Innoverende start-ups en scale-ups hebben een specifieke aanpak nodig om hun internationale groeiambities waar te maken.

Eind mei brachten BNP Paribas Fortis en de Universiteit Antwerpen een groep experts samen om de vele uitdagingen rond de decarbonisatie van de maritieme transportsector te bespreken. Wat moet je onthouden?

De leerstoel BNP Paribas Fortis Transport, Logistiek en Havens werd twaalf jaar geleden opgericht en is verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Hij voert uitgebreid onderzoek naar concrete en innoverende manieren om een steeds veerkrachtiger – en duurzamer – maritiem ecosysteem te creëren.

Na het succes van de eerste twee grote evenementen in 2017 en 2019 besliste de leerstoel om dit jaar opnieuw een samenkomst te organiseren. Zo kwamen op 25 mei 2023 een reeks specialisten en actoren uit de haven- en maritieme sector samen in de gebouwen van BNP Paribas Fortis in Antwerpen. Daar bespraken ze de impact van decarbonisatie op het maritieme ecosysteem.

Dit zijn hun voornaamste conclusies ...

1 – We moeten een versnelling hoger schakelen

Maritiem transport is momenteel de meest koolstofzuinige vorm van commercieel vervoer, op basis van de CO₂-uitstoot per ton en per kilometer. Maar het kan beter.

Tot dusver gaven de spelers in de sector de voorkeur aan snelle winsten. Bijvoorbeeld door de schroeven van schepen te wijzigen en hun snelheid aan te passen. Maar op 25 mei kwamen de experts overeen dat het nu tijd is om te experimenteren met nieuwe brandstoffen en technologieën en te evolueren naar (bijna) emissievrije brandstoffen. Het tempo van de verandering versnelt, maar er is nog geen mirakeloplossing. De kosten (en risico's) zijn enorm.

2 – Eén en slechts één internationale regelgeving graag!

Het reglementaire kader is complex en evolueert voortdurend.

Tegen 2030 verbindt de International Maritime Organization (IMO), die afhankelijk is van de VN, zich ertoe de koolstofproductie van alle schepen met 40% te verminderen ten opzichte van 2008. En met 70% tegen 2050.

De Europese Unie verbindt zich ertoe om de uitstoot van broeikasgassen in het maritiem vervoer tegen 2030 met minstens 55% te verminderen, in vergelijking met 1990. Tegen 2024 zal een emissiehandelssysteem (ETS) van toepassing zijn op alle schepen van meer dan 5.000 bruto ton van en naar de havens van de EU.

Kortom: de dingen bewegen in de goede richting. Maar volgens de spelers in de sector zijn er heel wat regionale en supraregionale programma's die parallel blijven lopen. En dat brengt een administratieve en financiële overlast met zich mee.

Op 25 mei bereikten alle stakeholders een akkoord over twee punten: ten eerste is een uniek internationaal beleid noodzakelijk, aangezien het om een wereldwijde sector gaat. En ten tweede moeten spelers die de regels niet naleven, worden bestraft.

3 – De transitie naar koolstofneutraliteit 

De investering die nodig is voor de bouw van nieuwe, groenere schepen wordt geschat op 5.000 miljard dollar tegen 2050. De kosten voor de modernisering van de bestaande vloot zijn nog niet bekend, maar zullen niet min zijn ... Bovendien zal de investering om de haveninfrastructuur te vernieuwen gigantisch zijn.

4 – Grote onzekerheid over de beste brandstof en/of technologie

Wat wordt de brandstof of technologie van de toekomst? De meningen lopen uiteen.

Veel brandstofsoorten met een lage uitstoot zullen waarschijnlijk enige tijd naast elkaar blijven bestaan. Elektriciteit zal alleen worden gebruikt op kustschepen, veerboten en bepaalde trailers. Grote schepen zullen vloeibaar aardgas (LNG) of vloeibaar petroleumgas (LPG) gebruiken, of methanol, ammoniak en misschien zelfs biobrandstoffen.

Het transport over lange afstanden zal in eerste instantie afhangen van de zware brandstof, eventueel met koolstofafvang en -opslag. Waterstof heeft potentieel, maar de dichtheid, opslag en manipulatie ervan roepen vragen op. Ook wind, zonne-energie en kernenergie blijven niet achter.

Maar het echte probleem vandaag is dat als het aantal schepen dat met schonere brandstoffen kan werken, effectief toeneemt, die brandstoffen nog niet voldoende internationaal beschikbaar zijn. Het aanbod ligt met andere woorden beduidend lager dan de vraag.

5 – Banken spelen een sleutelrol

Banken spelen een sleutelrol in de financiering van de energietransitie. In 2019 hebben elf financiële instellingen – voornamelijk Europese instellingen, waaronder de groep BNP Paribas – de Poseidon-principes ingevoerd, die de overgang naar koolstofarme shipping ondersteunen. Dankzij dat wereldwijde kader kan de koolstofintensiteit van bankleningen voor de maritieme sector worden gemeten en is die voor iedereen bekend. Vandaag zijn er 24 ondertekenaars, waaronder Japanse financiële instellingen. En dat is goed nieuws.

Graag meer info?

De presentaties, video's en foto's van het evenement van 25 mei 2023 zijn beschikbaar op deze pagina.

Biométhane du Bois d’Arnelle in Henegouwen is de grootste biogasproducent van ons land. Oprichter Jérôme Breton legt uit hoe zijn fabriek werkt, een samenwerkingsverband met lokale boeren.

In Frasnes-lez-Gosselies torenen drie grote grijze koepels en een kegelvormig dak boven de Henegouwse velden uit. Het is een fabriek voor biogas. Door gebrek aan een juridisch en administratief kader duurde het zes jaar voordat Jérôme Breton, bedenker en eigenaar, zijn project kon verwezenlijken. Maar ondertussen draait de productie-eenheid op volle toeren en produceert ze 70.000 megawattuur energie.

“Wij recycleren voedselafval en reststromen uit de landbouw, dierlijke mest, stro, bietenbladeren, schillen, enzovoort. Alles komt van binnen een straal van 15 kilometer rond de fabriek”, legt Breton uit. “We werken samen met zo’n honderd boeren, die hierdoor een extra inkomen krijgen. In de vergisters, betonnen tanks die verwarmd worden tot 40 graden, wordt het materiaal op een natuurlijke wijze door bacteriën afgebroken en ontstaat er biogas dat bestaat uit 45 procent CO² en 55 procent methaan. Dit ‘biomethaan’ winnen we terug door het te filteren en we injecteren het in het aardgasdistributienet. Het residu is een zwarte vloeistof die rijk is aan organisch materiaal en zeer voedzaam is voor gewassen. Die verspreiden we als meststof, waardoor je de CO² langdurig in de bodem kan opslaan.”

Veelzijdig en rendabel

10 tot 15 procent van het methaan wordt gebruikt om het energieverbruik van de fabriek te dekken. Biomethaan is erg veelzijdig en kan gebruikt worden als brandstof, als grondstof voor petrochemische producten, het kan turbines aandrijven en je kan de opgewekte warmte terugwinnen, zoals in een automotor. “Een warmtekrachtkoppelingsmotor die tegelijk elektriciteit en warmte produceert, heeft een totaalrendement van 80 procent. Met ons systeem kan je 99,5 procent van het geproduceerde biogas in het netwerk injecteren”, berekent Breton. “In een distributienetwerk varieert de druk, waardoor de infrastructuur injecties kan opvangen zonder dat je extra investeringen nodig hebt om ze op te slaan.”

Het bedrijf verbouwt ook zelf maïs, bieten en granen om ze te gebruiken voor biogas. “Op 600 hectare landbouwgrond produceren we 30 procent van onze grondstof waardoor we het hele jaar door onze vergisters kunnen bevoorraden.”

Volgens Breton had hij zijn project niet kunnen realiseren zonder de steun van BNP Paribas Fortis. “Het is de enige bank die zulke gespecialiseerde experts in huis heeft. Ook andere partners gebruikten hun analyses. Het vertrouwen kwam van twee kanten en is nog altijd sterk. In mijn model voorzag ik niet in overheidssubsidies, terwijl ik toch tegen correcte prijzen wilde produceren. We zitten nu op 100 euro per megawattuur, terwijl de prijzen in augustus vorig jaar bijna 350 euro bedroegen.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers zoals Jérôme Breton. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Veel processen in de chemische industrie zijn vervuilend. Bij Elessent Clean Technologies EMEAI brengen ze daar verandering in, dankzij innovatie die de sector milieuvriendelijker en duurzamer kan maken.

“Onze missie is de ontwikkeling van schonere en koolstofvrije productieprocessen voor onze klanten. Innovatie is de kern van ons bedrijf’, zegt Sara Alvarez, Finance Manager Elessent EMEAI.
“We spreken over schonere alternatieven voor traditionele industriële methoden. Zo helpen we onze klanten om producten te blijven ontwikkelen die essentieel zijn voor ons dagelijks leven, maar met een veel kleinere impact op het milieu, vooral dan verontreinigende stoffen en CO₂-uitstoot.”

De metaal-, kunstmest-, chemische en raffinage-industrie zijn de belangrijkste klanten van het bedrijf dat kant-en-klare oplossingen levert. “De beste manier om onze business te begrijpen is met concrete voorbeelden”, zegt Tjaart Van Der Walt, Director Elessent EMEAI. “We hebben vier kerntechnologieën. De eerste is de vervaardiging van zwavelzuur, dat op grote schaal wordt gebruikt in de industrie, van kunstmestfabrikanten tot pigmentfabrieken. Je verkrijgt het door zwavel te verbranden. We hebben al 90 jaar ervaring met procesontwerpen, energieterugwinning en het ontwerp van installaties. Ondertussen leverden we er al meer dan duizend. Zulke processen zijn de sleutel tot de productie van schonere batterijen.”

Brandstoffen en batterijen

Elessent Clean Technologies beschikt ook over alkyleringstechnologie, een reactie die doorgaans in de organische chemie wordt gebruikt om brandstoffen met een hoog octaangehalte te produceren. Die maken sommige motoren efficiënter. Dit soort verbindingen zijn waardevol voor de petrochemische en raffinage-industrie. “Wij exploiteren ruim 100 alkyleringslocaties over de hele wereld”, zegt Tjaart Van Der Walt. “En 25 hydrotreating sites. Ze vormen een cruciale stap in de raffinage van olie, waarbij sommige elementen worden verwijderd. De vermindering van het zwavel- en stikstofgehalte bijvoorbeeld, wat de stabiliteit verbetert. Onze eigen technologie van mild hydrokraken helpt dan weer om meer waarde uit ruwe olie te halen.”

Naast deze processen, die de kwaliteit en het rendement van koolwaterstoffen optimaliseren, voegt het bedrijf zogenaamde nattewassingtechnologie toe, die doeltreffend is bij de behandeling van dampen.

“We ontwikkelen onze activiteiten op wereldschaal. Om die internationale expansie te ondersteunen, hebben we de blijvende steun nodig van BNP Paribas Fortis. Die voorziet ons van financiële steun en de bank beschikt over een uitgebreide expertise in onze sector”, zegt Sara Alvarez. “Onze samenwerking is bijvoorbeeld cruciaal in Marokko, Tunesië, India en Zuid-Afrika. Hetzelfde geldt voor wisselrisicodekking, essentieel in een volatiele markt. Dankzij dit partnerschap kunnen we onze internationale expansie voortzetten.”

De essentie

• Elessent levert technologie om industriële processen minder vervuilend te maken.
• Bijvoorbeeld de terugwinning van de warmte die vrijkomt bij de verbranding van zwavel om zwavelzuur te verkrijgen. Die kan 94 procent opleveren, in plaats van 70 procent in een traditionele installatie.

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Bron: De Tijd

Duurzaam ondernemen is niet langer een keuze, maar een must. Dat weet ook Sam Strijckmans, CEO van Nitto Belgium. “Ons doel is om klimaatneutraal te zijn tegen 2045, vijf jaar vroeger dan de ambitie van de EU.”

Bij het brede publiek zijn de producten van Nitto niet erg bekend. “Dat is logisch, want wij werken B2B (voor andere bedrijven, red.)”, vertelt Sam Strijckmans, CEO van Nitto voor Europa, het Midden-Oosten en Azië. “Onze producten worden gebruikt als onderdeel van een eindproduct of productieproces, dus niet rechtstreeks door de eindconsument. Daardoor is onze aanwezigheid vaak onzichtbaar. Zo produceert Nitto in Genk bijvoorbeeld industriële kleefbanden, die terechtkomen in wagens en allerlei andere toepassingen.”

Laptops, tablets en smartphones

Van de wereldomzet van de Nitto Group is meer dan 50% gerelateerd aan consumentenelektronica. “Nitto produceert polariserende folies voor platte beeldschermen, laptops, tablets, smartwatches en (plooibare) smartphones. Eigenlijk alles waar een scherm of touchscreen in zit. Zo ongeveer alle grote mobieletelefoonproducenten zijn klant bij ons.” Maar ook voor de auto-industrie, farma, glas, meubilair, metaal en persoonlijke verzorging produceert Nitto materiaal. In totaal meer dan 13.500 producten voor verschillende sectoren.

Platinum Label

Nitto Belgium werd begin 2022 bekroond met het Platinum Label van EcoVadis, een sustainability rating agency. “Daarmee behoren we tot de top van meest duurzame bedrijven ter wereld”, legt Strijckmans uit. “We zetten heel sterk in op de EU Green Deal: die wil Europa CO2-neutraal maken tegen 2050. Maar wij zijn ambitieuzer dan dat. Ons doel is om volledig klimaatneutraal te zijn tegen 2045.”

“Ik ben er rotsvast van overtuigd dat duurzaamheid en ondernemerschap perfect hand in hand kunnen gaan. Er is voldoende energie aanwezig op onze planeet in de vorm van water, zon en wind om in al onze energiebehoeften te voldoen. De uitdaging ligt in het capteren, het opslaan en het distribueren ervan. Technologische innovatie zal daar een antwoord op bieden en Nitto draagt daaraan bij.” 

Verbeterde productieprocessen

Nitto streeft ernaar de eigen productieprocessen zo milieuvriendelijk mogelijk te maken. “We produceren protectiefolies, films, kleefbanden. De lijm hiervoor wordt traditioneel gemaakt van solventen uit aardolie. Het is voor ons de uitdaging om die producten milieuvriendelijker te maken. Als de lijm gedroogd wordt, vervliegen die solventen. Wij vangen dat op en distilleren er nieuwe solventen uit, die we opnieuw inzetten in onze productie. Daardoor kunnen we nu 60% van de gebruikte solventen recupereren. In de toekomst zullen we de solventen uit aardolie vervangen door niet-organisch materiaal, zodat er geen emissies meer zijn. Daar experimenteren we nu volop mee.”

Op dit moment is 100% van de elektriciteit bij Nitto in heel Europa al groen. “Maar we moeten daar verdere stappen in zetten. De uitdaging zit niet in het aankopen van groene elektriciteit, maar in het verminderen van onze energiebehoefte.” Ook reduceert Nitto de ecologische voetafdruk van het eigen personeel, met o.a. een groene car policy en leasefietsen. “Dat ligt binnen de mogelijkheden van élk bedrijf, daar heb je geen grote kapitalen voor nodig”, meent Strijckmans.

Coole koelkast

Een andere grote uitdaging bestaat er voor Nitto in om meer milieuvriendelijke producten te ontwikkelen. “Met de producten die wij in de markt zetten, willen we een duurzame oplossing bieden voor klanten. Bijvoorbeeld: aan de achterkant van koelkasten zit een evaporator, die lijkt op een soort grill. Het is een onderdeel van het koelingselement dat soms bevriest. Dan start er een verwarmingselement om dat te ontdooien, wat veel energie verbruikt. Nitto heeft daarom een coating ontwikkeld die op de evaporator wordt aangebracht zodat hij veel minder snel bevriest. Daardoor wordt het verwarmingselement minder geactiveerd en daalt het verbruik. Dat kan zorgen voor een reductie van 165 gram CO2 per dag of 60 kilogram per jaar voor één koelkast. Dat klinkt misschien niet veel, maar het gaat om 2 miljoen koelkasten per jaar, alleen al in de Europese Unie. Dat betekent een vermindering van 120.000 ton CO2-uitstoot per jaar.”

Duurzaamheid in het DNA 

BNP Paribas Fortis is al decennialang de financiële partner van Nitto. Een logische keuze, vindt Strijckmans: “De bank hanteert dezelfde milieubewuste filosofie, duurzaamheid zit in hun DNA. Zo is hun nieuwe hoofdkantoor bijna volledig energieneutraal. Ze bieden beleggingsproducten aan van ondernemingen die ook sterk inzetten op duurzaamheid. De bank biedt bovendien actief inspiratie aan rond dit onderwerp: ze organiseren seminaries en fora waar over milieubewust leiderschap gesproken wordt. Wij laten ons daar graag door inspireren.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Bron: De Morgen