Het is een simpele woordspeling, maar ze illustreert goed de omvang van het probleem. Onze planeet zit nu eenmaal niet zo eenvoudig in elkaar. Afvalwater recycleren gaat om een duurzame houding aannemen tegenover een grondstof die zeldzamer is dan we denken. Om meer te weten te komen, brengen we een bezoek aan Block 6 in Berlijn-Kreuzberg.
De uitdaging
Wist u dat zoet water minder dan 4% van de watervoorraad op onze planeet vertegenwoordigt en dat het merendeel daarvan onbruikbaar is omdat het diep in de aarde verborgen zit of bevroren is? Anders dan wat u op het eerste gezicht zou denken, is zoet water dus geen onbeperkte grondstof die maar naar kranen moet worden geleid. Of het nu om industrieel of huishoudelijk gebruik gaat, water moet worden opgevangen, gezuiverd, verdeeld en gereinigd na gebruik. Het draagt een grote economische kostprijs die in de toekomst zal blijven stijgen.
Met die vaststelling in het achterhoofd is er een pilootproject opgestart in de Berlijnse wijk Kreuzberg, in het gebouwencomplex 'Block 6' en op enkele aansluitende sites. Daar werd 30 jaar geleden een recyclage-installatie voor afvalwater geplaatst, die in de loop van de tijd is geperfectioneerd. Een installatie die goed werkt en zuiver water levert, goedkoper dan leidingwater.
Een goed voorbeeld
Block 6 bestaat uit een 180-tal appartementen rondom een groene zone die plaats biedt voor zowel ontspanning als zuivering. Het complex dateert uit 1987 en hield al van bij de conceptfase werd er rekening met milieuoverwegingen. Daaronder valt de zuivering van het afvalwater, het zogenaamde 'grijze water’ (licht vervuild water afkomstig van douches, baden, wastafels en wasmachines). Daarvoor is het gebouw sinds de bouw voorzien van een dubbel afvoercircuit waarmee water kan worden opgevangen volgens de herkomst en het gedifferentieerd hergebruik.
Al doende leert men, ook bij waterzuivering. De installatie onderging met de jaren belangrijke verbeteringen. Vandaag staat de technologie op punt en zijn de resultaten meer dan overtuigend. Het ‘grijze water’ wordt naar een reeks vaten geleid waar het een geleidelijk zuiveringsproces ondergaat door de toevoeging van bepaalde bacteriën. Aan het einde van het traject heeft het water opnieuw een kwaliteit die in de buurt komt van het leidingwater, en kan het probleemloos worden hergebruikt. De huidige wetgeving laat niet toe om het water als drinkbaar te beschouwen, dus wordt het enkel gebruikt voor de toiletten en de tuinen. Dat is echter een wettelijke beperking die geen betrekking heeft op de intrinsieke kwaliteit. Het is dan ook zaak om de wet aan te passen om rationeel gebruik te kunnen maken van die nieuwe grondstof.
Afvalwater of primaire grondstof?
Na verloop van tijd is het project uitgebreid naar het zogenaamde 'zwarte' water, het meest vervuilde water afkomstig uit keukens en toiletten. Dat water vol voedingsstoffen en andere chemische verbindingen wordt opgevangen via een afgescheiden afvoercircuit en heeft een aparte verwerking nodig. De lokale zuivering van ‘zwart water’ is van belang omwille van twee redenen. Enerzijds kunnen de vervuilende stoffen 'bij de bron' worden opgevangen, wat veel efficiënter is dan wanneer ze verdund zijn in grote volumes water afkomstig uit meer afgelegen zuiveringsstations. Zo kan worden vermeden dat de verkeerde bestanddelen worden geloosd in de oceanen, waar zuiveren niet meer mogelijk is. Anderzijds kunnen de voedingsstoffen in het afvalwater (stikstof, kalium, enz.) worden opgevangen en herwerkt tot meststoffen die niet onderdoen voor commerciële producten.
Als u weet dat de productie van een kilo industriële meststof meer dan een liter aardolie vraagt, wordt het snel duidelijk dat de benadering van afvalwater als nieuwe primaire grondstof heel interessant is. Het gaat dan wel om experimenteel onderzoek dat nog niet klaar is voor commerciële exploitatie, maar het werkt!
Energiebron
Lokaal opgevangen water recycleren heeft nog andere voordelen, waaronder betrouwbaarheid. Het proces verloopt heel gecontroleerd en het risico op een onderbreking is zeer beperkt. In geval van moeilijkheden volstaat het om over te stappen naar het publieke distributienet om een tijdelijke onderbreking van de zuivering te overbruggen. Omdat de prijs van gerecycleerd water die lager ligt dan die van leidingwater, wordt dat laatste een aanvulling bij de lokale productie, wat de kosten voor de eindgebruiker verlaagt.
Water heeft ook een niet te onderschatten energetische kant. De watercyclus in een stedelijke omgeving verbruikt enorm veel elektriciteit. Zo komt het verbruik van de Berlijnse watervoorziening (3,5 miljoen inwoners) overeen met het totale energieverbruik van een stad met 280.000 inwoners. Het water ter plaatse recycleren bespaart energie. Bij ‘grijs water’, hoofdzakelijk afkomstig uit badkamers, is het perfect mogelijk de overblijvende warmte om te zetten in elektriciteit, die op haar beurt weer wordt gebruikt om het water voor te verwarmen dat naar diezelfde badkamers terugvloeit. Nabijheid is daarbij de bepalende succesfactor: warmte gaat immers verloren met de afstand die het water moet afleggen. En hoe meer energie ter plaatse kan worden teruggewonnen, hoe lager het verbruik van bijkomende energie. Het is een win-winsituatie.
Techniek van de toekomst
De resultaten bewijzen dat het model werkt. Sinds 2013 doet de site daarom dienst als voorbeeld van de efficiëntie van lokale recyclagetechnieken. Er wordt voortdurend onderzoek uitgevoerd om de processen verder te verbeteren en in nieuwe richtingen te stuwen. We hebben het al gehad over de productie van vloeibare voedingsstoffen voor de landbouw, maar we kunnen er eveneens de kweek (hydrocultuur), de visteelt (aquacultuur) of de productie van vloeibare meststoffen uit 'zwart water’ aan toevoegen. Dat alles zonder het oorspronkelijke doel van de installatie uit het oog te verliezen, namelijk afvalwater omzetten in zuiver water dat opnieuw kan worden verdeeld voor consumptie. Gerecycleerd water drinken is ongetwijfeld nog niet aan de orde, maar de gedachte sijpelt langzaam door. De dag dat het eenvoudigweg niet anders kan, zal er snel zijn. Is dat al niet het geval in ruimtestations?
Meer weten: www.roofwaterfarm.com/en/block-6
16.05.2024
Kazidomi: de gezonde onlinesupermarkt
Klantenbinding via abonnementen om slimmer te kopen, uit een dal klimmen dankzij nieuwe ideeën … Emna Everard vond de juiste aanpak om haar Brusselse start-up op het goede spoor te zetten.
Emna Everard komt uit een familie van diëtisten en weet dus wat gezond eten is. “Toen ik twaalf was, ontcijferde ik al de etiketten op verpakkingen. Mijn droom was om op een dag een supermarkt te openen waar je blindelings je boodschappen zou kunnen doen”, vertelt ze.
En omdat ondernemen Emna Everard in het bloed zit, is dat precies wat ze deed. In 2016, kort voor het einde van haar hogere studies, lanceerde ze online de ‘gezondste supermarkt’ onder de naam Kazidomi. Ze stelt hoge eisen aan de samenstelling en de smaak van de producten. Het principe is dat Kazidomi de producten met de grootste zorg uitkiest, zodat de klanten in het volste vertrouwen gezonde, voornamelijk biologische producten kunnen kopen, met focus op plantaardige opties.
Klantenbinding
Zes maanden na de lancering versnelt de groei van Kazidomi dankzij de lancering van het getrouwheidsprogramma. Met een abonnement van 59 euro krijgen klanten kortingen van 20 tot 50 procent op alle online verkrijgbare voedings-, cosmetica- en onderhoudsproducten. Dat levert rendement op én besparing.
In 2017 volgt een eerste financieringsronde van 50.000 euro. Kazidomi groeit, breidt de voorraad uit en levert marketinginspanningen. Emna Everard neemt de eerste twee medewerkers in dienst. De omzet stijgt snel, en ontploft helemaal tijdens de coronacrisis. “Consumenten hadden plots tijd om na te denken over hun gezondheid en welzijn en deden een groot deel van hun aankopen online”, legt Everard uit.
Op zoek naar nieuwe wegen
Na de coronacrisis volgde een keerpunt. “Kazidomi moest een nieuwe weg inslaan. We wilden financieel stabiel zijn en niet afhankelijk van externe middelen”, zegt Everard. Samen met haar teams dacht ze na over de kostenstructuur, de operationele efficiëntie en de marketing. Groei is niet langer het hoofddoel, wel het voortbestaan en de financiële gezondheid van het bedrijf, dankzij een slimme reorganisatie.
Later krijgt Kazidomi de groei weer op gang dankzij twee overnames die zorgen voor krachtige synergieën: Smart Fooding in augustus 2022 en Bébé au Naturel enkele maanden later, een bedrijf gespecialiseerd in gezonde producten voor baby’s en hun ouders. “Via Bébé au Naturel konden we het volume geleverde pakketten verdubbelen”, zegt Everard. “Dat heeft ons geholpen om een beter tarief te bedingen bij de transporteurs en de kosten te verlagen.”
Een bank die luistert en snel reageert
Als bankier van de Brusselse start-up kende BNP Paribas Fortis het bedrijf bij de lancering drie kredieten toe, tussen 2016 en 2019. Die steun was op zich vanzelfsprekend, aangezien het engagement van Kazidomi op het vlak van ESG-doelstellingen (Environmental, Social en Governance) perfect aansluit bij de strategie van de bank. “We konden deelnemen aan het Innovation Hub-programma van BNP Paribas Fortis, en onze relatiebeheerder – die de wereld van de start-ups heel goed kende – was meteen enthousiast en luisterde heel goed. Hij geloofde in ons project, volgde het van dichtbij op en adviseerde ons om een reeks events bij te wonen om daar contact te leggen met andere spelers met trajecten en profielen die voor ons interessant konden zijn”, vertelt Everard, die in 2019 Ondernemer van het Jaar was.
En dat was nog niet alles. “In december 2022 konden we mede dankzij BNP Paribas Fortis Bébé au Naturel overnemen. Start-ups zoals Kazidomi hebben een bank nodig die snel reageert. Als er een kans opduikt, om een ander bedrijf over te nemen bijvoorbeeld, is er geen tijd te verliezen. Dossier analyseren, geld beschikbaar maken … BNP Paribas Fortis reageerde altijd meteen en enthousiast en is ons gevolgd in 99 procent van wat we vroegen”, vertelt de CEO opgetogen.
Kazidomi bestaat nu acht jaar en levert 4.000 producten over heel Europa. De Belgische start-up realiseert 90 procent van zijn verkoop via de website en 10 procent via externe kanalen, zoals Delhaize. Intussen lanceerde Kazidomi ook het eigen merk Kazidomi, met 200 eigen producten. “Door rechtstreeks met de producenten samen te werken, kunnen we de beste producten leveren tegen de beste prijs.” |
Kazidomi is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer boeiende verhalen van ondernemers.
14.05.2024
Minder CO2 en gezondere voeding
Cosucra investeert in de decarbonisatie van zijn productieprocessen. De klemtoon ligt op vezels en plantaardige eiwitten op basis van chicorei en erwten voor een gezond en minder vervuilend dieet.
Het Henegouwse bedrijf Cosucra bestaat als sinds 1852. Het bedrijf is vrij klein gebleven met 365 werknemers, maar de activiteiten zijn in de loop der tijd wel veranderd. Vanaf de jaren 80 maakte de verwerking van suikerbieten plaats voor cichorei en gele erwten. Suiker werd vervangen door inuline en erwtenproteïne.
“Veel gezinnen hebben weinig tijd om elke dag een verse maaltijd op tafel te toveren. Met onze producten kan de industrie hen gemakkelijke, snelle en voedzame maaltijden aanbieden”, vertelt Eric Bosly, CEO van Cosucra. “Voedingsdeskundigen benadrukken het belang van vezels en plantaardige eiwitten voor de gezondheid en zo’n dieet heeft ook een positieve invloed op onze voetafdruk.”
Nieuwe investeerders
Om een stap verder te gaan in de decarbonisatie lanceerde het bedrijf in 2023 een investeringsplan van zeven jaar ter waarde van 150 miljoen euro. “We zijn ons zeer bewust van de klimaatcrisis, dus we wilden deze overgang snel maken”, zegt Eric Bosly. “Daarom hebben we drie investeerders aan boord gehaald die onze waarden delen en bereid zijn zich op de lange termijn in te zetten.”
Langetermijnrelatie
Cosucra en BNP Paribas Fortis werken al lang samen. “BNP Paribas Fortis heeft ons gesteund bij onze expansie naar Denemarken en de Verenigde Staten. Het is van grote waarde om één en dezelfde gesprekspartner te hebben voor het opzetten van de financiële structuur van dochterondernemingen, het openen van rekeningen in het buitenland, enzovoort. We vergaderen geregeld samen, waardoor we kunnen rekenen op de expertise van teams die gespecialiseerd zijn in de voedingsindustrie. Hun macrovisie is een mooie aanvulling op die van de lokale accountmanagers die onze activiteiten goed kennen.”
Dezelfde marktvoorwaarden
De inspanningen die Cosucra levert, zullen binnen drie jaar leiden tot een daling van 55 procent van de CO2-uitstoot. Decarbonisatie is maar een van de strijdpunten van Eric Bosly. “We pleiten voor dezelfde marktvoorwaarden als dierlijke eiwitten. Waarom wordt er bijvoorbeeld 20 procent btw geheven op melk op basis van erwten terwijl koeienmelk onder 6 procent valt? Plantaardige producten zijn bovendien duurder omdat je door de lagere hoeveelheden geen schaalvoordelen kan halen. Als je rekening houdt met alle ‘negatieve externe effecten’ van dierlijke producten, zowel op gezondheid als milieu, verdient onze sector ondersteuning tot we een zekere omvang bereiken.”
Mentaliteitswijziging
De ondernemer betreurt de manier waarop de detailhandel vlees gebruikt als lokproduct, door zijn marges te verlagen om consumenten een aantrekkelijke prijs te bieden. “In tijden van inflatie is dat prijsverschil des te nadeliger voor ons. Daarom is er vooral een mentaliteitswijziging nodig. Voedingsdeskundigen zeggen dat een wekelijkse portie van slechts 200 tot 250 gram vlees volstaat om er de voedzame voordelen uit te halen, zonder de negatieve effecten. Maar op dit moment consumeren de meeste Belgen eerder 200 gram vlees per dag.”
Ook de concurrentie van geïmporteerde landbouwproducten haalt Bosly aan als een obstakel.
Cosucra is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer straffe verhalen van ondernemers.
“De Europese Green Deal streeft naar een halvering van de input, wat onder meer leidt tot het verbod op veel herbiciden. Boeren zouden begeleid moeten worden bij deze overgang. En een bedrijf als Cosucra, dat cichorei en erwten binnen een straal van 200 kilometer aankoopt, staat niet op gelijke voet met de sterke Chinese concurrentie.”
13.05.2024
Brepols bereidt zich voor op de toekomst
Brepols bestaat al meer dan twee eeuwen en maakt sinds 1976 agenda’s waarmee mensen hun waardevolle tijd beter kunnen indelen. Via een interne en diverse projectgroep zetten ze volop in op people, planet en prosperity.
“Vanuit Turnhout en een filiaal in Parijs maken wij met onze 110 medewerkers tools waarmee onze klanten hun tijd beter kunnen indelen. En dat komt hun work-lifebalance ten goede”, vat financieel directeur Philippe Pissens de activiteiten van Brepols samen. “Kwaliteit, vakmanschap en creativiteit staan centraal in onze producten. De agenda’s, kalenders en notebooks van Brepols zijn geen wegwerpproducten, maar gaan zonder problemen een jaar mee. Daarnaast maken we zakelijke lederwaren onder de merknaam ‘Maverick’. We zijn ook gestart met een splinternieuwe collectie hoogwaardige notebooks onder de merknaam ‘de KEMPEN’, en we verdelen de bekende Moleskine-notitieboekjes. Tot slot zijn er onze boekbindactiviteiten”, vertelt hij. De belangrijkste markten voor Brepols zijn de Benelux en Frankrijk.
Financieel op de rails
Sinds de oprichting in 1796 heeft Brepols al veel trends en ontwikkelingen zien passeren. De laatste jaren stonden in het teken van groei. Dat is zeker ook te danken aan de financieel directeur, die in 2000 aan boord kwam. Met 17,4 miljoen euro omzet in 2021, 19,6 miljoen in 2022 en vorig jaar 20,8 miljoen zit het bedrijf duidelijk op de juiste financiële rails. “Die cijfers zijn niet alleen een gevolg van prijsstijgingen. We zijn een sterk bedrijf met een solvabiliteit van 70 procent, wat betekent dat we maar 30 procent financieren met externe middelen”, legt hij uit.
Meer dan bomen planten
“Sinds 2009 gebruiken we uitsluitend FSC-gelabeld papier (Forest Stewardship Council). Voor elke boom die sneuvelt, komt er een nieuwe in de plaats. Maar het kan altijd beter. In 2022 gingen we van start met een projectgroep van mensen uit alle bedrijfsniveaus. Die doopten we P3: we focussen op people, planet en prosperity.”
De projectgroep maakte een analyse van de sterktes en zwaktes van het bedrijf, met werkgeversorganisatie Voka als klankbord. “We wilden zeker niet vervallen in greenwashing”, zegt Pissens. Concreet werkte Brepols achttien actiepunten uit, waarmee het al negen van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen kon coveren. Naast een charter gaat het bijvoorbeeld over een code of conduct die de toeleveranciers moeten ondertekenen en respecteren. Andere initiatieven zijn de aandacht voor lokale productie, de beperking van het restafval, de vermindering van het energieverbruik en het uitbouwen van een hr-beleid dat oog heeft voor diversiteit en inclusie. “Het doel van deze projectgroep is een intern en extern draagvlak creëren, en duidelijk communiceren met al onze stakeholders.”
Fluïde organisatie
“Eerlijkheid en transparantie naar onze medewerkers toe dragen we hoog in het vaandel”, gaat Pissens verder. “We overleggen intensief met hen, zowel formeel als informeel. We kiezen bewust voor een fluïde organisatiemodel, tussen het hiërarchische en het zelfsturende in, met veel inspraak. Dat is cruciaal, aangezien een kwart van onze medewerkers de komende drie jaar op pensioen gaat. In die context hebben we ook cobots aangeschaft, waardoor het werk minder fysiek belastend wordt voor hen.”
Heldere communicatie
Pissens benadrukt het belang van helder communiceren naar alle stakeholders toe, ook de financiële partners zoals BNP Paribas Fortis. “De bank is uitgegroeid tot een sleutelfiguur in onze bedrijfsvoering. We bezorgen onze relatiebeheerder gedetailleerde cijfers en houden haar op de hoogte van onze duurzame ambities. Van onze contactpersonen bij BNP Paribas Fortis krijgen we niet alleen informatie over financiële producten, maar ook concrete tips. Denk aan het meten van ons energieverbruik en de mogelijkheden voor subsidiëring, bijvoorbeeld om zonnepanelen te leggen. Er is sprake van communicatie in beide richtingen. Onze samenwerking groeide uit tot een echt partnership. Ondernemen met aandacht voor ESG-aspecten (Environmental, Social, Governance) is de maatstaf bij ieder overleg”, besluit Pissens.
Quote
‘De bank is uitgegroeid tot een sleutelfiguur in onze bedrijfsvoering’
Philippe Pissens, financieel directeur Brepols
Brepols is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer straffe verhalen van ondernemers.
06.05.2024
Triple Helix zet waardeketen op z’n kop
Triple Helix noemt zichzelf het eerste verticaal geïntegreerde verwerkingsbedrijf ter wereld dat de industrie een volledig omgekeerde waardeketen wil bieden. Te beginnen met de chemische industrie.
Triple Helix wil een ommekeer teweegbrengen in de traditionele en kapitaalintensieve chemische industrie. Dat doen ze door te investeren in alternatieve grondstoffen en recycling. “We willen voorkomen dat producten zomaar verbrand of gestort worden aan het einde van hun levensduur. We recupereren de materiaalstromen en zetten afval om in nieuwe grondstoffen”, vat CEO Steven Peleman het samen. “Het maakt niet uit om welke afvalstroom het gaat. Ons eerste concrete project is een fabriek om polyurethaanschuim af te breken en opnieuw te gebruiken als vloeibare grondstof voor de industrie.”
Venture studio
Peleman en zijn drie partners kennen de chemische sector en weten dat het erg moeilijk is om daar beweging in te krijgen. “Sommige van die fabrieken bestaan al decennia. Om dan te zeggen, dat we het radicaal anders gaan doen en de markt op zijn kop zetten, zo werkt het natuurlijk niet. Daarom heb je kleinere bedrijven nodig die een soort katalysatorfunctie hebben.”
De kern van Triple Helix is een onafhankelijke venture studio die circulaire projecten opzet, ontwikkelt en de juiste ecosystemen eromheen creëert. “We zijn begonnen met de industrie die we het beste kennen. Maar gaandeweg breiden we onze activiteiten uit. We hebben inmiddels een tiental legal entities en we zijn bezig met een nieuwe cluster rond CO2- en zwavelzuurrecuperatie.”
Friends, family and fools
Triple Helix zit als startup nog altijd in de investeringsfase. “En dat blijft een grote uitdaging”, weet Peleman. “Bijna de enige manier om een initiatief zoals dit gefinancierd te krijgen is door investeerders te vinden die een risico kunnen nemen. Zeker in een sector zoals de onze, waar het meteen gaat over dure installaties, testtoestellen en labo's. Maar ook dure profielen waar je mee moet werken. Want je hebt ervaring en kennis nodig. In de startfase kan je bijna niet anders dan rekenen op friends, family en fools. Maar onze geloofwaardigheid is wel aan het toenemen en dat maakt almaar meer mogelijk”, aldus Peleman.
Schaalbaar en rendabel
De polyurethaanrecyclagefabriek wordt hun eerste lighthouse project. “Hiermee willen we aantonen dat ons businessmodel werkt en dat het schaalbaar en rendabel is. Om zo de traditionele equity spelers warm te krijgen om in het verhaal te stappen.”
Normaal gezien ronden ze het eerste kwartaal de financiering af, waardoor ze eind maart starten met de bouw van de fabriek. “We zijn er helemaal klaar voor. In het labo hebben we goede resultaten. We hebben commitment van partijen in de markt om materiaal aan te leveren en af te nemen. En we zijn met drie landen in gesprek om de fabriek internationaal uit te rollen.”
De volgende twee jaar wil Peleman de infrastructuur rendabel maken en de andere ventures verder uitbouwen. “Het is niet de bedoeling dat we honderd bedrijven gaan oprichten. Wel een paar die echt iets oplossen. En dat dan internationaliseren. Onze eindbestemming is dat we ergens tussen de vijf tot tien jaar kunnen zeggen dat het hele opzet gefinancierd is, vlot draait en mooie resultaten oplevert zodat we het kunnen doorgeven aan de volgende generatie.”
Klaar om meet te werken aan een oplossing
BNP Paribas Fortis volgt en adviseert Triple Helix al 3 jaar, van bij de start van het idee tot de concrete uitwerking van de financieringsmogelijkheden. “We zijn met de bank door een leertraject gegaan”, weet Peleman. “Je moet een relatie opbouwen en elkaar goed leren kennen, zodat beide partijen in staat zijn het risico in te schatten.”
Vandaag is BNP Paribas Fortis een van de twee banken in een consortium dat een groot stuk van de fabriek mee zal helpen financieren. “Ik merk dat ze binnen de bank de kennis hebben om in te schatten waar we mee bezig zijn. Maar belangrijker dan kennis is het begrip van wat wij doen. En dat is er zeker.”
Triple Helix is klaar om de wereld te veranderen. Ontdek nog meer straffe verhalen van ondernemers.
Quote
“We zijn met de bank door een leertraject gegaan. Je moet een relatie opbouwen en elkaar goed leren kennen, zodat beide partijen in staat zijn het risico in te schatten.”, weet Steven Peleman, CEO van Triple Helix.