Het is een simpele woordspeling, maar ze illustreert goed de omvang van het probleem. Onze planeet zit nu eenmaal niet zo eenvoudig in elkaar. Afvalwater recycleren gaat om een duurzame houding aannemen tegenover een grondstof die zeldzamer is dan we denken. Om meer te weten te komen, brengen we een bezoek aan Block 6 in Berlijn-Kreuzberg.

De uitdaging

Wist u dat zoet water minder dan 4% van de watervoorraad op onze planeet vertegenwoordigt en dat het merendeel daarvan onbruikbaar is omdat het diep in de aarde verborgen zit of bevroren is? Anders dan wat u op het eerste gezicht zou denken, is zoet water dus geen onbeperkte grondstof die maar naar kranen moet worden geleid. Of het nu om industrieel of huishoudelijk gebruik gaat, water moet worden opgevangen, gezuiverd, verdeeld en gereinigd na gebruik. Het draagt een grote economische kostprijs die in de toekomst zal blijven stijgen.

Met die vaststelling in het achterhoofd is er een pilootproject opgestart in de Berlijnse wijk Kreuzberg, in het gebouwencomplex 'Block 6' en op enkele aansluitende sites. Daar werd 30 jaar geleden een recyclage-installatie voor afvalwater geplaatst, die in de loop van de tijd is geperfectioneerd. Een installatie die goed werkt en zuiver water levert, goedkoper dan leidingwater.

Een goed voorbeeld

Block 6 bestaat uit een 180-tal appartementen rondom een groene zone die plaats biedt voor zowel ontspanning als zuivering. Het complex dateert uit 1987 en hield al van bij de conceptfase werd er rekening met milieuoverwegingen. Daaronder valt de zuivering van het afvalwater, het zogenaamde 'grijze water’ (licht vervuild water afkomstig van douches, baden, wastafels en wasmachines). Daarvoor is het gebouw sinds de bouw voorzien van een dubbel afvoercircuit waarmee water kan worden opgevangen volgens de herkomst en het gedifferentieerd hergebruik. 

Al doende leert men, ook bij waterzuivering. De installatie onderging met de jaren belangrijke verbeteringen. Vandaag staat de technologie op punt en zijn de resultaten meer dan overtuigend. Het ‘grijze water’ wordt naar een reeks vaten geleid waar het een geleidelijk zuiveringsproces ondergaat door de toevoeging van bepaalde bacteriën. Aan het einde van het traject heeft het water opnieuw een kwaliteit die in de buurt komt van het leidingwater, en kan het probleemloos worden hergebruikt. De huidige wetgeving laat niet toe om het water als drinkbaar te beschouwen, dus wordt het enkel gebruikt voor de toiletten en de tuinen. Dat is echter een wettelijke beperking die geen betrekking heeft op de intrinsieke kwaliteit. Het is dan ook zaak om de wet aan te passen om rationeel gebruik te kunnen maken van die nieuwe grondstof.

Afvalwater of primaire grondstof?

Na verloop van tijd is het project uitgebreid naar het zogenaamde 'zwarte' water, het meest vervuilde water afkomstig uit keukens en toiletten. Dat water vol voedingsstoffen en andere chemische verbindingen wordt opgevangen via een afgescheiden afvoercircuit en heeft een aparte verwerking nodig. De lokale zuivering van ‘zwart water’ is van belang omwille van twee redenen. Enerzijds kunnen de vervuilende stoffen 'bij de bron' worden opgevangen, wat veel efficiënter is dan wanneer ze verdund zijn in grote volumes water afkomstig uit meer afgelegen zuiveringsstations. Zo kan worden vermeden dat de verkeerde bestanddelen worden geloosd in de oceanen, waar zuiveren niet meer mogelijk is. Anderzijds kunnen de voedingsstoffen in het afvalwater (stikstof, kalium, enz.) worden opgevangen en herwerkt tot meststoffen die niet onderdoen voor commerciële producten.

Als u weet dat de productie van een kilo industriële meststof meer dan een liter aardolie vraagt, wordt het snel duidelijk dat de benadering van afvalwater als nieuwe primaire grondstof heel interessant is. Het gaat dan wel om experimenteel onderzoek dat nog niet klaar is voor commerciële exploitatie, maar het werkt!

Energiebron

Lokaal opgevangen water recycleren heeft nog andere voordelen, waaronder betrouwbaarheid. Het proces verloopt heel gecontroleerd en het risico op een onderbreking is zeer beperkt. In geval van moeilijkheden volstaat het om over te stappen naar het publieke distributienet om een tijdelijke onderbreking van de zuivering te overbruggen. Omdat de prijs van gerecycleerd water die lager ligt dan die van leidingwater, wordt dat laatste een aanvulling bij de lokale productie, wat de kosten voor de eindgebruiker verlaagt.

Water heeft ook een niet te onderschatten energetische kant. De watercyclus in een stedelijke omgeving verbruikt enorm veel elektriciteit. Zo komt het verbruik van de Berlijnse watervoorziening (3,5 miljoen inwoners) overeen met het totale energieverbruik van een stad met 280.000 inwoners. Het water ter plaatse recycleren bespaart energie. Bij ‘grijs water’, hoofdzakelijk afkomstig uit badkamers, is het perfect mogelijk de overblijvende warmte om te zetten in elektriciteit, die op haar beurt weer wordt gebruikt om het water voor te verwarmen dat naar diezelfde badkamers terugvloeit. Nabijheid is daarbij de bepalende succesfactor: warmte gaat immers verloren met de afstand die het water moet afleggen. En hoe meer energie ter plaatse kan worden teruggewonnen, hoe lager het verbruik van bijkomende energie. Het is een win-winsituatie.

Techniek van de toekomst

De resultaten bewijzen dat het model werkt. Sinds 2013 doet de site daarom dienst als voorbeeld van de efficiëntie van lokale recyclagetechnieken. Er wordt voortdurend onderzoek uitgevoerd om de processen verder te verbeteren en in nieuwe richtingen te stuwen. We hebben het al gehad over de productie van vloeibare voedingsstoffen voor de landbouw, maar we kunnen er eveneens de kweek (hydrocultuur), de visteelt (aquacultuur) of de productie van vloeibare meststoffen uit 'zwart water’ aan toevoegen. Dat alles zonder het oorspronkelijke doel van de installatie uit het oog te verliezen, namelijk afvalwater omzetten in zuiver water dat opnieuw kan worden verdeeld voor consumptie. Gerecycleerd water drinken is ongetwijfeld nog niet aan de orde, maar de gedachte sijpelt langzaam door. De dag dat het eenvoudigweg niet anders kan, zal er snel zijn. Is dat al niet het geval in ruimtestations? 

Meer weten: www.roofwaterfarm.com/en/block-6

Biométhane du Bois d’Arnelle in Henegouwen is de grootste biogasproducent van ons land. Oprichter Jérôme Breton legt uit hoe zijn fabriek werkt, een samenwerkingsverband met lokale boeren.

In Frasnes-lez-Gosselies torenen drie grote grijze koepels en een kegelvormig dak boven de Henegouwse velden uit. Het is een fabriek voor biogas. Door gebrek aan een juridisch en administratief kader duurde het zes jaar voordat Jérôme Breton, bedenker en eigenaar, zijn project kon verwezenlijken. Maar ondertussen draait de productie-eenheid op volle toeren en produceert ze 70.000 megawattuur energie.

“Wij recycleren voedselafval en reststromen uit de landbouw, dierlijke mest, stro, bietenbladeren, schillen, enzovoort. Alles komt van binnen een straal van 15 kilometer rond de fabriek”, legt Breton uit. “We werken samen met zo’n honderd boeren, die hierdoor een extra inkomen krijgen. In de vergisters, betonnen tanks die verwarmd worden tot 40 graden, wordt het materiaal op een natuurlijke wijze door bacteriën afgebroken en ontstaat er biogas dat bestaat uit 45 procent CO² en 55 procent methaan. Dit ‘biomethaan’ winnen we terug door het te filteren en we injecteren het in het aardgasdistributienet. Het residu is een zwarte vloeistof die rijk is aan organisch materiaal en zeer voedzaam is voor gewassen. Die verspreiden we als meststof, waardoor je de CO² langdurig in de bodem kan opslaan.”

Veelzijdig en rendabel

10 tot 15 procent van het methaan wordt gebruikt om het energieverbruik van de fabriek te dekken. Biomethaan is erg veelzijdig en kan gebruikt worden als brandstof, als grondstof voor petrochemische producten, het kan turbines aandrijven en je kan de opgewekte warmte terugwinnen, zoals in een automotor. “Een warmtekrachtkoppelingsmotor die tegelijk elektriciteit en warmte produceert, heeft een totaalrendement van 80 procent. Met ons systeem kan je 99,5 procent van het geproduceerde biogas in het netwerk injecteren”, berekent Breton. “In een distributienetwerk varieert de druk, waardoor de infrastructuur injecties kan opvangen zonder dat je extra investeringen nodig hebt om ze op te slaan.”

Het bedrijf verbouwt ook zelf maïs, bieten en granen om ze te gebruiken voor biogas. “Op 600 hectare landbouwgrond produceren we 30 procent van onze grondstof waardoor we het hele jaar door onze vergisters kunnen bevoorraden.”

Volgens Breton had hij zijn project niet kunnen realiseren zonder de steun van BNP Paribas Fortis. “Het is de enige bank die zulke gespecialiseerde experts in huis heeft. Ook andere partners gebruikten hun analyses. Het vertrouwen kwam van twee kanten en is nog altijd sterk. In mijn model voorzag ik niet in overheidssubsidies, terwijl ik toch tegen correcte prijzen wilde produceren. We zitten nu op 100 euro per megawattuur, terwijl de prijzen in augustus vorig jaar bijna 350 euro bedroegen.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers zoals Jérôme Breton. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Veel processen in de chemische industrie zijn vervuilend. Bij Elessent Clean Technologies EMEAI brengen ze daar verandering in, dankzij innovatie die de sector milieuvriendelijker en duurzamer kan maken.

“Onze missie is de ontwikkeling van schonere en koolstofvrije productieprocessen voor onze klanten. Innovatie is de kern van ons bedrijf’, zegt Sara Alvarez, Finance Manager Elessent EMEAI.
“We spreken over schonere alternatieven voor traditionele industriële methoden. Zo helpen we onze klanten om producten te blijven ontwikkelen die essentieel zijn voor ons dagelijks leven, maar met een veel kleinere impact op het milieu, vooral dan verontreinigende stoffen en CO₂-uitstoot.”

De metaal-, kunstmest-, chemische en raffinage-industrie zijn de belangrijkste klanten van het bedrijf dat kant-en-klare oplossingen levert. “De beste manier om onze business te begrijpen is met concrete voorbeelden”, zegt Tjaart Van Der Walt, Director Elessent EMEAI. “We hebben vier kerntechnologieën. De eerste is de vervaardiging van zwavelzuur, dat op grote schaal wordt gebruikt in de industrie, van kunstmestfabrikanten tot pigmentfabrieken. Je verkrijgt het door zwavel te verbranden. We hebben al 90 jaar ervaring met procesontwerpen, energieterugwinning en het ontwerp van installaties. Ondertussen leverden we er al meer dan duizend. Zulke processen zijn de sleutel tot de productie van schonere batterijen.”

Brandstoffen en batterijen

Elessent Clean Technologies beschikt ook over alkyleringstechnologie, een reactie die doorgaans in de organische chemie wordt gebruikt om brandstoffen met een hoog octaangehalte te produceren. Die maken sommige motoren efficiënter. Dit soort verbindingen zijn waardevol voor de petrochemische en raffinage-industrie. “Wij exploiteren ruim 100 alkyleringslocaties over de hele wereld”, zegt Tjaart Van Der Walt. “En 25 hydrotreating sites. Ze vormen een cruciale stap in de raffinage van olie, waarbij sommige elementen worden verwijderd. De vermindering van het zwavel- en stikstofgehalte bijvoorbeeld, wat de stabiliteit verbetert. Onze eigen technologie van mild hydrokraken helpt dan weer om meer waarde uit ruwe olie te halen.”

Naast deze processen, die de kwaliteit en het rendement van koolwaterstoffen optimaliseren, voegt het bedrijf zogenaamde nattewassingtechnologie toe, die doeltreffend is bij de behandeling van dampen.

“We ontwikkelen onze activiteiten op wereldschaal. Om die internationale expansie te ondersteunen, hebben we de blijvende steun nodig van BNP Paribas Fortis. Die voorziet ons van financiële steun en de bank beschikt over een uitgebreide expertise in onze sector”, zegt Sara Alvarez. “Onze samenwerking is bijvoorbeeld cruciaal in Marokko, Tunesië, India en Zuid-Afrika. Hetzelfde geldt voor wisselrisicodekking, essentieel in een volatiele markt. Dankzij dit partnerschap kunnen we onze internationale expansie voortzetten.”

De essentie

• Elessent levert technologie om industriële processen minder vervuilend te maken.
• Bijvoorbeeld de terugwinning van de warmte die vrijkomt bij de verbranding van zwavel om zwavelzuur te verkrijgen. Die kan 94 procent opleveren, in plaats van 70 procent in een traditionele installatie.

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Bron: De Tijd

Duurzaam ondernemen is niet langer een keuze, maar een must. Dat weet ook Sam Strijckmans, CEO van Nitto Belgium. “Ons doel is om klimaatneutraal te zijn tegen 2045, vijf jaar vroeger dan de ambitie van de EU.”

Bij het brede publiek zijn de producten van Nitto niet erg bekend. “Dat is logisch, want wij werken B2B (voor andere bedrijven, red.)”, vertelt Sam Strijckmans, CEO van Nitto voor Europa, het Midden-Oosten en Azië. “Onze producten worden gebruikt als onderdeel van een eindproduct of productieproces, dus niet rechtstreeks door de eindconsument. Daardoor is onze aanwezigheid vaak onzichtbaar. Zo produceert Nitto in Genk bijvoorbeeld industriële kleefbanden, die terechtkomen in wagens en allerlei andere toepassingen.”

Laptops, tablets en smartphones

Van de wereldomzet van de Nitto Group is meer dan 50% gerelateerd aan consumentenelektronica. “Nitto produceert polariserende folies voor platte beeldschermen, laptops, tablets, smartwatches en (plooibare) smartphones. Eigenlijk alles waar een scherm of touchscreen in zit. Zo ongeveer alle grote mobieletelefoonproducenten zijn klant bij ons.” Maar ook voor de auto-industrie, farma, glas, meubilair, metaal en persoonlijke verzorging produceert Nitto materiaal. In totaal meer dan 13.500 producten voor verschillende sectoren.

Platinum Label

Nitto Belgium werd begin 2022 bekroond met het Platinum Label van EcoVadis, een sustainability rating agency. “Daarmee behoren we tot de top van meest duurzame bedrijven ter wereld”, legt Strijckmans uit. “We zetten heel sterk in op de EU Green Deal: die wil Europa CO2-neutraal maken tegen 2050. Maar wij zijn ambitieuzer dan dat. Ons doel is om volledig klimaatneutraal te zijn tegen 2045.”

“Ik ben er rotsvast van overtuigd dat duurzaamheid en ondernemerschap perfect hand in hand kunnen gaan. Er is voldoende energie aanwezig op onze planeet in de vorm van water, zon en wind om in al onze energiebehoeften te voldoen. De uitdaging ligt in het capteren, het opslaan en het distribueren ervan. Technologische innovatie zal daar een antwoord op bieden en Nitto draagt daaraan bij.” 

Verbeterde productieprocessen

Nitto streeft ernaar de eigen productieprocessen zo milieuvriendelijk mogelijk te maken. “We produceren protectiefolies, films, kleefbanden. De lijm hiervoor wordt traditioneel gemaakt van solventen uit aardolie. Het is voor ons de uitdaging om die producten milieuvriendelijker te maken. Als de lijm gedroogd wordt, vervliegen die solventen. Wij vangen dat op en distilleren er nieuwe solventen uit, die we opnieuw inzetten in onze productie. Daardoor kunnen we nu 60% van de gebruikte solventen recupereren. In de toekomst zullen we de solventen uit aardolie vervangen door niet-organisch materiaal, zodat er geen emissies meer zijn. Daar experimenteren we nu volop mee.”

Op dit moment is 100% van de elektriciteit bij Nitto in heel Europa al groen. “Maar we moeten daar verdere stappen in zetten. De uitdaging zit niet in het aankopen van groene elektriciteit, maar in het verminderen van onze energiebehoefte.” Ook reduceert Nitto de ecologische voetafdruk van het eigen personeel, met o.a. een groene car policy en leasefietsen. “Dat ligt binnen de mogelijkheden van élk bedrijf, daar heb je geen grote kapitalen voor nodig”, meent Strijckmans.

Coole koelkast

Een andere grote uitdaging bestaat er voor Nitto in om meer milieuvriendelijke producten te ontwikkelen. “Met de producten die wij in de markt zetten, willen we een duurzame oplossing bieden voor klanten. Bijvoorbeeld: aan de achterkant van koelkasten zit een evaporator, die lijkt op een soort grill. Het is een onderdeel van het koelingselement dat soms bevriest. Dan start er een verwarmingselement om dat te ontdooien, wat veel energie verbruikt. Nitto heeft daarom een coating ontwikkeld die op de evaporator wordt aangebracht zodat hij veel minder snel bevriest. Daardoor wordt het verwarmingselement minder geactiveerd en daalt het verbruik. Dat kan zorgen voor een reductie van 165 gram CO2 per dag of 60 kilogram per jaar voor één koelkast. Dat klinkt misschien niet veel, maar het gaat om 2 miljoen koelkasten per jaar, alleen al in de Europese Unie. Dat betekent een vermindering van 120.000 ton CO2-uitstoot per jaar.”

Duurzaamheid in het DNA 

BNP Paribas Fortis is al decennialang de financiële partner van Nitto. Een logische keuze, vindt Strijckmans: “De bank hanteert dezelfde milieubewuste filosofie, duurzaamheid zit in hun DNA. Zo is hun nieuwe hoofdkantoor bijna volledig energieneutraal. Ze bieden beleggingsproducten aan van ondernemingen die ook sterk inzetten op duurzaamheid. De bank biedt bovendien actief inspiratie aan rond dit onderwerp: ze organiseren seminaries en fora waar over milieubewust leiderschap gesproken wordt. Wij laten ons daar graag door inspireren.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.

Bron: De Morgen

In de strijd voor het klimaat begeleidt Farming for Climate Belgische landbouwers bij hun transitie naar agro-ecologie door financiële steun te zoeken bij Belgische bedrijven, waaronder BNP Paribas Fortis.

“We zijn een groep ouders van tieners die in 2018 deelnamen aan de klimaatmarsen”, vertelt Christophe Adant, informaticus in de financiële sector en vrijwilliger bij Farming for Climate. “We vroegen ons af hoe we zelf actie konden ondernemen tegen de opwarming van de aarde, het verlies aan biodiversiteit en de gevolgen daarvan. We merkten dat de bedrijven waarvoor wij werkten wel aandacht hadden voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), maar bij gebrek aan lokale oplossingen vaak kozen voor boomplantinitiatieven aan de andere kant van de wereld. Terwijl wij het verschil wilden maken in eigen land.” De groep onderzocht verschillende opties en koos ervoor om boerderijen te helpen bij hun transitie naar agro-ecologie, een intelligentere en duurzamere landbouwmethode.

Deel van de oplossing

Door agro-ecologie, een intelligente landbouwmethode, te bevorderen hopen ze impact te creëren. “De landbouw heeft te lijden onder de klimaatcrisis, maar is er ook gedeeltelijk mee verantwoordelijk voor. De sector neemt 20 tot 25% van de broeikasgasemissie voor haar rekening, maar wordt ook uitgedaagd door bodemuitdroging, overstromingen …” zegt Adant. “Er is ook goed nieuws. De landbouwsector maakt deel uit van de oplossing, met agro-ecologie. Die intelligente landbouwmethode draagt zorg voor zowel mens als natuur. Zo kunnen we onder meer bijna 3 ton CO² per hectare per jaar opvangen of vermijden. Bovendien is het goed voor het herstel van de biodiversiteit, het behoud van de bodemkwaliteit, het waterbeheer, de productie van gezond en lokaal voedsel … Daarom willen we boeren ondersteunen die bereid zijn om mee te gaan in die agro-ecologische overgang. Want een belangrijk obstakel is het tijdelijke rendementsverlies tijdens de drie tot vijf transitiejaren. Samen met BNP Paribas Fortis compenseren we het inkomensverlies voor de landbouwers. Na de omschakeling zijn hun opbrengsten gelijk of zelfs hoger en hoeven ze geen dure chemische middelen of grote tractoren meer te gebruiken. Tegen 2030 willen we duizend boerderijen helpen bij hun transitie en daarmee de uitstoot van 300.000 ton CO₂ vermijden.”

Concrete, lokale impact

Farming for Climate nodigt bedrijven uit om overgangsprojecten van Belgische boerderijen financieel te steunen. Adant: “Die steun neemt de vorm aan van gespecialiseerd advies, maar ook van investeringen in materiaal, bomen, zaden … Tot slot brengen we de boeren samen die hetzelfde traject doormaken, om hen te inspireren, samen te laten werken en vooral de angst voor het onbekende en de verandering weg te nemen.” Voor de sponsorende bedrijven is dat een sleutel-op-de-deur-engagement, met een concrete, onmiddellijke en lokale impact.

Door de financiering van een tiental Belgische boerderijen, goed voor 443 hectare, creëert BNP Paribas Fortis synergie tussen landbouwers en ondernemers. Het financieringsmechanisme is gebaseerd op bepaalde bankproducten, waarvan de bank een deeltje van de winst afstaat.”

Succesverhalen van ondernemers

Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.