2015 staken Schoeters en Geraets samen met Victor Claes, expert in meetmethodes en grondlegger van de IPEE-technologie, hun energie in productontwikkeling en marktverkenning. De financiering was vooral afkomstig van geld dat ze ophaalden in hun netwerk van friends, fools and family.

Voor productie en commercialisatie moesten ze uit een ander vaatje tappen. Geraets: ‘We hadden een product, maar dat was niet klaar voor verkoop. Om die stap te nemen, hadden we investeerders nodig.’

De zoektocht naar nieuwe investeerders was een uitdaging. Schoeters: ‘We zijn geen software-ontwikkelaars en we zijn niet actief in een sexy sector. Daardoor vallen we uit de boot bij een grote doelgroep van investeerders.’

De jonge scale-up trok de aandacht van Ronald Kerckhaert, die eind 2015 zijn succesvolle bedrijf Sax Sanitair had verkocht. ‘Hij heeft ons gepusht om groot te denken, meer dan we zelf durfden. Hij heeft zich ook nooit georiënteerd naar een exit. Zijn uitdrukkelijke doelstelling was om ons product wereldmarkt in de markt te zetten’, zegt Schoeters.

Groeipad

Intussen heeft IPEE een indrukwekkend groeitraject afgelegd. Het productaanbod werd uitgebreid en er werden nieuwe sectoren aangeboord: onderwijsinstellingen, kantoorgebouwen en ziekenhuizen. De technologie wordt intussen gebruikt door Kinepolis, Texaco, Schiphol en Changi Airport (Singapore).

‘We hebben ons heel snel gericht op Azië, omdat nieuwe technologie daar sneller wordt omarmd’, zegt Geraets. De IPEE-technologie wordt verdeeld in onder meer Singapore - waar de scale-up een eigen verkoopkantoor heeft -, China, Thailand en Vietnam. Zowat de helft van de omzet komt uit het buitenland, al zal de coronacrisis dit jaar wel sporen nalaten.

Supporter

‘Mijn grootste kopzorg is om gezond te groeien’, zegt Bart Geraets. Een voordeel voor IPEE is dat in coronatijden hygiëne hoog op de agenda staat. Het touchless sanitair van de scale-up komt daaraan tegemoet.

Tegelijkertijd is waterschaarste en de nood om zuinig om te springen met water erg actueel. Geraets: ‘We merken dat we in deze gekke tijden nog meer voet aan de grond krijgen. In volle coronacrisis sloten we een contract af met de grootste fabrikant van sanitair wereldwijd. Het komt er nu op aan om onze business, het personeelsbeleid en de marketing verder te professionaliseren.’

De huisbankier is daarbij een belangrijke partner. Schoeters: ‘Die is toch meer dan enkel een financiële organisatie. Via het netwerk van de bank zijn we al meermaals in contact gekomen met de juiste mensen. Onze bankier voelt eerder aan als een supporter die ook mee zijn schouders zet onder ons verhaal.’

Data op een slimme manier analyseren en inzetten, dat is de expertise van de Gentse start-up Crunch Analytics. Enkele jaren geleden kwam Crunch Analytics in contact met BNP Paribas Fortis, die de start-up op zijn potentieel en niet op zijn toenmalige kleine omvang beoordeelde.

Crunch Analytics maakt ondernemingen efficiënter. Het levert daarvoor twee soorten datadiensten. Enerzijds brengt de Gentse start-up gedetailleerd in kaart hoe bedrijven digitale gegevens kunnen inzetten om te groeien of sterker te worden. “Strategische data-inzichten leveren kennis en  mogelijk een concurrentieel voordeel op”, verduidelijkt Laurent Mainil, oprichter en CEO van Crunch Analytics. “Afhankelijk van de vooropgestelde doelen krijgen bedrijven via een heldere datastrategie en gerichte analyses een beter inzicht in marktevoluties, consumentengedrag of vlottere operationele toepassingen.”

AI & machine learning

Anderzijds ontwikkelt de Belgische dataspecialist ook algoritmes die steunen op artificiële intelligentie en machine learning. Die kunnen bij de uitrol van de uitgestippelde datastrategie stap voor stap bij de klant geïntroduceerd worden. “Zo helpen we bijvoorbeeld winkels bij het automatisch bepalen van de ideale soldenprijs van hun artikels”, vertelt Louis-Philippe Kerkhove, medeoprichter en CTO van Crunch Analytics. “Ook webshops kunnen met onze technologie hun marktaandeel vergroten, door bijvoorbeeld de prijzen en verkoopsnelheden van hun items te vergelijken met die van concurrerende e-shops.”

Unieke benadering van de markt

Waarmee Crunch Analytics het verschil maakt in vergelijking met andere Belgische dataspecialisten? Met langdurige samenwerkingen in specifieke sectoren: retail, consumentengoederen, glas-en tuinbouw. Die partnerships kijken verder dan alleen technologie en houden ook rekening met onder meer bedrijfseconomische doelen en kostenefficiëntie. “We zetten onze oplossingen alleen in als we kunnen aantonen dat die voor onze klanten een duidelijke meerwaarde opleveren”, zegt Laurent Mainil. “De toepassingen die we uitrollen, hebben daarom een sterke return on investment. De financiële meerwaarde is binnen één of twee jaar vaak al tienmaal zo groot als de gedane investering.”

Fast forward naar 2025: toekomstambities

Sinds de oprichting in 2016 verdubbelt Crunch Analytics elk jaar zijn omzet. Ook het personeelsbestand groeit. Telde het bedrijf aanvankelijk twee werknemers (de oprichters, nvdr), dan zijn er dat vandaag 22. “Over vijf jaar willen we Europees marktleider zijn op vlak van geavanceerde data-analyses binnen de sectoren waar we op focussen”, zegt Louis-Philippe Kerkhove. “We beseffen dus dat we de komende jaren nog veel nieuw talent moeten vinden én aan ons binden.” Voor sommige profielen bestaan er geen gerichte schoolopleidingen. “Daarom trainen we onze mensen on the job en geven we hen toegang tot interne en externe opleidingen.“

Ideale financiële partner

BNP Paribas Fortis al enige jaren de bankier van Crunch Analytics. “Onze relatiebeheerder Koen zorgde er mee voor dat we sneller en duurzamer konden groeien”, getuigt Laurent Mainil. “Hij gaf ons advies rond kredieten, betalingsmodaliteiten en te verzekeren risico’s.” Maar minstens even belangrijk is het netwerk dat de bank voor Crunch Analytics opende. Via Co.Station & Innovation Hub Gent werd het bedrijf geïntroduceerd bij potentiële klanten, mochten de oprichters spreken op events én kregen ze aandacht in de media. “Dat gaf ons een geweldige kickstart.”

Innoverende start-ups en scale-ups hebben een specifieke aanpak nodig om hun internationale groeiambities waar te maken.