Om onze steden tot smart cities te maken, zullen burgers, bedrijven en overheden de handen in elkaar moeten slaan. Met steun van de bankensector.

De techno-economische uitdagingen voor steden zijn enorm en behelzen diverse aspecten die verband houden met de financiering van kapitaalinvesteringen, de marktsituatie, industriële herstructurering, toekomstige tewerkstelling, innovatie en de plaats van de grootsteden in de wereldmaatschappij. We zien bijvoorbeeld hoe er buitengewoon actieve stedelijke bedrijfsecosystemen worden gevormd, waarvan de meest toonaangevende zijn te vinden in San Francisco, Seoel, Parijs, Shenzhen en Tel Aviv. Zal dat de ontwikkeling van nieuwe steden belemmeren of leiden tot het verval van steden die minder actief bezig zijn met netwerking?

Ook sociale vraagstukken spelen hierbij een grote rol. We zullen waarschijnlijk nieuwe stedelijke levensstijlen zien opduiken, een toenemende ongelijkheid en toekomstige maatschappijvormen die sterk verschillen van de huidige. U hoeft maar de levensstijl van een jonge ingenieur in Silicon Valley te vergelijken met die van een gepensioneerde in Wenen om te zien hoe digitale tools en systemen mensen kunnen samenbrengen in de manier waarop ze dingen doen, maar ook uit elkaar kunnen drijven als het op culturele normen en generatieverschillen aankomt. En aan het eind van de dag blijven we nog steeds geconfronteerd met klimaatproblemen en grote milieuvraagstukken. We zullen onze economische modellen en systemen volledig moeten herzien, aangezien die nog in hoge mate de stempel van de laatste industriële revolutie dragen. Bij elk van die grote uitdagingen is er voor de banken een sleutelrol weggelegd.

De bankensector: traditionele partner van steden

 De kapitaal- en liquiditeitsstromen tussen sociaaleconomische spelers vormen het fundament van menselijke initiatieven door basisinfrastructuur en ontwikkelingsprogramma's te financieren. Zo helpen ze de stedelijke ecosystemen vorm te geven die we vandaag als vanzelfsprekend beschouwen. De financiële wereld en de belichaming ervan – de bank – is verweven met alle lagen van de maatschappij, op alle niveaus: steden, landen, regio's en transnationale ruimtes. De bankensector is een van de grootste tegenhangers van steden en de entiteiten waaruit ze zijn samengesteld, van individuen tot bedrijven en de gemeenschap als geheel. Banken financieren, lenen, ondersteunen en evalueren; ze zijn sterk verbonden met vooruitgang. Ze zijn actief in het hart van de steden en faciliteren relaties, net zoals het postkantoor, het gemeentehuis en de horeca.

In reactie op de toenemende vraag naar meer efficiëntie en comfort in de westerse landen, en naar meer inclusiviteit en toegang tot financiering in de opkomende landen, verruimen ook banken hun digitale vaardigheden. Banken zien voortdurend nieuwe vormen van financiering en risicobeheer verschijnen – zoals crowdfunding en de trend van 'groene financiering' – en stellen alles in het werk om die te integreren in hun bestaande bedrijfsmodellen. Bovendien helpen ze hun klanten en partners om hetzelfde pad te volgen en overbruggen ze de kloof tussen de nieuwe behoeften van mensen en bedrijven en de technologieën die oplossingen kunnen aanreiken.

Slechts één rol voor banken in de stad?

Banken zijn altijd al strategische partners van staten, bedrijven, ondernemers en burgers geweest. Per definitie, maar ook uit roeping, hebben banken altijd bijgedragen aan het bevorderen van innovatie in diverse domeinen, zoals infrastructuurontwikkeling, energie, onderwijs en gezondheidszorg. Vandaag de dag lijkt hun rol zich echter sterk te beperken tot die van geldverstrekker. Wat opvalt is dat banken tegenwoordig in steden alleen worden gezien als financiers, of bij individuele of collectieve projecten soms zelfs als lastige of nukkige risicomanagers. Banken houden zich nochtans bezig met veel meer dan dat. Nu we onze stedelijke ruimten heruitvinden, kunnen we maar beter gebruikmaken van de diverse vaardigheden van de banken op het vlak van planning, bedrijfsintelligentie en gegevensanalyse en van hun rol als drijvende kracht achter het sociale weefsel van wijken. Banken moeten nadenken over de vraag hoe ze hun vaardigheden in de stedelijke ruimte kunnen optimaliseren door hun traditionele sterke punten, te weten transparantie, pragmatisme en rationele planning, met elkaar te combineren.

Gegevens in dienst van de stedelijke ruimte

 Met haar miljoenen bankgegevens levert een financiële instelling een belangrijke bijdrage aan het economische leven van een stad. Een bank kan bijvoorbeeld een reeks indicatoren opstellen voor het aanbod van lokale handelaars – wat nuttige informatie oplevert voor consumenten – of statistieken over bezoekersaantallen, de vastgoedmarkt of zelfs de arbeidsmarkt. Als financiële tussenpersonen kunnen banken ook toonaangevende observatoria worden voor alle soorten bedrijfsactiviteiten, rapporteren over de relaties en het machtsevenwicht tussen diverse lokale spelers en entiteiten en gedetailleerde overzichten opstellen voor de bewoners, lokale politici en bedrijven in een bepaald gebied. Dat is trouwens een prioritair domein voor de wereldwijde digitale reuzen, zeker die in Silicon Valley. Banken hebben op dat vlak ook altijd al een benijdenswaardig strategisch voordeel gehad.

Prioriteit: burgers dienen

Nu de digitale technologie onze manier van leven transformeert, is het misschien tijd om over de stad van de toekomst te spreken als over een slimme, digitale ruimte? Maar afgezien van deze terminologische fijnproeverij, zouden we die technologieën en technieken nu al in dienst moeten stellen van mensen, en dat is precies waar de werelden van de digitale technologie en informatie bij elkaar komen. Vanuit dat paradigma zullen banken de burgers kunnen voorzien van kwalitatief hoogwaardige informatie ten gunste van zowel individuen als gemeenschappen.

En afgezien van de waardevolle informatie – over reizen, consumptiepatronen enz. – die gegevens en hun verwerkingsalgoritmen bieden, willen steeds meer stadsbewoners een andere levensstijl aannemen – met minder planning en regels en meer gericht op het 'nu'. Comfort en beleving zijn hier de sleutelwoorden. En ook hier is een rol weggelegd voor de banken.

Banken kennen al een cultuur van vertrouwen, vertrouwelijkheid en conformiteit en hebben ervaring met de behandeling en verwerking van gegevens in een sterk gereguleerde omgeving. Gelet op de nood aan verantwoord gedrag en het delen van middelen, zal iedereen er baat bij hebben wanneer banken een frisse kijk ontwikkelen op hun – al omvangrijke – betrokkenheid bij de steeds sneller evoluerende veranderingen in de stedelijke ruimte.

Bron: L’Atelier BNP Paribas

BNP Paribas Fortis liet een onderzoek uitvoeren over mobiliteit. Daaruit blijkt dat dit een belangrijke uitdaging blijft de komende jaren. De bank is vastberaden om haar rol op te nemen.

Uit een onderzoek over mobiliteit uitgevoerd in november 2022 bij 2000 mensen, representatief voor de Belgische bevolking, blijkt dat de overstap naar elektrisch rijden hapert. Bijna 80% rijdt vandaag nog op diesel of benzine en meer dan een derde daarvan is niet van plan zijn of haar wagen op korte termijn in te ruilen voor een milieuvriendelijker exemplaar. Toch wil bijna 50% tegen 2029 elektrisch rijden. Maar dan moeten er wel wat hindernissen weggewerkt worden. Ook de bank moet volgens twee derde van de respondenten een proactieve rol opnemen bij de transitie naar een duurzame mobiliteit.

• Nog maar 10% van de wagens in het straatbeeld is vandaag elektrisch, hybride of rijdt op waterstof. De gebruikers ervan zijn wel zeer tevreden. Openbare laadpalen zijn een knelpunt. De meeste gebruikers hebben een eigen laadpaal. Het klimaat blijft het belangrijkste argument om over te stappen.
• Veranderen van mobiliteitsgewoontes is niet zo eenvoudig. De switch naar elektrificatie verloopt traag en er zijn meer incentives nodig zoals fiscale maatregelen, maar vooral een verplichting van de overheid. De prijzen moeten ook omlaag, net als de praktische nadelen van rij- en oplaadtijden.
• Als gevolg daarvan is ook het enthousiasme over nieuwe mobiliteitsinitiatieven eerder gematigd. Al heeft een app die mobiliteit combineert, vooral in grote steden, veel slaagkansen.
• Mobiliteit en werk zijn sterk verbonden. 1 op de 3 besteedt er minstens een uur per dag aan. Telewerken is slechts een oplossing voor 50%. De andere helft van de respondenten heeft de mogelijkheid niet om af en toe thuis te werken.
• Niet iedereen is al vertrouwd met deelauto’s, -fietsen en laadpalen. Er moet nog meer bewustzijn gecreëerd worden rond nieuwe mobiliteit.

Mobiliteitspartner

BNP Paribas Fortis wil absoluut blijven bijdragen aan een meer duurzame mobiliteit en een mobiliteitspartner zijn voor zowel professionele als particuliere klanten. Dat doen we door u goed te informeren over alle voordelen van een milieuvriendelijke overstap. Maar ook door u ondersteuning te bieden via financiering, verzekering en leasing. En tot slot willen we via innovatieve diensten een globaal antwoord bieden op de mobiliteitsbehoeften van morgen.

Met de fiets naar het werk in plaats van met de auto? Werknemers doen het steeds vaker. Philippe Kahn, expert in mobiliteitsoplossingen, legt ons uit hoe en waarom.

In onze ambitie om onze verplaatsingen milieuvriendelijker te maken, zien we dat het gedrag stilaan verandert en bijvoorbeeld het gebruik van de fiets toeneemt, ook en vooral voor beroepsverplaatsingen. Daarover vertelt Philippe Kahn, Mobility Solutions Expert bij Arval BNP Paribas Group.

Twee op de drie Belgen houden van zachte mobiliteit, vooral van fietsen

Uit de enquête 'Mobility Tomorrow & Beyond' van Profacts blijkt dat twee op de drie Belgen kiezen voor zachte mobiliteit. "Maar de grote verandering is vooral het almaar frequentere gebruik van de fiets voor beroepsverplaatsingen en woon-werkverkeer. Dat geldt ook voor wie naar school of naar het kinderdagverblijf gaat, dankzij de komst van elektrische bakfietsen op de markt", verduidelijkt Philippe Kahn.

Een gunstig reglementair kader

Maar welke elementen kunnen dat frequentere gebruik van de fiets voor beroepsverplaatsingen verklaren? "Laten we eerst even stilstaan bij de evolutie van het reglementaire kader", antwoordt Philippe Kahn. "De creatie van het federale mobiliteitsbudget opende de deuren naar een interessante alternatieve mobiliteit voor alle werknemers. Dat budget laat immers toe om binnen een fiscaal voordelig loonpakket een comfortabele bedrijfsfiets te kiezen. Het mobiliteitsbudget kan zelfs gebruikt worden om de kosten van je woning te dekken als je meer dan de helft van de tijd thuiswerkt of binnen een straal van 10 km van je werkplek woont. Het is dus bijvoorbeeld mogelijk om een bedrijfswagen te vervangen door een mix van een elektrische fiets en een tegemoetkoming in die huisvestingskosten. Daarnaast zullen twee nieuwe maatregelen vanaf 1 mei 2023 die trend nog versterken: de verhoging van de fietsvergoeding voor woon-werkverkeer naar 27 cent netto per afgelegde km, maar ook de uitbreiding van het recht op die vergoeding naar alle Belgische werknemers. Concreet betekent dit dat wie voor die verplaatsingen kiest voor de fiets, daar voortaan een substantiële beloning voor krijgt."

De investeringen in openbare infrastructuur werpen vruchten af

Er is nog een andere belangrijke reden voor het toegenomen fietsgebruik: de evolutie van de wegeninfrastructuur. Philippe Kahn: "Wat je kan overtuigen om met de fiets naar het werk te komen, is de zekerheid dat je je traject veilig aflegt. Enkele jaren geleden was fietsen naar bijvoorbeeld je werk in Brussel niet zo simpel. Maar tegenwoordig maakt de fietsinfrastructuur die trajecten steeds veiliger, onder meer dankzij de fietssnelwegen waar alleen fietsen rijden. Naast Vlaanderen en de grote steden wordt er nu ook volop geïnvesteerd in de rest van het land. De voorbije jaren is er in Brussel heel wat veranderd en ook in Wallonië begint het te bewegen.”

Eén Belg op de twee woont binnen een straal van 15 km van het werk

Ook de afstand die je aflegt om naar het werk te komen, speelt een cruciale rol in de aantrekkelijkheid van de fiets. "Eén Belg op de twee woont op maximaal 15 km van het werk, een afstand die je makkelijk met de fiets kan afleggen", voegt Philippe Kahn eraan toe. "De evolutie van de infrastructuur in combinatie met dat gegeven, maakt dat fietsen voor professionele verplaatsingen voor veel Belgen een realistische optie is. En de vergoeding van 27 cent per kilometer zal hen nog meer aanmoedigen om de stap te zetten."

78% van de professionele leasefietsen is elektrisch

Om tegemoet te komen aan de behoeften van bedrijven en hun personeel heeft Arval fietsleasing geïntegreerd in zijn aanbod. Die 'full services' leasing dekt onder meer het onderhoud, de pechverhelping, verzekeringen of herstellingen, zoals dat gewoonlijk voor een wagen gebeurt. Philippe Kahn wijst ook graag op enkele zeer significante tendensen. "60% e-bikes en 18% speed pedelecs: in totaal is 78% van de bedrijfsfietsen die we leasen elektrisch. Ook het succes van de topfietsen valt heel duidelijk op, met een kostprijs van enkele duizenden euro's, bijvoorbeeld elektrische bakfietsen.

Vanwaar dat succes? Ongetwijfeld uit opportuniteit: met het mobiliteitsbudget of cafetariaplan van de werkgever worden dergelijke fietsen betaalbaarder. Maar dat is misschien ook een gevolg van de eigenheden van onze fiscale regelgeving: de fiscale stimulans wordt groter naarmate de fiets duurder wordt. Een andere interessante vaststelling is dat wanneer de fiets een auto vervangt, dat meestal de tweede auto van het gezin is. Een radicale vervanging van de auto door de fiets is dus nog niet aan de orde, maar door de invoering van de bedrijfsfiets kan in elk geval het totaal aantal afgelegde kilometers met de wagen verminderd worden."

Digitale toepassingen om de sprong te wagen

Tot slot wijst Philippe Kahn op een laatste element dat de fiets kan helpen om zich als professioneel vervoermiddel bij uitstek te profileren. "Ik denk dat technologie, en dan vooral digitale toepassingen, veel kunnen veranderen. We mogen verwachten dat de markt van toepassingen voor professionele fietsverplaatsingen sterk zal groeien. Het businessmodel van het huren van een elektrische fiets 'on the go' is nu al gebaseerd op een smartphoneapp. Beeld je maar eens het succes in van een app waarmee je een fietsvriendelijke route kan bepalen die veilig is en geschikt is voor beroepsverplaatsingen, en de nieuwe versnelling die dat voor dit type verplaatsingen kan betekenen", besluit Philippe Kahn.

Biométhane du Bois d’Arnelle in Henegouwen is de grootste biogasproducent van ons land. Oprichter Jérôme Breton legt uit hoe zijn fabriek werkt, een samenwerkingsverband met lokale boeren.

In Frasnes-lez-Gosselies torenen drie grote grijze koepels en een kegelvormig dak boven de Henegouwse velden uit. Het is een fabriek voor biogas. Door gebrek aan een juridisch en administratief kader duurde het zes jaar voordat Jérôme Breton, bedenker en eigenaar, zijn project kon verwezenlijken. Maar ondertussen draait de productie-eenheid op volle toeren en produceert ze 70.000 megawattuur energie.

“Wij recycleren voedselafval en reststromen uit de landbouw, dierlijke mest, stro, bietenbladeren, schillen, enzovoort. Alles komt van binnen een straal van 15 kilometer rond de fabriek”, legt Breton uit. “We werken samen met zo’n honderd boeren, die hierdoor een extra inkomen krijgen. In de vergisters, betonnen tanks die verwarmd worden tot 40 graden, wordt het materiaal op een natuurlijke wijze door bacteriën afgebroken en ontstaat er biogas dat bestaat uit 45 procent CO² en 55 procent methaan. Dit ‘biomethaan’ winnen we terug door het te filteren en we injecteren het in het aardgasdistributienet. Het residu is een zwarte vloeistof die rijk is aan organisch materiaal en zeer voedzaam is voor gewassen. Die verspreiden we als meststof, waardoor je de CO² langdurig in de bodem kan opslaan.”

Veelzijdig en rendabel

10 tot 15 procent van het methaan wordt gebruikt om het energieverbruik van de fabriek te dekken. Biomethaan is erg veelzijdig en kan gebruikt worden als brandstof, als grondstof voor petrochemische producten, het kan turbines aandrijven en je kan de opgewekte warmte terugwinnen, zoals in een automotor. “Een warmtekrachtkoppelingsmotor die tegelijk elektriciteit en warmte produceert, heeft een totaalrendement van 80 procent. Met ons systeem kan je 99,5 procent van het geproduceerde biogas in het netwerk injecteren”, berekent Breton. “In een distributienetwerk varieert de druk, waardoor de infrastructuur injecties kan opvangen zonder dat je extra investeringen nodig hebt om ze op te slaan.”

Het bedrijf verbouwt ook zelf maïs, bieten en granen om ze te gebruiken voor biogas. “Op 600 hectare landbouwgrond produceren we 30 procent van onze grondstof waardoor we het hele jaar door onze vergisters kunnen bevoorraden.”

Volgens Breton had hij zijn project niet kunnen realiseren zonder de steun van BNP Paribas Fortis. “Het is de enige bank die zulke gespecialiseerde experts in huis heeft. Ook andere partners gebruikten hun analyses. Het vertrouwen kwam van twee kanten en is nog altijd sterk. In mijn model voorzag ik niet in overheidssubsidies, terwijl ik toch tegen correcte prijzen wilde produceren. We zitten nu op 100 euro per megawattuur, terwijl de prijzen in augustus vorig jaar bijna 350 euro bedroegen.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers zoals Jérôme Breton. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Veel processen in de chemische industrie zijn vervuilend. Bij Elessent Clean Technologies EMEAI brengen ze daar verandering in, dankzij innovatie die de sector milieuvriendelijker en duurzamer kan maken.

“Onze missie is de ontwikkeling van schonere en koolstofvrije productieprocessen voor onze klanten. Innovatie is de kern van ons bedrijf’, zegt Sara Alvarez, Finance Manager Elessent EMEAI.
“We spreken over schonere alternatieven voor traditionele industriële methoden. Zo helpen we onze klanten om producten te blijven ontwikkelen die essentieel zijn voor ons dagelijks leven, maar met een veel kleinere impact op het milieu, vooral dan verontreinigende stoffen en CO₂-uitstoot.”

De metaal-, kunstmest-, chemische en raffinage-industrie zijn de belangrijkste klanten van het bedrijf dat kant-en-klare oplossingen levert. “De beste manier om onze business te begrijpen is met concrete voorbeelden”, zegt Tjaart Van Der Walt, Director Elessent EMEAI. “We hebben vier kerntechnologieën. De eerste is de vervaardiging van zwavelzuur, dat op grote schaal wordt gebruikt in de industrie, van kunstmestfabrikanten tot pigmentfabrieken. Je verkrijgt het door zwavel te verbranden. We hebben al 90 jaar ervaring met procesontwerpen, energieterugwinning en het ontwerp van installaties. Ondertussen leverden we er al meer dan duizend. Zulke processen zijn de sleutel tot de productie van schonere batterijen.”

Brandstoffen en batterijen

Elessent Clean Technologies beschikt ook over alkyleringstechnologie, een reactie die doorgaans in de organische chemie wordt gebruikt om brandstoffen met een hoog octaangehalte te produceren. Die maken sommige motoren efficiënter. Dit soort verbindingen zijn waardevol voor de petrochemische en raffinage-industrie. “Wij exploiteren ruim 100 alkyleringslocaties over de hele wereld”, zegt Tjaart Van Der Walt. “En 25 hydrotreating sites. Ze vormen een cruciale stap in de raffinage van olie, waarbij sommige elementen worden verwijderd. De vermindering van het zwavel- en stikstofgehalte bijvoorbeeld, wat de stabiliteit verbetert. Onze eigen technologie van mild hydrokraken helpt dan weer om meer waarde uit ruwe olie te halen.”

Naast deze processen, die de kwaliteit en het rendement van koolwaterstoffen optimaliseren, voegt het bedrijf zogenaamde nattewassingtechnologie toe, die doeltreffend is bij de behandeling van dampen.

“We ontwikkelen onze activiteiten op wereldschaal. Om die internationale expansie te ondersteunen, hebben we de blijvende steun nodig van BNP Paribas Fortis. Die voorziet ons van financiële steun en de bank beschikt over een uitgebreide expertise in onze sector”, zegt Sara Alvarez. “Onze samenwerking is bijvoorbeeld cruciaal in Marokko, Tunesië, India en Zuid-Afrika. Hetzelfde geldt voor wisselrisicodekking, essentieel in een volatiele markt. Dankzij dit partnerschap kunnen we onze internationale expansie voortzetten.”

De essentie

• Elessent levert technologie om industriële processen minder vervuilend te maken.
• Bijvoorbeeld de terugwinning van de warmte die vrijkomt bij de verbranding van zwavel om zwavelzuur te verkrijgen. Die kan 94 procent opleveren, in plaats van 70 procent in een traditionele installatie.

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Bron: De Tijd