De periode na de crisis wordt nu voorbereid. Al aan groei buiten onze grenzen gedacht? Een levensbelangrijke hefboom om uw mogelijkheden uit te breiden. Een uitdaging van formaat die u wel veel kan opleveren!

Internationalisering is meer dan ooit een bron van opportuniteiten voor bedrijven. En dat kan in al zijn vormen: van export en de oprichting van dochterbedrijven tot de overname van een buitenlands bedrijf. En zo'n uitbreiding hoeft niet alleen voor multinationals te zijn: ook kmo's zijn in staat om die uitdaging aan te gaan. Zeker de export! Het heeft geen belang of u deze strategische beslissing neemt om interne bedrijfsredenen (commercieel of financieel) of in het kader van de algemene situatie. Ze biedt u in elk geval heel wat voordelen, en met name op de lange termijn.

De globalisering maakte de concurrentie harder dan ooit, maar ze biedt uw bedrijf ook heel wat meer opportuniteiten en kan u helpen om uw horizon te verruimen. Ver gelegen markten zijn dichterbij dan ooit. De wereldwijde crisis en onstabiliteit maken die uitdaging echter een stuk complexer ... Maar paradoxaal genoeg wordt het veroveren van nieuwe markten daardoor een nog grotere prioriteit. Een noodzakelijke hefboom om uw veerkracht te versterken en de risico's die zwaar doorwegen op uw activiteit, te herverdelen.

Dit zijn de zes grote troeven om internationaal te gaan:

1. Geef uw omzet een boost

   Exporteren is vanzelfsprekend een uitstekende hefboom om uw inkomstenbronnen te verhogen. Door nieuwe klanten te veroveren, gaat uw bedrijfsresultaat de hoogte in, omdat u uw afzetgebied hebt uitgebreid. Voor de Belgische bedrijven een echte noodzaak, omdat zij te maken krijgen met een beperkte binnenlandse markt.

2. 'Omzeil' de nationale concurrentie

   Groeikansen liggen steeds moeilijker voor het grijpen op de binnenlandse markt. De concurrentie wordt harder en verplicht kmo's om het elders te gaan zoeken. Een verzadigde of stagnerende markt zorgt ervoor dat de prijs die u betaalt om te blijven, te hoog wordt. Met andere woorden, exporteren kan een uitstekende oplossing zijn voor uw bedrijf. Een ideale manier om minder concurrerende markten te verkennen en te profiteren van sterke en duurzame concurrentievoordelen. Exporteren is bovendien een mooie kans om lokaal (opnieuw) marktleider te worden dankzij uw unieke en kwalitatieve waardevoorstel op dit nieuwe grondgebied. Zo profiteert u onder meer van andere commerciële trends of van mogelijkheden om uw product sneller op de markt te brengen.

3. Versterk uw veerkracht

   Of anders gezegd: beperk uw risico's. En terecht, want door nieuwe klanten te veroveren, bent u niet alleen minder afhankelijk van één enkele markt, maar kunt u ook bijkomende partners en leveranciers vinden. Elke regio heeft immers zijn eigen verwachtingen, maar ook zijn eigen risico's of economische cycli. Buiten onze landsgrenzen gaan, is dus een uitstekende manier om uw activiteitenportefeuille in evenwicht te brengen en zo uw potentiële risico's te 'diversifiëren', zowel op commercieel en logistiek vlak als op het vlak van de productie.

4. Optimaliseer uw productieapparaat en ... uw kostenstructuur

   Wie aan internationale expansie denkt, denkt ook aan een grotere markt. Dat kan betekenen dat u uw productie moet maximaliseren en in bepaalde gevallen ook de levenscyclus van uw producten moet verlengen. Exporteren betekent dus vaak ook substantiële schaalvoordelen. Uw aanwezigheid in het buitenland geeft u ook toegang tot mogelijk goedkopere hulpbronnen ... Misschien kunt u uw kosten dus verlagen en op grotere marges mikken.

5. Stimuleer interne innovatie

   De internationalisering is ook een motor voor de creativiteit van uw bedrijf. Met de uitdagingen waar we vandaag voor staan – zowel op ecologisch als op economisch vlak – wordt de innovatiecapaciteit van kapitaal belang. Uw buitenlandse avontuur zorgt voor een frisse wind en een nieuwe dynamiek binnen uw bedrijf: een ideale gelegenheid om uw troepen opnieuw te mobiliseren en te motiveren om zichzelf te overstijgen. Die uitdaging is echter ook een mooie kans om uw bedrijf grondig heruit te vinden. Van het businessmodel en de interne procedures tot zelfs de bedrijfscultuur.

6. Vergroot uw zichtbaarheid

   Nieuwe markten veroveren heeft uiteraard ook een impact op de uitstraling van uw bedrijf en de perceptie van uw bestaande klanten. En dat stelt de partners gerust, versterkt uw expertise en zorgt voor meer naamsbekendheid. U krijgt een nieuw imago en een betere visibiliteit, zowel in eigen land als op de nieuwe markten. Zorg er wel voor dat uw communicatiestrategie volgt. Onderstreep dus niet alleen dat uw bedrijf in staat is om zichzelf opnieuw uit te vinden en over een uniek vakmanschap beschikt, maar leg ook het verband met de huidige uitdagingen.

Internationale markten veroveren is een onmisbare groeihefboom voor bedrijven. Zo'n project kan verschillende vormen aannemen of verschillende trajecten volgen: van e-commerce tot fusies en overnames.

Internationale uitbreiding kan een belangrijke groeifactor zijn voor uw bedrijf en een onmiskenbare bron van opportuniteiten. Zowel op commercieel vlak als op het vlak van innovatie of veerkracht. Na een complete check-up van uw huidige situatie, volgt een onvermijdelijke vraag: welke strategie past u toe om uw project te realiseren? Er bestaat uiteraard geen toverformule of uitgestippelde weg: in werkelijkheid hanteert u vaak een brede aanpak gebaseerd op verschillende strategieën. Toch zien we wel degelijk een aantal grote lijnen. En elk daarvan heeft zijn eigen troeven en beperkingen. Wat u ook beslist, uw keuze moet passen in een globale denkoefening en in lijn liggen met de huidige situatie en de toekomst van uw bedrijf. Het doel? Uw slaagkansen verhogen en de risico's zo goed mogelijk onder controle houden.

1. Rechtstreekse en onrechtstreekse export

Dit is uiteraard een van de meest toegepaste strategieën om buitenlandse markten te veroveren. U kunt uw producten in het buitenland verkopen via een of meerdere kanalen:

• E-commerce: E-commerce is een snelle en toegankelijke oplossing om met beperkte middelen toch 'ver' te geraken. De verkoop via het internet kende de voorbije jaren een zeer sterke groei, maar heeft een niet te verwaarlozen impact op de logistieke werklast. Denk hierbij niet alleen na over technologie en conformiteit, maar ook over het commerciële aspect. U bent immers ver verwijderd van de doelmarkt en krijgt te maken met concurrenten van overal ter wereld ... Het internet kent geen grenzen en dat is zowel een troef als een obstakel.

• Een lokale tussenpersoon: Een gok zonder al te grote risico's, omdat u een beroep doet op de kracht van de lokale verkoop: uw tussenpersoon bezorgt u de bestellingen van het cliënteel ter plaatse en u maakt ze over. Het enige wat u nog moet doen, is bepalen hoe u uw producten gaat verdelen. Hierbij is het belangrijk dat u uw kennis van de buitenlandse markt ten volle benut. Denk bijvoorbeeld aan de consumptiegewoonten en de verwachtingen van de consument. Hoewel deze aanpak geen grote investeringen vereist (betalingen op commissie), is ze toch niet helemaal zonder risico. Het succes van uw project ligt helemaal in handen van uw lokale contactpersoon ... U bent dus sterk afhankelijk van de betrouwbaarheid van die partner.
• Commerciële distributie: Een gelijkaardige aanpak om de internationale markt te veroveren. Deze strategie is vrij snel toe te passen en is het resultaat van een samenwerking met onafhankelijke distributeurs die gevestigd zijn in uw doelgebied. Zij kopen de goederen aan om ze vervolgens te verkopen. Zo laten ze u mee profiteren van hun expertise en netwerk. In tegenstelling tot de tussenpersoon neemt deze verdeler u een aantal taken uit handen (facturatie, inning, marketingkosten of importkosten). De juiste partners kiezen en de modaliteiten van het contract bepalen is dan weer geen sinecure! Het succes van uw project hangt daar immers van af ...
• Overdracht van octrooien of technologie: Dit is een manier om niet uw producten maar wel uw knowhow of technologie te laten renderen. Deze overdracht van competenties geeft een buitenlandse entiteit het recht om uw methodes of innovatie te gebruiken binnen het kader van een vooraf opgesteld contract (geografisch gebied, duur enz.). Een mogelijkheid om internationaal te gaan dus waarbij u de productie, de verkoop en de distributie 'uitbesteedt'. Het opstellen van het contract is een van de struikelblokken van deze aanpak.

2. Lokale vestiging

Een ander model om te internationaliseren is uw bedrijf vestigen in het buitenland. Dat betekent dat u ook echt lokaal gaat: u vestigt uw volledige waardeketen in een ander land of u gaat er uw producten zelf produceren, verdelen of verkopen. Deze geografische toenadering vergt noodzakelijkerwijs grotere investeringen, maar biedt u uiteraard ook meer slagkracht. Deze aanpak is bovendien een manier om uw veerkracht te versterken: zowel de financiële en commerciële risico's als de druk op uw waardeketen worden verdeeld over verschillende gebieden. In de loop der jaren werd bovendien een versoepelde aanpak ingevoerd, zodat bedrijven zich flexibeler kunnen bewegen in functie van de internationale context. Ook hier zijn verschillende opties mogelijk:

• Dochterbedrijf of filiaal: In beide gevallen gaat het om een stevige en duurzame verankering op de lokale markt. Het project vereist echter wel een stevige basis en een visie op lange termijn. Bovendien moet u goed nadenken over het juridische statuut: kiest u voor een dochterbedrijf of voor een filiaal? Houd bij die beslissing dan ook rekening met verschillende factoren: de graad van autonomie, de gewenste mate van decentralisatie of overleg, de juridische en fiscale gevolgen, al dan niet lokale productie (om te profiteren van goedkopere grondstoffen bijvoorbeeld), de financiële middelen die u kunt vrijmaken enz. Hoe dan ook, een perfecte hefboom voor de toepassing van de bekende formule 'think globally, act locally'.
• Internationale joint venture: Dit principe steunt op het creëren van synergieën. Uw bedrijf sluit zich aan bij een bedrijf dat al lokaal aanwezig is en beide bedrijven vullen elkaar aan. Elk bedrijf profiteert daarbij van de troeven van de andere en tegelijk delen ze de risico's, de controle en de gemeenschappelijke kosten van de activiteit. Zo'n joint venture of samenwerkingsverband vereist vaak een juridische structuur op maat. U begrijpt het al: een joint venture is geen eenvoudig huwelijk. Het is dan ook cruciaal dat u de juiste partner vindt en met die partner tot een akkoord komt over de inbreng en verantwoordelijkheden van elke partij.
• Fusie of overname: Deze groeistrategie biedt een aantal voordelen. De grootste troef? Een fusie of overname is een methode om uw bedrijf te consolideren en te diversifiëren. Bovendien is het een 'snelle' manier om een nieuwe markt te veroveren door in te spelen op de concurrentievoordelen van het lokale bedrijf (op technologisch, commercieel enz. vlak). Een dergelijk project houdt uiteraard niet alleen potentiële voordelen maar ook risico's in. Zo kunt u bijvoorbeeld een verkeerde inschatting maken van de bronnen van de waardecreatie of de risico's, of hebt u moeilijkheden om u te integreren.

Zoals u ziet, hangt het succes van uw internationale project af van een groot aantal factoren. En in de eerste plaats van uw eigen strategische keuzes en van uw capaciteit om een duidelijke visie te ontwikkelen over wat u precies wilt bereiken. Van de uitbouw van een commercieel partnernetwerk tot een duurzame lokale verankering: tal van opties die niet alleen een grondige denkoefening maar ook een professionele begeleiding verdienen.

De troeven van internationalisering kunnen we niet meer ontkennen. Maar is uw bedrijf er klaar voor? Een grondige check-up om de slaagkansen van uw project te meten, is dan ook een must voor u de grens over gaat.

Het is niet omdat uw bedrijf het goed doet in ons land, dat u zich zomaar zonder nadenken op de exportmarkt kunt storten. Een internationale doorbraak is een belangrijke strategische (en noodzakelijke) keuze die een grondige voorbereiding vereist. De eerste stap? Een gedetailleerde stand van zaken over uw bedrijf. Want zo kunt u:

1. uw sterke punten en succesfactoren onderstrepen: een specifieke competentie, uw vakmanschap, uw merkimago enz.;
2. uw zwakke punten achterhalen: zowel interne (slechte kennis van de doelmarkt, nood aan financiering enz.) als externe factoren;
3. uw structuur voorbereiden op de 'nieuwe' vraag: op het vlak van human resources en op financieel, organisatorisch, juridisch of commercieel vlak;
4. uw draaiboek opstellen: de nodige veranderingen doorvoeren, uw troeven maximaal inzetten en de juiste oplossingen vinden voor uw zwakke plekken.

Een complete toolkit

Zo'n check-up is geen marktonderzoek in de letterlijke betekenis van het woord. Hoewel sommige elementen elkaar uiteindelijk wel zullen overlappen of aanvullen. De check-up moet u immers ook in staat stellen om inzicht te krijgen in de bestaande opportuniteiten (concurrentievoordeel, commerciële trends enz.) én bedreigingen (veranderingen in de wetgeving, grote concurrentie enz.). Om dat te doen, moet u uw buitenlandse doelgroep met de nodige afstand kunnen bekijken.

Hiervoor bestaan tal van tools. Denk bijvoorbeeld aan de SWOT-analyse, het vijfkrachtenmodel van Porter, de matrix van Boston Consulting Group of de PESTEL-analyse om de invloed van macro-omgevingsfactoren te meten. Gebruik die tools dus gerust, maar denk ook aan het belang van een stap-voor-stapbegeleiding. 

Een broodnodige zelfanalyse

Vestig uw aandacht op verschillende elementen. Om tot een relevante check-up te komen, moet u bovendien een antwoord vinden op een reeks cruciale vragen:

1. Stel uw 'identiteitskaart' op

   Werp een heldere blik op uw organisatie. Wat zijn uw waarden, cultuur, referenties, imago enz.? Hoe wordt u door anderen gezien? Is uw positionering afgestemd op uw identiteit? Via deze vragen krijgt u ook inzicht in het waarom van uw successen en mislukkingen op de internationale markt. Een interessant gegeven om de positieve punten te herhalen en te leren uit uw fouten. 

2. Analyseer uw plaats op de binnenlandse markt  Maak de balans op van uw commerciële positie. Onderzoek de evolutie van uw recente resultaten en uw gewicht in uw segment (marktaandeel, concurrentie, mate van afhankelijkheid enz.). Ga na in welk stadium uw producten en diensten zich bevinden (lancering, groei, saturatie of terugval). Vervolgens kunt u zich buigen over de vooruitzichten en de toekomst van uw markt: hoe zal die evolueren? Een zeer belangrijke vraag nu de uitdagingen van de duurzame transitie heel wat sectoren ingrijpend dreigen te veranderen.

3. Beoordeel uw producten en diensten Elk land heeft zijn eigen specifieke verplichtingen en normen. Vraag u dus af of uw producten en diensten 'conform' zijn, zowel op commercieel als op wetgevend vlak. Misschien moet u uw producten of diensten aanpassen? Of misschien moet uw productie of leveringswijze veranderen (bijvoorbeeld om de koudeketen te respecteren en redelijke levertermijnen te garanderen)? Met andere woorden: bent u commercieel gezien klaar voor de stap?

4. Leg uw capaciteiten bloot
   Als u buitenlandse markten wil gaan veroveren, moet u dat groeitempo ook op operationeel vlak aankunnen. Kunt u uw productiecapaciteit verhogen of aanpassen aan de nieuwe vraag? Bent u daar klaar voor op het vlak van bevoorrading en logistiek? Denk daarbij ook na over de betrouwbaarheid van uw partners en leveranciers. En vergeet niet dat uw voorraden groter zullen worden en u ook daar over garanties moet beschikken.

5. Neem uw financiële situatie onder de loep
   Internationaal gaan betekent een grote investering voor uw bedrijf. Neem uw financiën dus grondig onder de loep en ga na of u over voldoende middelen beschikt om het project tot een goed einde te brengen. Die middelen hebt u bijvoorbeeld nodig om lokaal commerciële initiatieven te lanceren (in afwachting van de eerste inkomsten), uw bedrijf op de nodige vlakken te 'transformeren', uw activiteit in eigen land te ondersteunen of extra personeel aan te werven.

6. Maak een analyse op het vlak van human resourcesOm te exporteren hebt u gekwalificeerd en bekwaam personeel nodig (productie, commerciële teams, communicatie, dienst na verkoop, R&D enz.). Misschien moet u dus personeelsleden opleiden of nieuw talent met internationale ervaring aanwerven. Hoewel de stap naar het buitenland voor uw medewerkers een extra motivatie kan betekenen, zal het van hen ook bijkomende inspanningen vergen. Verlies dus ook de 'menselijke' factor niet uit het oog!

Met deze complete audit van uw structuur hebt u alles in handen om de juiste keuzes te maken. Hebt u de commerciële troeven, de menselijke en financiële middelen, de operationele capaciteiten én de nodige ervaring om de stap te zetten? Hebt u nog wat extra begeleiding nodig om bepaalde parameters bij te stellen? Of stelt u het startschot nog even uit om de juiste oplossingen te vinden voor enkele zwakke plekken? Zodra u er klaar voor bent, kan het avontuur beginnen!

Corporate Sales Director Laurent Mélignon van Arval, marktleider in full-service-autoleasing en nieuwe mobiliteitsoplossingen, kijkt in de toekomst. Wat brengt 2025 voor de sector en uw mobiliteit?

Arval is een onderdeel van de Commercial, Personal Banking & Services-afdeling binnen de BNP Paribas-groep. Het speelt als marktleider een sleutelrol in het aanbieden van full-service-autoleasing en nieuwe mobiliteitsoplossingen. Vanuit die positie zit Laurent Mélignon, Corporate Sales Director van Arval, op de geknipte stoel om te kijken wat 2025 zal brengen.

Arval leidt een sector waarin heel wat in beweging is: de manier waarop ondernemingen en privépersonen over mobiliteit denken en ermee omgaan, is allang niet meer klassiek te noemen. Mélignon ziet daar verschillende oorzaken voor: “In ons land is, ten eerste, de fiscaliteit de motor van veel veranderingsprocessen. Die fiscaliteit is gelinkt aan loonkost: veel ondernemingen zien bedrijfswagens als een fiscaalvriendelijk alternatief om de verloning te maximaliseren die ze aan hun personeel gunnen. Het personeel, op zijn beurt, ervaart het als een manier om met échte, tastbare zaken vergoed te worden, zonder dat de fiscus hen daarvoor extra viseert. In die geest evolueert het fiscale kader ook in het komende jaar volop mee met de evolutie van onze maatschappij. Het federale mobiliteitsbudget en de fietsvergoeding, bijvoorbeeld, of een heel aantal opties als het cafetariaplan of het flex-incomeplan: het zijn maar enkele mogelijkheden waarmee ondernemingen hun loonpakket kunnen inzetten om medewerkers te motiveren.”

Maar de Corporate Sales Director van Arval ziet nog meer motoren van verandering rond mobiliteit. Mélignon: “Ook onze hele mobiliteitscultuur is aan het veranderen – een trend die zich in 2025 zéker zal doorzetten. De jonge generatie is veel minder gehecht aan de status waarvoor de firmawagen jarenlang heeft gestaan. Ze springen met evenveel plezier op de fiets, de bus of in de deelauto – afhankelijk, natuurlijk, van waar de onderneming is gevestigd. Tot slot zijn er ook nog macro-economische elementen die de verandering aandrijven. Dan heb ik het over het toenemende verkeersinfarct waarmee veel steden kampen, maar ook over het groeiende bewustzijn van heel veel mensen en economische spelers binnen de energietransitie. Stilaan worden we ons allemaal bewust van de nood aan groene verandering en andere mobiliteitskeuzes. Daar is allang geen twijfel meer over.”

Flexibele complexiteit

De mobiliteitsmix zal in de toekomst alleen nog maar sterker worden. Mélignon: “Daar zit een groot deel van onze missie: het zijn en blijven van een one-stop-shop, die aan ondernemingen de mogelijkheid biedt om in termen van flexibele verloning te denken. Een nieuwe werknemer, bijvoorbeeld een vrijgezel zonder gezin, heeft andere mobiliteitsnoden dan zijn of haar collega, een vrouw of man met twee kinderen en een eigen huis op het platteland of in de stad. Nu die nood almaar sterker en meer ingeburgerd wordt, vormt Arval de ideale partner om ondernemingen te voorzien van kennis en ontzorging ter zake. Wij maken het mogelijk voor werkgevers om flexibiliteit aan te bieden, door de bijgaande complexiteit voor onze rekening te nemen.”

Positieve mindset

Mélignon ziet in 2025 de omslag naar elektrische mobiliteit op volle kracht verdergaan: “Als ik kijk naar de ondernemingen, zie ik dat 80% van alle nieuwe bestellingen elektrisch is. In vergelijking met de particuliere markt, is dat enorm: daar raken we niet eens aan 20%. De elektrificatie van de Belgische vloot wordt dus voornamelijk door de ondernemingen voortgestuwd. Ik zie dat er op dit moment al aankondigingen en initiatieven zijn om het federale mobiliteitsbudget nog licht aan te passen en te verfijnen. Het zou dus kunnen dat we de komende maanden meer en meer mensen zien die hun bedrijfswagen laten staan en in dat bijgestuurde budget stappen. Ook daar wil Arval klaarstaan met een positieve mindset en heel wat knowhow, in onze rol van ‘full mobility provider’.”

Kantelpunt

Het langverwachte kantelpunt naar elektrische mobiliteit, waar de markt al zo lang op zit te wachten, zal volgens Mélignon ook gevolgen hebben voor ondernemingen. Mélignon: “We mogen in 2025 inderdaad een pak meer betaalbare modellen verwachten. Elektrisch rijden zal niet langer enkel voor de ‘happy few’ zijn. Dat is goed voor de particuliere markt, maar ook ondernemingen krijgen daardoor meer mogelijkheden. Bovendien verwacht ik dat wagens met verbrandingsmotor in prijs zullen stijgen. We krijgen die feedback vaak uit de hoek van de constructeurs. Die moeten, als gevolg van de CAFE-normen (Corporate Average Fuel Economy) die hun CO₂-uitstoot reguleren, binnenkort enorme boetes betalen als ze die normen niet halen. Het is dus in hun voordeel om de markt richting elektrisch te sturen. Zij zullen hun productiecapaciteit daaraan ook aanpassen: productie na bestelling, in plaats van grote voorraden aan te leggen, wordt vanaf volgend jaar de norm in de sector.”

Toekomstscenario

Tot slot: als leasingmaatschappij ziet Arval de markt in de nabije toekomst ook opengaan richting kleinere en middelgrote ondernemingen, en richting particuliere klanten. Mélignon: “De verandering van de markt zal er volgens ons voor zorgen dat veel ondernemingen, die nu nog kiezen voor de aankoop of financiële leasing van firmawagens, zullen opteren voor operationele leasing. Daarbij zullen ze het risico rond bijvoorbeeld restwaarde aan ons uitbesteden. We vervullen daar onze rol van marktleider ten volle: wij zien dat als een scenario voor de nabije toekomst, waarop we ons nu al volop aan het voorbereiden zijn.”

“Niet alleen ouderen, maar ook jongeren en werkenden missen digitale vaardigheden”, zegt Linde Verheyden, Director Public Affairs bij BNP Paribas Fortis en voorzitter van DigitAll.

Ondanks de groeiende digitalisering blijven veel mensen achter. In België loopt 40% van de bevolking tussen 16 en 74 jaar het risico op digitale uitsluiting. Hoewel ouderen vaak als de meest kwetsbare groep worden gezien, blijkt dat ook jongeren het digitaal moeilijk hebben. Bij jongeren tussen 16 en 24 jaar heeft bijna een derde zwakke digitale vaardigheden, met een piek van 52% bij jongeren met een laag diploma.

Dat zijn best verrassende cijfers. Jongeren groeien toch op met digitale tools?

“Mensen denken vaak dat jongeren ‘digital natives’ zijn omdat ze handig zijn met sociale media. Maar een TikTok-filmpje maken of scrollen op Instagram betekent nog niet dat je online kan bankieren of een sollicitatieformulier kan invullen.”

Ook armoede speelt een grote rol bij de digitale kloof.

“Absoluut. Voor 25% van mensen in armoede is een smartphone het enige digitale toestel dat ze hebben. Hoewel dat een basisvorm van toegang biedt, is een smartphone vaak ongeschikt voor belangrijke taken zoals het opstellen van een cv of het indienen van een belastingaangifte. Zonder een computer of stabiel internet blijven veel digitale deuren gesloten.”

Wat zijn nog meer redenen voor die digitale kloof?

“Vaak missen mensen de nodige digitale skills. Ze hebben nooit basisvaardigheden geleerd zoals een zoekmachine gebruiken, een bijlage toevoegen aan een e-mail of een app downloaden. Zonder die kennis wordt de digitale wereld ontoegankelijk. En dan is er nog digitale stress. Angst om fouten te maken, gehackt te worden of privacy te verliezen houdt velen tegen. Zelfs als de vaardigheden er zijn, kiezen sommigen er bewust voor om geen gebruik te maken van digitale diensten. Technologie roept bij hen wantrouwen en onrust op en dat zorgt voor een belangrijke barrière.”

Welke rol kunnen bedrijven spelen om die kloof te dichten?

“Bedrijven kunnen een sleutelrol spelen op verschillende vlakken. Het is niet alleen een sociaal probleem, maar ook een economische uitdaging. Minder digitale mensen zijn vandaag zowel klanten als potentiële werknemers. Daar als bedrijf bewust van zijn, is de belangrijkste eerste stap. Maar ook werknemers ondersteunen is nodig. De medewerkers van de groendienst in Gent kregen bijvoorbeeld een opleiding om hun belastingaangifte online in te vullen. Dergelijke initiatieven geven mensen praktische vaardigheden én zelfvertrouwen. En tot slot moeten bedrijven een digitale check doen. Meten is weten. Het is niet omdat iemand dagelijks met een laptop werkt, dat die persoon digitaal vaardig is.”

Wat doet BNP Paribas Fortis concreet om digitale inclusie te bevorderen?

“Er lopen verschillende initiatieven. In 2020 hebben we DigitAll opgericht, een platform om kennis en ‘best practices’ te delen rond digitale inclusie. Vandaag brengen we meer dan 130 organisaties samen. DigitAll ontwikkelde bijvoorbeeld een checklist waarmee bedrijven kunnen testen hoe toegankelijk hun apps en websites zijn. Een eenvoudige interface kan voor mensen met zwakkere digitale vaardigheden het verschil maken tussen meedoen of afhaken. Sinds 2021 ondersteunt de bank ook een leerstoel aan de VUB die de link tussen digitale inclusie en mensenrechten onderzoekt.”

Hoe belangrijk zijn tools in dit verhaal?

“Gebruiksvriendelijke tools zijn een must. Zo werken wij samen met Emporia, een fabrikant van gebruiksvriendelijke smartphones voor minder digitaal vaardige gebruikers. Bij klanten die zo’n smartphone aankopen, installeren we vooraf onze app.”

Digitale stress kwam al aan bod, hoe vang je dat op?

“Via bewustwordingscampagnes. We willen dat onze klanten onze tools met vertrouwen gebruiken. De bank heeft ook oog voor digitaal minder vaardige klanten. Dankzij ons partnership met bpost kunnen alle klanten terecht in het postkantoor van hun dorp voor alle basisbankverrichtingen.”

Bedrijven hebben er dus alle belang bij om digitale inclusie te bevorderen?

“Zo is dat. Digitale inclusie vraagt een blijvende inspanning, ook van overheden en onderwijsinstellingen. Niemand mag achterblijven. Bedrijven die nu actie ondernemen, werken niet alleen mee aan een betere samenleving, maar ook aan hun eigen toekomst in een wereld die steeds digitaler wordt.”

“Zonder gedegen digitale vaardigheden blijven veel digitale deuren gesloten.”
“Een eenvoudige interface kan voor mensen met zwakkere digitale vaardigheden het verschil maken tussen meedoen of afhaken.”
“Beperkte digitale vaardigheden blijven een barrière voor het dichten van de digitale kloof.”

Linde Verheyden, Director Public Affairs bij BNP Paribas Fortis en voorzitter van DigitAll