De zomer is voorbij en het leven – ook het economische – herneemt zijn oude ritme. Met het najaar in het vooruitzicht, is dit een uitgelezen moment om stil te staan bij wat de komende maanden ons zullen brengen. Koen De Leus, Chief Economist van BNP Paribas Fortis, houdt continu zijn vinger aan de pols van de Belgische en internationale economie. Hij kijkt samen met ons naar de actualiteit en deelt zijn inzichten over hoe u als kleine, middelgrote of grote onderneming de huidige en eventuele toekomstige economische crisissen kunt aanpakken.
Elke maatschappelijke crisis kent economische gevolgen: het is bijna een wetmatigheid geworden. De voorbije zomer waaide de crisiswind uit Japan, maar de afgelopen jaren doorstonden we corona, de energiecrisis, de inval in Oekraïne, de oorlog in Gaza, klimaatcatastrofes … Alle crisissen hadden gevolgen voor de wereldeconomie, en die druppelden steevast binnen op het nationale toneel. Koen De Leus schreef daar een boek over: ‘De Nieuwe Wereldeconomie’. Daarin blikt hij – samen met collega Philippe Gijsels – terug op de economische uitval als gevolg van die crisissfeer.
De Leus: “Er zijn een aantal trends die samenkomen en de perfecte economische storm veroorzaken waarin we ons nu bevinden. We komen uit een tijd van globalisering, schulden die lang onder controle bleven, de vergrijzing die niet echt voor problemen zorgde … Het leven kabbelde rustig voort. Vandaag wordt alles op zijn kop gezet: een snelle stijging van rente en inflatie, deglobalisering, politieke onzekerheid, klimaatverandering, een tekort aan werknemers …
Op de vraag waarmee onze ondernemingen de komende maanden rekening moeten houden, moet ik al meteen antwoorden dat er een aantal onzekere factoren zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Amerikaanse verkiezingen in november die een enorme invloed kunnen hebben op het economische landschap. Het verschil in economisch beleid tussen Kamala Harris en Donald Trump, met zijn importtarieven, zou bijvoorbeeld al bijzonder groot zijn. Ook de klimaattransitie zorgt voor onzekerheid. Zelfs een eenvoudige onregelmatigheid als het weer heeft verstrekkende gevolgen. Wie zakendoet met landen die te maken krijgen met hittegolven of overstromingen, zal begrijpen waarover ik het heb. Maar ook de vergrijzing brengt onze ondernemingen in een omgeving van dalende arbeidspopulatie. Als extreemrechts aan de macht zou komen, wordt de kans kleiner dat we die markt kunnen aanvullen met arbeidskrachten uit migratie.”
Daarnaast is ook het schuldprobleem van ons land uit de hand gelopen. De Leus: “De afgelopen decennia zijn we op dat vlak gered door de dalende rentevoet. Daardoor moesten we minder lasten betalen en konden we ons meer uitgaven permitteren. Helaas is die tijd nu voorgoed voorbij. Integendeel, hogere rentelasten komen bovenop de stijgende uitgaven. Dat maakt ons kwetsbaar voor de besparingsmaatregelen die Europa ons oplegt. Die besparingen kunnen natuurlijk een serieuze invloed hebben op onze economie. En dus ook op de bedrijfsvoering van elke kleine, middelgrote of grote onderneming in ons land.”
(On)zekerheid
Zo is ons land – en bij uitbreiding de wereldeconomie – vergleden van een situatie waarin zekerheid decennialang de norm was, naar een economische toestand waarin onzekerheid aan de orde van de dag is.
De Leus: “We zijn geëvolueerd van ‘The Great Moderation’ van de voorbije 40 jaar naar ‘The Great Chaos’. In ons boek verwijzen we in dat verband naar een ander boek genaamd ‘The Fourth Turning’. Elke 80 jaar, aan het einde van een volledige generatie, zie je internationaal zware veranderingen in de maatschappij. Die 80 jaar staat voor de gemiddelde levensduur van mensen. Hier hebben we het over het verdwijnen van de generatie die de Tweede Wereldoorlog nog actief heeft meegemaakt. Die nu bijna 100-jarigen hebben instituten opgericht zoals het IMF, de Wereldbank en de Verenigde Naties. Die hadden – en hebben – als doel om te voorkomen dat zoiets nogmaals gebeurt. Vandaag worden die organisaties door sommige wereldspelers in vraag gesteld. Alles komt op losse schroeven te staan. Dat is typisch voor zo’n ‘Fourth Turning’: een soort winterperiode, waarin een nieuw evenwicht moet worden gezocht. Zo’n periode gaat gepaard met volatiliteit, en dus moeten de Belgische ondernemingen rekening houden met onzekerheid als vaste waarde in onze economie. De komende maanden en jaren zullen daarop geen uitzondering zijn.”
De rug rechten
Volgens De Leus staat Europa – en dus ook ons land – voor een economische transformatie waarin het de rug moet rechten en minder moet kiezen voor afhankelijkheid: “De Europese afhankelijkheid van China uit zich vandaag bijvoorbeeld in de situatie met elektrische auto’s. Europa exporteerde lang zijn wagens en andere technologie naar China in ruil voor een grote markt; vandaag geldt die symbiose niet langer. China exporteert massaal elektrische wagens naar Europa. En dus krijgen onze eigen constructeurs het in die markt heel moeilijk. De Audi-fabriek in Vorst is daar een voorbeeld van.
Hoe de Verenigde Staten in de komende maanden zullen reageren op China als economische wereldmacht, zal afhangen van de verkiezingen. Alhoewel: ook onder Biden zijn de protectionistische maatregelen van Trump van kracht gebleven. De Europese drang naar een minder grote afhankelijkheid van China én de groeivertraging daar, dreef onze economie de voorbije jaren meer richting Amerika. De export richting Amerika is de voorbije jaren een stuk belangrijker geworden voor ons. Maar we wisselen zo de ene afhankelijkheid in voor een andere. Het zou dus goed zijn om na te denken over hoe we onze eigen economische rol zélf meer gaan invullen.”
Kansen voor ondernemingen
Toch wil De Leus niet de onheilsprofeet zijn die alles zwart inziet: “Zeker niet. Omdat ondernemingen ook perfect functioneren in een economische omgeving waarin onzekerheid en volatiliteit aanwezig zijn. Sommige ondernemingen zullen het daar misschien moeilijk mee hebben, zeker in combinatie met de reglementeringsgolf die voortvloeit uit de klimaatwetgeving. Dat kan dan weer een consolidatiegolf met zich meebrengen. Wie dus slim en behoedzaam met die voortdurende veranderingen weet om te springen, zal komen bovendrijven.
De onzekerheid brengt wel de noodzaak mee voor ondernemingen om buffers aan te leggen. Om veiligheid en marges in te bouwen in hun bedrijfsomgeving, zowel financieel als in hun aankoopbeleid. Sommige ondernemingen diversifiëren over verschillende leveranciers, omdat het risico te groot is om op één paard te wedden, of leggen grotere voorraden aan. In een wereld van grotere volatiliteit moet just-in-time mogelijk plaats ruimen voor just-in-case, zeker als u uw klanten uw producten wil blijven garanderen. Dat kost geld, dat klopt, maar in onzekere tijden als deze is een voorraad een buffer die de gevolgen van crisissen beperkt.”
De financiële markt volgt
Financiële markten zullen zich volgens De Leus ook moeten wapenen tegen die onzekerheid: “De constant dalende rentevoeten zijn voor een stuk verleden tijd. De herfinancieringen van bedrijfsleningen aan lagere tarieven: idem. De komende maanden zullen de rentevoeten dalen, maar ik verwacht niet dat we terugkeren naar de ultralage rentevoeten van voor corona. Wij gaan uit van drie à vier mogelijke renteverlagingen dit jaar, inclusief die die we al hebben gehad, en nog een drietal volgend jaar. Zo komen we uit op een bodemrente van 2,25 à 2,5 procent. Maar naar die nulrente, laat staan negatieve rente van weleer, keren we niet terug. Op iets langere termijn zal de rente als gevolg van een structureel hogere inflatie, hoger zijn dan in het decennium voor corona.
In de nieuwe wereldeconomie speelt onzekerheid dus een veel grotere rol. Ondernemingen moeten er de komende kwartalen aan denken om zich in te dekken tegen de stijging van de rente die er de komende jaren zit aan te komen. Hetzelfde geldt voor de stijgende grondstoffenprijzen die we vroeg of laat zien opduiken, door de enorme tekorten als gevolg van de gigantische klimaatinvesteringen en elektrificatie. De recordkoperprijs van mei dit jaar is slechts een voorbode van wat ons te wachten staat in de toekomst. Het ‘goede-huisvaderprincipe’ voor de komende maanden en jaren baseert zich daarom ook op het implementeren van een langetermijnstrategie. Daarin is onzekerheid gewoon een factor tussen vele andere, waarmee ondernemingen rekening moeten houden en waartegen ze zich perfect kunnen wapenen.”
Lange termijn
Dat laatste doen onze ondernemingen volgens De Leus het best door écht en constructief na te denken over een langetermijnstrategie die op de nieuwe situatie is afgestemd: “Die langetermijnstrategie moet sowieso al aanwezig zijn in het model, maar bijkomend moet daar de factor onzekerheid aan worden toegevoegd. Die gaat de komende jaren niet verdwijnen. De tijd van ‘De Grote Matiging’ is voorbij. Op lange termijn plannen en gewoon realistisch rekening houden met een grotere volatiliteit is goed huisvaderschap voor ondernemingen. Slim beveiliging aanbrengen in aankoop, in bevoorrading, in elke stap van de keten creëert de stabiliteit die u als onderneming zo hard nodig hebt. Voor een stuk betekent dat dat we onze economische toekomst zelf in handen nemen. En dat is alleen maar goed nieuws.”
28.10.2024
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2024: Wat staat er op het spel?
Nu de Amerikaanse presidentsverkiezingen naderen, zijn de economische uitdagingen groot. De volgende president en het Congres zullen een diepgaande invloed hebben op de Amerikaanse economische koers, met onder andere gevolgen voor de groei van het BBP, de inflatie, de rentevoeten en de waarde van de Amerikaanse dollar. Deze effecten zullen ook ver buiten de VS voelbaar zijn, met belangrijke gevolgen voor de Europese en Belgische economie.
Bekijk het panelgesprek, geleid door Karen Casteels (Head of Content bij BNP Paribas Fortis), met een diverse groep van experten die dieper op deze onderwerpen ingaan.
- William De Vijlder, hoofdeconoom van BNP Paribas en professor economie aan de UGent
- Bart Kerremans, professor Amerikaanse politiek aan de KU Leuven
- Stephanie Rutten, CEO van de Amerikaanse Kamer van Koophandel in België
- Didier Lannoy, Head of Global Markets Benelux bij BNP Paribas Fortis
10.06.2024
Koen Sticker is de ‘Trends CFO of the Year 2024’
Koen Sticker, CFO van buizenproducent en watersysteemspecialist Aliaxis, mag zich een jaar lang ‘CFO of the Year’ noemen. Hij nam de award op 24 mei in ontvangst en volgt daarmee Mel de Vogue van Etex op. Koen Sticker ging in 2016 aan de slag als CFO bij Aliaxis en zorgde mee voor de groei en internationalisering van zijn bedrijf.
Ondanks een eerdere rist overnames liep Aliaxis nauwelijks in de kijker. Tot het vorig jaar een bod van 1,8 miljard uitbracht op de Finse groep Uponor. Aliaxis werd gecounterd door het Zwitserse Georg Fischer, maar paste mede dankzij Koen Sticker voor een al te dure biedoorlog.
Als CFO bewees Sticker dat financiële discipline van cruciaal belang is voor een onderneming. Samen met de voormalige CEO Eric Olsen stak hij veel tijd en werk in de voorbereiding van het bod op Uponor. “Maar wij hadden van meet af aan bepaald, waar het voor ons zou stoppen”, zegt hij over die episode. “Bij een biedoorlog kunnen emoties al snel de overhand nemen, maar wij hebben op het juiste moment de stekker eruit getrokken. Dat werd ongelooflijk positief onthaald, door banken, kredietrating agentschappen en onze aandeelhouders.”
SD Worx wint de ‘Deal of the Year 2024’
Trends bekroonde ook voor de vijfde keer de ‘Deal of the Year’. Alle fusies, overnames en kapitaaloperaties van 2023 waarbij een Belgische onderneming betrokken was, komen in aanmerking voor deze award. Het belangrijkste criterium? De financiële en strategische meerwaarde van de operatie voor de stakeholders.
SD Worx kwam als winnaar uit de bus. Het bedrijf is uitgegroeid tot een brede hr-dienstverlener, met onder andere loonberekening, werving en selectie, talentontwikkeling en hr-consultancy. Onder meer dankzij overnames staat SD Worx wereldwijd op vijf. Op lange termijn volgt er een beursgang.
Olivia Doyen is CF’Hope of the Year
Met de award van ‘CF’Hope of the Year’ beloont Trends een jonge CFO van een veelbelovende middelgrote onderneming die een aanzienlijke groei doormaakt. Olivia Doyen, CFO van het bouwbedrijf Galère, heeft de prijs binnengerijfd.
Als schoolverlater statte ze bij Fortis Investments dat ze na enkele maanden inruilde voor Voo. Drie jaar later maakte de jonge sales engineer de overstap naar Galère. Daar is ze sinds 2017 CFO. De jury prees Olivia Doyen voor haar gezette beheer van de financiën van de onderneming. Ze loofde ook haar inspanningen om de financiële prestaties van het bedrijf te verbeteren, en was onder de indruk van haar betrokkenheid bij de fusie met de groep Thomas & Piron, die in het geheim werd voorbereid in de loop van 2021.
Partnerschap
BNP Paribas Fortis en Trends zetten al sinds 2012 de uitzonderlijke kwaliteiten van een CFO van een bedrijf uit de Belgische Top 500 in de kijker. Later kwamen daar nog de ‘Deal of the Year’ en ‘CF’Hope of the Year’ bij. Virginie Martens, Head of Corporate Coverage Belgium bij onze bank, maakte dit jaar deel uit van de jury.
Een dikke proficiat aan de winnaars! Bij de bank staan we altijd klaar om mensen en bedrijven die bijdragen aan onze economie te belonen en aan te moedigen.
03.04.2024
BNP Paribas Fortis Private Equity aandeelhouder van Stûv
BNP Paribas Fortis Private Equity stapt samen met Wallonie Entreprendre in het kapitaal van Stûv, een toonaangevende internationale speler op het gebied van verwarming met hernieuwbare energie.
Hernieuwbare energiebronnen
Het Waalse bedrijf Stûv, gevestigd in Bois-de-Villers bij Namen, ontwerpt, produceert en commercialiseert oplossingen voor individuele verwarming op hout en pellets in België en internationaal. 80% van de productie is bestemd voor export.
De afgelopen twee jaren zag Stûv zijn groei fors toenemen. Consumenten kiezen almaar meer voor hernieuwbare energiebronnen. Daar zijn verschillende redenen voor: volatiele energieprijzen, dreigende tekorten vanwege de energieafhankelijkheid van Europa en de impact van fossiele energie op de opwarming van de aarde.
Ambitieuze plannen
Om tegemoet te komen aan die toenemende vraag, wil Stûv de komende vijf jaar 16 miljoen euro investeren. Drie vierde van die investering zal het bedrijf inzetten om de productiecapaciteit in Wallonië te vergroten en te moderniseren. De rest dient voor de uitbreiding van hun Canadese site. Het uiteindelijke doel is om de geconsolideerde omzet te verdubbelen
Sterke aandeelhouders
Stûv verwelkomt daarvoor twee nieuwe aandeelhouders: Wallonie Entreprendre en BNP Paribas Fortis Private Equity. Naast kapitaal brengen ze beide veel ervaring, visie en expertise mee..
Raf Moons, Head of BNP Paribas Fortis Private Equity, is enthousiast over deze nieuwe deal: “We kijken ernaar uit om de ambitieuze innovatiestrategie van een Waals, Belgisch en internationaal industrieel vlaggenschip te begeleiden. Ook hun maatschappelijke en ecologische waarden passen mooi bij die van BNP Paribas Fortis."
18.12.2023
Wie is de Scale-up van het Jaar 2023?
Op 5 december kreeg Loop Earplugs de Prijs van de Vlaamse Regering voor Scale-up van het Jaar. Het bedrijf zette een indrukwekkend groeiverhaal neer.
De award van Scale-up van het Jaar is een prestigieuze prijs, uitgereikt door de Vlaamse Regering, die snelgroeiende ondernemingen in volle ontwikkelingsfase beloont voor hun geleverde inspanningen, én hen motiveert om op hetzelfde elan verder te gaan. BNP Paribas Fortis is al sinds het begin een trouwe partner van de prijsuitreiking, die georganiseerd wordt door EY.
De award ging dit jaar naar Loop Earplugs. Het bedrijf treedt daarmee in de voetsporen van FEops, de winnaar van 2022. De andere finalisten waren Chili Publish, ML6 en Techwolf.
Van functioneel naar lifestyleproduct
Loop Earplugs werd opgericht in 2016 en maakt herbruikbare en aanpasbare oordopjes om mensen meer controle te geven over hun omgevingsgeluiden. Ondertussen groeide het bedrijf uit tot een echt lifestylemerk en kende het een explosieve groei, met de VS als grootste afzetmarkt, en klanten in ruim 150 andere landen.
De woorden van de jury
Jurgen Ingels, Managing Director Smartfin Capital en voorzitter van de jury, verklaart de keuze voor Loop Earplugs: “Niet alleen vertegenwoordigt Loop Earplugs een inspirerend verhaal van ondernemerschap, veerkracht en aanpassingsvermogen, het is ook het resultaat van de ongelooflijke inzet van twee gedreven ingenieurs. In slechts vijf jaar tijd zijn ze erin geslaagd om de top te bereiken in hun niche, met 90% oprichterskapitaal, 98% van de omzet uit export en een indrukwekkende omzet van 120 miljoen euro. Wat hen onderscheidt, is hun slimme transformatie van gewone gehoorbescherming tot kwalitatieve lifestyleproducten, waarbij innovatie, creativiteit en klantbeleving centraal staan. Dit is waarom Loop Earplugs onze keuze is als winnaar.”
“Loop Earplugs heeft niet alleen met succes een 'born-global direct-to-customer' model toegepast, wat opmerkelijk is voor een Vlaams bedrijf. Ook hun uitgekiende branding, design en sterke online aanwezigheid hebben een diepe indruk achtergelaten. Ze maken slim gebruik van sociale media, influencers en e-commerceplatformen om hun merk te versterken. Met de belofte van voortdurende productontwikkeling en de juiste strategische positionering in de convergerende 'earwear'-markt, is Loop Earplugs een potentiële toekomstige winnaar van de Onderneming van het Jaar-award”, aldus Stefan Olivier, partner EY België.
Bron: EY