Wanneer onze geografisch kleine markt en onze talige en institutionele complexiteiten resulteren in ervaring en flexibiliteit in internationale handel ... Interview met Gabriel Englebert, BNP Paribas Fortis.

De nieuwste M&A Monitor van de Vlerick Business School toont aan dat de Belgische markt voor fusies en overnames sinds 2016 voortdurend aangroeit. Onze bedrijven blijven ook in 2018 uitbreiden in Europa of zelfs ver daarbuiten. Gabriel Englebert, hoofd van ons Corporate Finance team, dat instaat voor onze activiteiten inzake M&A en Equity Capital Markets (ECM) vertelt: "Het gaat duidelijk niet alleen om Bel20-bedrijven! Ik ben trots te kunnen bevestigen dat de kandidaat-overnemers tot de top 300 van onze Belgische bedrijven behoren."

Al vroeg vertrokken naar het buitenland ...

Gezien onze krappe thuismarkt met meerdere gewesten en taalgemeenschappen zijn onze bedrijven soms gedwongen om erg vroeg in hun ontwikkeling te exporteren. Het resultaat: Belgische bedrijven hebben verstand van export, ze begrijpen hoe de internationalisering werkt en hebben een gedecentraliseerde cultuur die gunstig is voor M&A. Onze kmo's met een bestendig aandeelhouderschap hebben vaak managementteams die meertalig en goed opgeleid zijn, en die internationale profielen kunnen aanwerven. Ons land is een kweekvijver van sectorale niches: bio- en gezondheidswetenschappen, levensmiddelen, luchtvaart, industrie, bouwmaterialen, diensten, consumptiegoederen en technologie.

Sterke waarderingen

"Het is niet de absolute omvang van de deals die mijn aandacht trekt ... maar de waarderingen".
Gabriel Englebert.

De waarderingen zijn hoog en de EV/EBITDA-multiples blijven stijgen. Waarom? Omdat er weinig opportuniteiten zijn, is er geld beschikbaar en zijn de rentes laag. "De EV/EBITDA-multiples scheren vandaag extreem hoge toppen, tot ver boven 10x. Dat is gigantisch!", voegt hij toe.

Nieuwe landen, nieuwe activiteiten, nieuwe technologieën ontdekken

Gesterkt door hun succes zijn Belgische bedrijven bereid om te investeren in specifieke buitenlandse bedrijven om toegang te krijgen tot een markt, een land te leren kennen of een product te testen. Een derde van de deals in België is gericht op het buitenland. Transacties nemen gemiddeld zes tot twaalf maanden in beslag, de tijd die nodig is om te onderhandelen over prijzen en voorwaarden, economische en regelgevingsobstakels weg te werken, in orde te zijn met heffingen ... En dat alles met inachtneming van soms erg grote culturele verschillen.

Gabriel Englebert gaat verder: "Voor 2018 wil ik graag twee tendensen bij de grote Belgische groepen uitlichten: de zoektocht naar innovatie – vaak een erg specifieke technologie of knowhow – en concrete investeringen in het domein gericht op duurzaamheid."

De M&A-markt verandert, we passen onze methodes aan

Vroeger verliep het verkoopproces via opbod ('auction'), waarbij er soms erg veel kandidaat-overnemers waren. "Dat ging vaak niet goed samen met de nood aan vertrouwelijkheid bij de Belgische klanten van de bank, die op zoek waren naar transacties binnen erg strikte kaders", preciseert de verantwoordelijke. 

In 2018 verwachten Belgische bedrijfsleiders andere zaken van hun handelsbankier. Gabriel Englebert "Vandaag gebeurt alles meer op maat, en daar ben ik blij om. Onze bank wil langetermijnrelaties aangaan met onze klanten, en daarom houden we ook van maatoplossingen. Onze teams zetten al hun kennis in om grondig te werk te gaan, ver weg van de stereotiepe methodes van andere markten waar alles kant-en-klaar wordt aangeboden. We maken daarom ook geen gegevens bekend over recente transacties, en dat zijn er nochtans heel wat. In mijn activiteit draait het om discretie en oprecht vertrouwen."

Welk model voor de zakenbank in 2018?

Het Corporate Finance team begeleidt bedrijfsleiders bij hun plannen voor fusie en overname. Zal artificiële intelligentie deze business revolutioneren? "Ik denk het niet. Waarvoor heeft een bedrijfsleider ons nog nodig in 2018? Om beslissingen te kunnen treffen die rekening houden met alle aspecten van de complexe situatie van een fusie of overname", zegt de handelsbankier.

Omringd door hun interne experten beschikken bedrijfsleiders natuurlijk over ongelofelijke tools voor informatie en analyse (gigantische hoeveelheden gegevens op het internet, studies van consultants in gerichte domeinen enz.). De enorme hoeveelheid gegevens vandaag kan echter ook voor verwarring zorgen. "Wij zijn gewapend tegen infobesitas en maken een echt verschil op het vlak van tactische adviezen en timing voor beslissingen. Een metier als het onze berust op onwrikbare fundamenten als vertrouwen en vertrouwelijkheid, en een onafgebroken engagement. Persoonlijk ga ik er helemaal voor: ik stap meteen op het vliegtuig als een klant aan de andere kant van de oceaan mij nodig heeft om een beslissing te nemen", vertelt hij enthousiast.

De timing bij M&A: de sleutel tot succes

"De belangen van onze klanten zijn onze absolute prioriteit. Als onze klant dat wil, ronden we een transactie af binnen drie maanden", verzekert Gabriel Englebert ons. Soms komen ook andere aspecten aan bod, zoals een plan voor opvolging of aandelenoverdracht. Wie zijn handelsbank raadpleegt over het familiale bestuur of de toekomst van het bedrijf wil graag inzichtelijk onpartijdig advies krijgen.

En de toekomst?

" Ik zie twee belangrijke parameters: (1) de markt, die zich volgens mij gaat stabiliseren. De Europese Centrale Bank plant een geleidelijke renteverhoging. De beurswaarderingen hangen ervan af; (2) het beroep: het model van de handelsbanken evolueert opnieuw. Binnen vijf à tien jaar zal een nieuwe generatie de fakkel overnemen van een fantastisch menselijk en professioneel metier. De 'adviesboetieks' in M&A doen goede zaken! Er zal een zekere schifting komen, dat is onvermijdelijk. Maar wij waren er 200 jaar geleden al. Ik voorzie nog een lange toekomst voor ons", besluit het Head of Corporate Finance.

BNP Paribas Fortis ondersteunt Biolectric, een jong bedrijf in volle groei dat biogasinstallaties installeert bij landbouwers.

Werken aan een betere en duurzamere toekomst zit in het DNA van onze bank. Geen logischer stap dus dan een jonge, Belgische onderneming te helpen die op en top duurzame maak-economie ademt. Het in 2011 opgerichte Biolectric zorgt ervoor dat landbouwers groene energie kunnen opwekken op basis van gier en mest. Hoe? Met biomethanisatie-installaties die biogas opwekken. Het resultaat? Een energie-positieve boerderij en een vermindering van de uitstoot van het schadelijke broeikasgas methaan met 70%! Voor de landbouwers levert dit niet alleen economisch maar ook ecologisch rendement op.

BNP Paribas Fortis werkt al sinds het begin samen met het ondertussen sterk groeiende Biolectric, vertelt Relationship Manager Tom De Winter. “Vanaf 2017 is de relatie veel intenser geworden. We hebben het bedrijf meermaals bezocht met een expert van ons Sustainable Business Competence Centre (SBCC) om deze technologie beter te begrijpen. De technische prestaties goed begrijpen en inschatten, is immers cruciaal. Toen oprichter Philippe Jans en de investeringsmaatschappij Ackermans & van Haaren (AvH) ons vorig jaar kwamen spreken over de uitbouw van een park met eigen 'vergisters' om dan stroom aan de boeren te verkopen in België, Nederland en Frankrijk, wisten we meteen dat we als bank mee in dit project moesten stappen.” Onze bank stond het bedrijf meerdere financieringen toe, waaronder een ‘sustainable impact loan’.

Meer hierover in deze video 

De coronacrisis dwong de Belgische Schatkist tot de uitgifte van extra schuldpapier. In amper een paar dagen tijd lanceerde BNP Paribas Fortis met vier andere primary dealers een nieuwe staatsobligatie op de institutionele investeerdersmarkt.

Schatkistcertificaten en staatsobligaties (zogenoemde OLO’s) zijn een belangrijke financieringsbron van de Belgische Staat. Ze bieden investeerders de mogelijkheid om geld aan het land te lenen, in ruil voor een periodieke interest. Eind december vorig jaar ging de Schatkist er nog van uit schuldpapier ter waarde van dertig miljard euro te zullen moeten uitgeven in 2020. Dat zou gebeuren via een verhoging van het aantal bestaande bonds, en door twee nieuwe OLO-transacties.

De coronacrisis deed de financieringsbehoeften van ons land echter sterk toenemen. Daarom besliste het Federaal Agentschap van de Schuld eind maart extra aanbestedingen uit te schrijven voor de in omloop zijnde OLO’s. Het zette ook meteen de terugkoop van bepaalde obligaties stop, en verhoogde de uitgiftedoelstelling bij de aanbestedingen van schatkistcertificaten.

Nieuwe OLO

Een bijkomende maatregel was de uitgifte van een derde nieuwe staatsobligatie: OLO91. “Het gaat om een lening op middellange termijn”, zegt Jean Deboutte, directeur van de Schatkist. “De vervaldag is 22 oktober 2027. Met een coupon van nul procent is die bond budgetneutraal voor onze jaarlijkse begroting.”

“We wilden OLO91 zo snel mogelijk op de markt brengen. Dat is gelukt binnen een periode van amper een paar dagen. Het gaat bovendien om de grootste OLO-uitgifte ooit: acht miljard euro. We trokken daarmee investeerders uit 31 verschillende landen aan, en ruim een vijfde van het volume werd ingevuld door niet-Europese kopers. Dat bevestigt de wereldwijde populariteit van Belgisch staatspapier.”

Primary dealer

De snelle lancering van OLO91 is mee de verdienste van BNP Paribas Fortis. “Als primary dealer zorgen wij voor de plaatsing en promotie van schuldpapier bij de institutionele investeerders”, zegt Director Debt Capital Markets Stefaan Van Langendonck. “We verzekeren ook activiteit en genereren liquiditeit van OLO’s en schatkistcertificaten op de secundaire markt.”

België telt twaalf primary dealers. Zij sloten met de Schatkist een contract op basis van een lastenboek. “BNP Paribas Fortis mag zich terecht een van de belangrijkste tussenpersonen voor Belgisch staatspapier noemen”, stelt Van Langendonck. “Elk jaar behoren we steevast tot de top drie van meest actieve primary dealers in ons land. Vaak zijn we zelfs nummer één.”

Lasea voorziet in zeer nauwkeurige laseroplossingen voor hoogtechnologische sectoren. Tijdens de coronacrisis heeft het bedrijf uit Luik een oud project van onder het stof gehaald om chirurgische maskers te ontsmetten en zo het tekort aan mondmaskers te helpen opvangen.

Het paradepaardje van Lasea is de femtosecondelaser die een nauwkeurigheid behaalt van 0,2 micron, wel 200 keer fijner dan een haar. Die hoogtechnologische apparatuur wordt vooral gebruikt in de horlogemakerij, elektronica, en in medische en farmaceutische bedrijven. Naar aanleiding van het tekort aan mondmaskers haalde het bedrijf uit Luik een oud sterilisatieproject van onder het stof.

Axel Kupisiewicz, CEO van Lasea, legt uit: “Bijna twintig jaar geleden hebben we desinfecteren met behulp van een laser getest. Destijds nam dit project geen commerciële vlucht. Maar met de coronacrisis hebben we het voorgesteld om er gebruikte medische mondmaskers mee te ontsmetten. Dat leidde tot onze intrede in een consortium onder leiding van de Universiteit van Luik, gericht op de ontwikkeling van een reeks ontsmettingsmogelijkheden. Normaal gezien neemt het maanden of zelfs jaren in beslag om vergunningen te bemachtigen en testen te kunnen uitvoeren. Maar dankzij de samenwerking tussen de universiteit van Luik en de Waalse regering stond alles binnen een paar weken op punt."

Een crisis is jezelf heruitvinden

Lasea stelde twee ontsmettingstechnieken voor. “Voor de eerste techniek gebruikten we een laserapparaat van Aseptic Technologies uit Gembloers. Dat pasten we aan om te kunnen beantwoorden aan de lokale noden”, legt Axel Kupisiewicz uit. “Voor de tweede werkten we samen met Optec uit Bergen. Dankzij die laatste konden we per dag drie tot vier keer meer mondmaskers behandelen.”

De lockdown leidde ook tot een nieuwe dynamiek in de onderneming. “Tijdens een brainstorm bekeken we hoe we onze strategie voor de komende jaren konden optimaliseren. Resultaat: een hele reorganisatie zodra we in ons nieuw gebouw zitten. Een gebouw gefinancierd door BNP Paris Fortis, trouwens. Ook de videoconferenties brachten een nieuwe dynamiek in de onderneming. Voor de lockdown waren de Belgische collega’s, samen fysiek aanwezig in Luik, tijdens een videoconferentie in zekere zin bevoordeeld op hun Franse, Amerikaanse of Zwitserse collega’s die individueel inbelden voor de meeting. Nu staat iedereen op gelijke voet, want iedereen zit alleen achter zijn scherm. Een interessant aspect van de lockdown dat een globale instelling in een internationale groep bracht."

Een vertrouwensrelatie

"BNP Paribas Fortis staat al sinds de start éénentwintig jaar geleden aan onze zijde", herinnert Axel Kupisiewicz zich. "Eerst via het lokale agentschap in Sart-Tilman en sinds zeven jaar via Corporate Banking. Gezien de groei van Lasea was een uitbreiding naar verschillende banken noodzakelijk, BNP Paribas Fortis bleef de voornaamste partner.”

“Ik hecht veel belang aan een persoonlijk contact en een sterke vertrouwensrelatie. Of het nu gaat om de kantoordirecteur of de medewerkers van Corporate, onze relatiebeheerders kennen ons bedrijf en de producten door en door. Dat is belangrijk, want zo begrijpen ze de problemen waarmee we geconfronteerd worden en de financiële behoeftes die daaruit voortvloeien.”

“Vanaf het begin van de crisis heeft de bank ons gevraagd of ze dit sterilisatieproject voor mondmaskers financieel kon ondersteunen. Die financiële boost bleek niet nodig, want een herindeling van onze teams was uiteindelijk voldoende. Wel namen we met plezier het aanbod tot uitstel van afbetaling van onze investeringskredieten aan.”

Het Antwerpse technologiebedrijf Rombit ontwikkelde een veiligheidsarmband voor werknemers in havens en industriële omgevingen. Die waarborgt social distancing, maar doet ook aan contact tracing bij eventuele coronabesmettingen.

Al sinds 2012 ontwikkelt Rombit digitale toepassingen voor maritieme bedrijven, haventerminals, industriële fabrieken en bouwwerven. De soft- en hardwareoplossingen hebben als doel de operationele activiteiten efficiënter, veiliger en dynamischer te laten verlopen. Met het oog op social distancing lanceerde het bedrijf nu een slimme armband: de Romware Covid Radius.

“Deze wearable garandeert anderhalve meter afstand”, legt CEO John Baekelmans uit. “Komen twee werknemers te dicht bij elkaar, dan geeft die een waarschuwing. Dankzij contact tracing kan een preventieadviseur of vertrouwenspersoon ook nagaan met welke collega’s een besmette medewerker in contact kwam. Daarbij is zijn privacy voor honderd procent gegarandeerd. Dat is uniek.”

Enorme interesse

De Romware Covid Radius is een variatie op de bestaande Romware ONE: een armband die een twintigtal veiligheidsfuncties verzamelt, waaronder toegangscontrole, een lokalisatiesysteem bij incidenten en een alarm bij naderende voertuigen. In amper twee weken optimaliseerde Rombit een afgeleide oplossing die veilig werken in coronatijden faciliteert.

“Er loopt een uitgebreide test van de Romware Covid Radius in de Antwerpse haven”, zegt John Baekelmans. “Daarna volgt de uitrol naar andere bedrijven. Zij zullen onze veiligheidsarmband integreren in hun ‘new way of working’. De binnenlandse en internationale interesse is alvast enorm. Momenteel praten we met enkele zeer grote spelers in de industriële sector.”

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Inspelend op de grote belangstelling in de Romware Covid Radius, heeft Rombit zijn productie in Taiwan intussen al gevoelig opgedreven. CEO Baekelmans verwacht ook een toenemende nood aan kortetermijnfinanciering. “Een nauwe samenwerking met je kredietgever is dan essentieel”, stelt hij. “Aan BNP Paribas Fortis hebben we alvast een goede partner.”

“Rombit maakt deel uit van de Innovation hub van BNP Paribas Fortis”, zegt relatiebeheerder Conchita Vercauteren. “Daarin ondersteunt de bank innovatieve start-ups en scale-ups die bijdragen tot een betere samenleving. Het feit dat Rombit zijn coronaoplossing zo ruim mogelijk wil verspreiden tegen een zo laag mogelijke prijs, getuigt duidelijk van maatschappelijke verantwoordelijkheid.”