In een recente publicatie over open innovation onderstreept audit- en adviesbureau EY de meerwaarde van een samenwerking tussen grote bedrijven en start-ups ...

Baanbrekende technologiën doen vandaag hun intrede in zowat alle sectoren. Er is dan ook een echte industriële revolutie aan de gang ... En die brengt ons bij een steeds duidelijkere vaststelling: grote bedrijven staan voor de enorme uitdaging om innovatieve producten te ontwikkelen en die zo snel mogelijk op de markt te brengen. Om die uitdaging aan te gaan, volstaat het 'traditionele' R&D niet meer, horen we steeds vaker zeggen. De oplossing? Sneller innoveren dankzij een betere samenwerking met de 'disruptors' die de markt op dit moment zo ingrijpend veranderen. Partnerships opstarten met start-ups om de creativiteit 'open te stellen' en te stimuleren, de evoluties in hun sector in de gaten te houden en de vooruitgang ook snel te kunnen integreren. Met andere woorden: meegaan met de stroom van innovatie, in plaats van erin te verdrinken.

Samenwerken met disruptieve start-ups

Start-ups en scale-ups zijn een pak flexibeler en innovatiever en zijn dus de pioniers van de technologische revolutie. Grote organisaties daarentegen zijn per definitie een stuk trager en kunnen zich bijgevolg niet zo snel aanpassen of evolueren op korte termijn. Vandaar de noodzaak om samen te werken met deze disruptors om hun open innovation-strategie tot een goed einde te brengen. Volgens EY biedt zo'n samenwerking tal van voordelen:

• Technologische veranderingen snel oppikken door de beste disruptieve spelers uit hun sector te vinden en te benaderen en zo een win-winrelatie uit te bouwen. De start-up is flexibel en creatief en zorgt zo voor nieuwe, snellere en minder dure oplossingen. De gevestigde onderneming stelt op zijn beurt zijn commerciële aanpak, middelen en ervaring ter beschikking om de ontwikkeling van de ideeën van de start-up te valideren, te lanceren en te versnellen.
• De capaciteit ontwikkelen om zelf disruptief te zijn door een beroep te doen op nieuwe innovatieve methodes die zullen worden verankerd binnen het bedrijf. Een frisse wind van buitenaf maakt soms meer kans om te ontsnappen aan het 'gewicht' van de interne structuren.

De open innovation-aanpak uitdenken

In zijn publicatie analyseert EY twee bedrijven die zelf in het avontuur van open innovation zijn gestapt: Cisco en het auditbureau zelf, via zijn start-up Challenge. Ondanks hun grote strategische verschillen, zetten deze twee grote bedrijven allebei een innovatieproces in vier stappen op. Een broodnodige denkoefening voor een succesvolle samenwerking met de start-ups en scale-ups.

1. Het toepassingsgebied van de innovatie definiëren om een optimaal kader te creëren voor de disruptors.
2. De juiste spelers vinden om deel te nemen aan het proces: niet alleen start-ups, maar ook klanten en interne medewerkers (supportmedewerkers, sponsoring).
3. De opportuniteiten uitdenken, ontwikkelen en aftoetsen op de markt aan de hand van prototypes.
4. De proefprojecten die de 'commerciële' test met succes hebben doorstaan, toepassen op grotere schaal om ze om te zetten in echte businsesopportuniteiten.

Lessons learned

EY kon uit de analyse van deze voorbeelden een reeks belangrijke lessen trekken. En, ook al bestaat er geen algemene oplossing, open innovatie is een uitstekende inspiratiebron voor alle grote bedrijven. Enkele tips:

• Maak netwerken beschikbaar voor start-ups. Een doorslaggevende factor voor de win-winrelatie én een belangrijk element voor hun groei.
• Zorg voor een echte open omgeving, waardoor disruptieve ideeën kunnen ontstaan. Zoals Einstein ooit zei, kun je niet steeds opnieuw hetzelfde doen en toch verschillende resultaten verwachten. Vandaar dus ook het belang om outside the box te denken.
• Voer een duidelijke strategie in. De creativiteit de vrije loop laten, betekent natuurlijk niet dat je zonder doelstellingen werkt en dat de restultaten niet worden gemeten. Integendeel zelfs!
• Gebruik klanten om nieuwe oplossingen aan de realiteit te toetsen. Hun visie is doorslaggevend om innovaties uit te testen.
• Ga voor een 'fail-fast'-aanpak, gebaseerd op actie in plaats van op analyse. Maar zorg tegelijkertijd voor een zekere nauwkeurigheid op het vlak van de planning en de commerciële aspecten.
• Zorg dat ook het management zich engageert. Zonder steun van hogerop komt de open innovation-aanpak per definitie in gevaar ...
  

Als bank willen we duurzaam ondernemerschap en innovatie stimuleren. Samen met BlueChem, de eerste incubator voor duurzame chemie in Europa, zetten we alvast enkele belangrijke stappen in die richting.

In december 2021 verlengde BNP Paribas Fortis haar exclusief partnership met BlueChem voor drie jaar. Een logische stap na de succesvolle samenwerking van de voorbije jaren.

BlueChem is de eerste onafhankelijke incubator in Europa die zich specifiek toespitst op innovatie en ondernemerschap in duurzame chemie. Het ondersteunt beloftevolle start-ups en ambitieuze groeibedrijven uit binnen- en buitenland op juridisch, administratief en financieel vlak. Zo investeerde BlueChem recent in een gloednieuw gebouw op de Blue Gate site, het nieuwe klimaatneutrale bedrijventerrein in Antwerpen. Zowel starters, kmo’s, grote ondernemingen, onderzoekscentra als kennisinstellingen kunnen er terecht voor volledig uitgeruste en vrij in te richten labo’s, individuele kantoren en flexplekken. Je vindt er o.a. een bedrijf dat CO2 moleculen splitst om te hergebruiken, een ander bedrijf dat eiwitten ontwikkelt voor vleesvervangers of nog een bedrijf dat chemicaliën uit vervuild industrieel afvalwater haalt.

Didier Beauvois, Head of BNP Paribas Fortis Corporate Banking: “Wij zijn erg trots partner te mogen zijn van BlueChem, dat net zoals onze bank duurzame ontwikkeling en open innovatie hoog in het vaandel draagt. Het is dan ook een bewuste keuze om ons partnership met BlueChem meteen met drie jaar te verlengen. Via dit soort initiatieven willen we bedrijven en sectoren helpen om te voldoen aan de voorwaarden die gesteld worden in de ‘European Green Deal’, het plan van de Europese Commissie om de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken.”

Duurzaam partnership

Als leidinggevende bank in België vinden we het belangrijk om onze verantwoordelijkheid te nemen en bij te dragen tot de duurzame ontwikkeling van onze samenleving, vandaag en morgen. Een belofte die we kunnen blijven waarmaken dankzij de samenwerking met een partner zoals BlueChem.

Onze rol binnen deze unieke samenwerking bestaat er in de eerste plaats in om onze expertise te delen. De bank beschikt over een expertisecentrum, het Sustainable Business Competence Centre, dat innovatieve, duurzame ontwikkelingen op de voet volgt en die kennis aanwendt om bedrijven te ondersteunen bij hun duurzaamheidstransitie. Ook hebben we via onze Innovation Hubs veel ervaring met het finetunen van businessplannen voor start-ups die willen evolueren naar een scale-up. Een tweede cruciale rol die voor ons is weggelegd, is het ter beschikking stellen van ons netwerk. We leggen contacten met potentiële klanten en investeerders en gaan op zoek naar synergieën tussen start-ups en grote bedrijven. Contacten die ook een meerwaarde zijn voor ons Corporate Banking cliënteel.

Barbara Veranneman, Voorzitter BlueChem NV en Director International Affairs essenscia: “Het succes van BlueChem is mee te danken aan de sterke strategische partnerschappen, zoals met BNP Paribas Fortis. Hierdoor bieden we met onze incubator voor duurzame chemie niet enkel de juiste accommodatie op de juiste plek, maar ook een gespecialiseerde service op maat. Die toegang tot topexpertise is een bijzondere troef waardoor start-ups en scale-ups optimaal begeleid worden en zich kunnen concentreren op hun kerntaak: duurzame innovaties op de markt brengen.”

Waarom de chemische sector?

De chemische sector is een belangrijke industrie voor ons land. De Antwerpse chemiecluster is de grootste in Europa en de tweede grootste wereldwijd. Door starters en scale-ups over heel Vlaanderen optimaal te ondersteunen in innovatie en verduurzaming, kunnen we dan ook een grote impact creëren.

We beseffen het niet altijd, maar ontwikkelingen uit de chemie vind je terug in elk aspect van ons dagelijks leven: zo goed als elk technologisch product bevat plastic, een smartphone zit boordevol materialen uit de chemische sector, er zijn de biodegradeerbare verpakkingsmaterialen in de supermarkt, het onderzoek naar nieuwe batterijen, recyclage waar heel wat ontwikkeling bij komt kijken…

Een mooi voorbeeld is Triple Helix, een innovatief groeibedrijf dat als een van de eerste bedrijven zijn intrek nam in BlueChem en van bij de start door de bank wordt begeleid. Het bedrijf bereidt de bouw voor van recyclagefabriek ‘SurePure’, waarmee het polyurethaan afval opnieuw wil herleiden tot de grondstof, om daarna te verwerken voor nieuwe toepassingen. Polyurethaan is o.a. terug te vinden in matrassen, autozetels, isolatiepanelen, enz. En dat is slechts een eerste stap. Onder het motto “Molecules as a service” plant Triple Helix gelijkaardige initiatieven met glas, steen en hout. Door afval niet langer als afval te beschouwen, ontstaat een enorme groeimarkt.

Steven Peleman, Managing Partner Triple Helix Group: “De kracht van een partner zoals BNP Paribas Fortis is dat ze de juiste partijen aan tafel kan brengen en zo als het ware een hefboom is in de weg naar een duurzamere industrie. En dan heb ik het niet alleen over het financiële plaatje. De bank zoekt bijvoorbeeld ook mee naar strategische partners, helpt ons om onze credibiliteit te versterken en brengt mogelijke investeerders aan. Een bank die verder kijkt dan het puur financiële is voor ons een ongelooflijke meerwaarde”.

Duurzaamheid en innovatie in de chemische sector

De wetenschappelijke innovatiekracht van de chemiesector is essentieel voor de duurzame ontwikkeling van onze planeet. De chemie levert immers cruciale innovaties en producten voor een succesvolle aanpak van de klimaatverandering, ook al is het een industrie die niet meteen als de meest ‘groene’ gezien wordt. Toch zijn er heel wat opportuniteiten: betere recyclagetechnieken om duurzame metalen uit afval te halen, biodegradeerbare plastics, de vervanging van bepaalde stoffen in bestaande materialen of het vergroenen van een chemisch productieproces. Ook innovatie is voor de sector niet evident. Het kost veel tijd, durf en geld om van een labosetting naar een industriële productieschaal te evolueren.

European Green deal

Al deze inspanningen naar meer duurzaamheid kaderen in een breder Europees kader. De ‘European Green Deal’ is het plan van de Europese Commissie om de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Dit wil ze doen door de C02-uitstoot drastisch af te bouwen en wat er tegen 2050 nog zou worden uitgestoten, meteen op te vangen of te compenseren, bijvoorbeeld door bossen of nieuwe technologie. Europa zou daarmee het eerste klimaatneutrale continent ter wereld worden. Een ambitie waar we als bank graag onze schouders mee onder zetten! En u als bedrijf toch ook?

Wilt u meer weten over hoe wij duurzaamheid en open innovatie stimuleren of wilt u geholpen worden in uw transitie naar een meer sustainable business model? Spreek erover met uw relatiebeheerder of de experten van ons Sustainable Business Competence Centre.

Lees het volledige persbericht hier

De Antwerpse scale-up IPEE transformeert gewone toiletten tot innovatieve producten. BNP Paribas Fortis is hierbij meer dan enkel een financiële partner. Zo kwam IPEE al meermaals in contact met de juiste mensen via het netwerk van de bank.

‘Het klassieke urinoir heeft geen brein. Het infrarood-oog detecteert enkel dat er iemand voor het urinoir staat. Het gevolg? Veel waterverspilling en miserie’, zegt Bart Geraets, die in 2012 samen met Jan Schoeters IPEE oprichtte.

De scale-up bedacht nieuwe meettechnologie die toelaat om doorheen het keramiek van een urinoir te detecteren wanneer iemand plast of wanneer het urinoir verstopt geraakt. Met die innovatieve technologie ontwierp de scale-up urinoirs die de helft minder water verbruiken en toiletten die zonder aanraking kunnen worden bediend.

Strak ontwerp

‘IPEE is een atypische scale-up die innoveert in een sector waar de voorbije decennia weinig is veranderd’, zegt Conchita Vercauteren, relatiebeheerder binnen de Innovation Hub van BNP Paribas Fortis.

Jan Schoeters: ‘Aanvankelijk trokken we vooral de kaart van de duurzaamheid. Maar al snel voelden we dat bij niet-residentiële toepassingen de potentiële waterbesparing ondergeschikt is aan het operationele karakter. We moesten toegevoegde waarde kunnen bieden aan elke stakeholder van het aankoopproces.’

Er werd gekozen voor strakke ontwerpen om architecten en de eindgebruiker te verleiden. De eenvoudige installatie trekt installateurs over de streep en onderhoudsmensen zien de voordelen van het strakke ontwerp – dat makkelijk te poetsen is – en toiletten die nooit overlopen.

Investeerders nodig

Tot in 2015 staken Schoeters en Geraets samen met Victor Claes, expert in meetmethodes en grondlegger van de IPEE-technologie, hun energie in productontwikkeling en marktverkenning. De financiering was vooral afkomstig van geld dat ze ophaalden in hun netwerk van friends, fools and family.

Voor productie en commercialisatie moesten ze uit een ander vaatje tappen. Geraets: ‘We hadden een product, maar dat was niet klaar voor verkoop. Om die stap te nemen, hadden we investeerders nodig.’

De zoektocht naar nieuwe investeerders was een uitdaging. Schoeters: ‘We zijn geen software-ontwikkelaars en we zijn niet actief in een sexy sector. Daardoor vallen we uit de boot bij een grote doelgroep van investeerders.’

De jonge scale-up trok de aandacht van Ronald Kerckhaert, die eind 2015 zijn succesvolle bedrijf Sax Sanitair had verkocht. ‘Hij heeft ons gepusht om groot te denken, meer dan we zelf durfden. Hij heeft zich ook nooit georiënteerd naar een exit. Zijn uitdrukkelijke doelstelling was om ons product wereldmarkt in de markt te zetten’, zegt Schoeters.

Groeipad

Intussen heeft IPEE een indrukwekkend groeitraject afgelegd. Het productaanbod werd uitgebreid en er werden nieuwe sectoren aangeboord: onderwijsinstellingen, kantoorgebouwen en ziekenhuizen. De technologie wordt intussen gebruikt door Kinepolis, Texaco, Schiphol en Changi Airport (Singapore).

‘We hebben ons heel snel gericht op Azië, omdat nieuwe technologie daar sneller wordt omarmd’, zegt Geraets. De IPEE-technologie wordt verdeeld in onder meer Singapore - waar de scale-up een eigen verkoopkantoor heeft -, China, Thailand en Vietnam. Zowat de helft van de omzet komt uit het buitenland, al zal de coronacrisis dit jaar wel sporen nalaten.

Supporter

‘Mijn grootste kopzorg is om gezond te groeien’, zegt Bart Geraets. Een voordeel voor IPEE is dat in coronatijden hygiëne hoog op de agenda staat. Het touchless sanitair van de scale-up komt daaraan tegemoet.

Tegelijkertijd is waterschaarste en de nood om zuinig om te springen met water erg actueel. Geraets: ‘We merken dat we in deze gekke tijden nog meer voet aan de grond krijgen. In volle coronacrisis sloten we een contract af met de grootste fabrikant van sanitair wereldwijd. Het komt er nu op aan om onze business, het personeelsbeleid en de marketing verder te professionaliseren.’

De huisbankier is daarbij een belangrijke partner. Schoeters: ‘Die is toch meer dan enkel een financiële organisatie. Via het netwerk van de bank zijn we al meermaals in contact gekomen met de juiste mensen. Onze bankier voelt eerder aan als een supporter die ook mee zijn schouders zet onder ons verhaal.’

Data op een slimme manier analyseren en inzetten, dat is de expertise van de Gentse start-up Crunch Analytics. Enkele jaren geleden kwam Crunch Analytics in contact met BNP Paribas Fortis, die de start-up op zijn potentieel en niet op zijn toenmalige kleine omvang beoordeelde.

Crunch Analytics maakt ondernemingen efficiënter. Het levert daarvoor twee soorten datadiensten. Enerzijds brengt de Gentse start-up gedetailleerd in kaart hoe bedrijven digitale gegevens kunnen inzetten om te groeien of sterker te worden. “Strategische data-inzichten leveren kennis en  mogelijk een concurrentieel voordeel op”, verduidelijkt Laurent Mainil, oprichter en CEO van Crunch Analytics. “Afhankelijk van de vooropgestelde doelen krijgen bedrijven via een heldere datastrategie en gerichte analyses een beter inzicht in marktevoluties, consumentengedrag of vlottere operationele toepassingen.”

AI & machine learning

Anderzijds ontwikkelt de Belgische dataspecialist ook algoritmes die steunen op artificiële intelligentie en machine learning. Die kunnen bij de uitrol van de uitgestippelde datastrategie stap voor stap bij de klant geïntroduceerd worden. “Zo helpen we bijvoorbeeld winkels bij het automatisch bepalen van de ideale soldenprijs van hun artikels”, vertelt Louis-Philippe Kerkhove, medeoprichter en CTO van Crunch Analytics. “Ook webshops kunnen met onze technologie hun marktaandeel vergroten, door bijvoorbeeld de prijzen en verkoopsnelheden van hun items te vergelijken met die van concurrerende e-shops.”

Unieke benadering van de markt

Waarmee Crunch Analytics het verschil maakt in vergelijking met andere Belgische dataspecialisten? Met langdurige samenwerkingen in specifieke sectoren: retail, consumentengoederen, glas-en tuinbouw. Die partnerships kijken verder dan alleen technologie en houden ook rekening met onder meer bedrijfseconomische doelen en kostenefficiëntie. “We zetten onze oplossingen alleen in als we kunnen aantonen dat die voor onze klanten een duidelijke meerwaarde opleveren”, zegt Laurent Mainil. “De toepassingen die we uitrollen, hebben daarom een sterke return on investment. De financiële meerwaarde is binnen één of twee jaar vaak al tienmaal zo groot als de gedane investering.”

Fast forward naar 2025: toekomstambities

Sinds de oprichting in 2016 verdubbelt Crunch Analytics elk jaar zijn omzet. Ook het personeelsbestand groeit. Telde het bedrijf aanvankelijk twee werknemers (de oprichters, nvdr), dan zijn er dat vandaag 22. “Over vijf jaar willen we Europees marktleider zijn op vlak van geavanceerde data-analyses binnen de sectoren waar we op focussen”, zegt Louis-Philippe Kerkhove. “We beseffen dus dat we de komende jaren nog veel nieuw talent moeten vinden én aan ons binden.” Voor sommige profielen bestaan er geen gerichte schoolopleidingen. “Daarom trainen we onze mensen on the job en geven we hen toegang tot interne en externe opleidingen.“

Ideale financiële partner

BNP Paribas Fortis al enige jaren de bankier van Crunch Analytics. “Onze relatiebeheerder Koen zorgde er mee voor dat we sneller en duurzamer konden groeien”, getuigt Laurent Mainil. “Hij gaf ons advies rond kredieten, betalingsmodaliteiten en te verzekeren risico’s.” Maar minstens even belangrijk is het netwerk dat de bank voor Crunch Analytics opende. Via Co.Station & Innovation Hub Gent werd het bedrijf geïntroduceerd bij potentiële klanten, mochten de oprichters spreken op events én kregen ze aandacht in de media. “Dat gaf ons een geweldige kickstart.”

Innoverende start-ups en scale-ups hebben een specifieke aanpak nodig om hun internationale groeiambities waar te maken.