Thuiswerk is in veel organisaties al jaren ingeburgerd maar toch zijn de reacties niet onverdeeld positief. De rigide houding van de hiërarchie is vaak de spelbreker. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat een nieuwe en nog flexibeler werkvorm als co-sourcing veel weerstand oproept. En dat ondanks de grote voordelen ervan.

Over thuiswerk wordt al een decenniumlang getoeterd, alleen heeft de echte doorbraak lang op zich laten wachten. Ook vandaag nog is thuiswerk in veel organisaties allesbehalve een succesverhaal. Volgens Jan Laurijssen van SD Worx is het nochtans simpel: werkgevers moeten leren loslaten. 

“Bij thuiswerk plaats je je medewerkers voor een deel zelf achter het stuur. Lang niet alle organisaties zijn daar klaar voor. Het grote probleem is dat thuiswerk vaak om de verkeerde reden wordt ingevoerd. Verhuizen naar een kleiner kantoor met flexibele desks louter om kosten te besparen, bijvoorbeeld. Medewerkers krijgen de kans om van thuis uit te werken en voor veel organisaties is de kous daarmee af."

Charisma

Thuiswerk moet in de eerste plaats gedragen worden door de hiërarchie, zegt Kristien Van den Bon, Business Development Manager Overheid bij SD Worx:

“De leidinggevende moet aan de kar duwen. Anders blijft dit verhaal dode letter. De FOD Sociale zekerheid is een voortrekker geweest op het vlak van thuiswerk. Waarom? Omdat de toenmalige manager Frank Van Massenhove daar sterk op heeft ingezet. Dit soort projecten kan alleen slagen wanneer een charismatisch leidersfiguur de verandering uitstraalt én de verantwoordelijkheid op zich neemt. Een loutere kostenbesparing is geen voldoende voorwaarde, je moet er ook in geloven. Als thuiswerk niet top-down gedragen wordt, mislukt het jammerlijk.

Trouwens, het Nieuwe Werken behelst veel meer dan alleen thuiswerken. Het gaat om flexibiliteit in de arbeidstijd en de arbeidsplek, of dat nu thuis is, in een satellietkantoor of elders. Maar ook om virtuele teams, het werk organiseren in autonome teams, target management enzovoort. Dat heeft allemaal een positieve invloed op het engagement van de werknemers, niet onbelangrijk gezien we allemaal langer moeten werken.”

Vals gevoel van controle

Veel werkgevers aarzelen om thuiswerk in te voeren omdat ze vrezen dat ze daarmee de controle uit handen geven. Jan Laurijssen veegt dat argument van tafel:

“Laat ons wel wezen:  je geeft een vals gevoel van controle op. Neem een klassiek kantoor waar bedienden aan de slag zijn achter hun computer. Bazen zien hun medewerkers aan het werk, althans, dat denken ze. Want wie garandeert je dat die mensen écht productief bezig zijn? Het grappige is dat thuiswerkers zeer snel reageren op mails van hun hiërarchie. Ze willen absoluut bewijzen dat ze volop aan het werk zijn. Gevolg: mensen werken thuis efficiënter dan op kantoor.  De chef denkt dat hij geen controle meer heeft, maar wees gerust: mensen controleren zichzelf wel.”

Experts zijn het er over eens dat outsourcing de komende jaren verder aan belang zal winnen. Ook de publieke sector kan er zijn voordeel mee doen, al staan er wel enkele obstakels in de weg.

Zelf doen of uitbesteden? Dat is de hamvraag waar HR-verantwoordelijken zich vandaag over buigen. Steeds meer organisaties plooien terug op hun kernactiviteiten. Deze strategische oefening is al langer aan de gang. Maar de aantrekkende economie en de schaarste op de arbeidsmarkt zorgen voor een stroomversnelling. Ester Van Eupen, Senior Manager bij Accenture Strategy - Talent and Organization:

“Vroeger schakelden organisaties vooral externen in voor hun transactionele of operationele activiteiten, denk maar aan call centers. Vandaag is outsourcing veeleer een middel om je flexibiliteit te verhogen. Organisaties breiden hun vaste kern van interne medewerkers uit met een zogeheten flexibele schil. Die bestaat uit externen met een erg specifieke kennis of ervaring. Vaak zijn het hoogopgeleide profielen die erg schaars zijn op de arbeidsmarkt. Het grote voordeel is dat je geen loodzware en peperdure rekruteringstrajecten hoeft te volgen. Je spaart tijd en geld uit. Bovendien hoef je minder te investeren in opleiding: je plukt de kennis als het ware gewoon van de markt.”

Kostenbesparing

Ook de overheid ziet steeds vaker heil in outsourcing. Kristien Van den Bon, Business Development Manager Overheid, bij SD Worx, legt uit waarom:

“Overheden moeten besparen. Daarvoor bestaan drie remedies. Optie een: schaalvergrotingen doorvoeren. Kijk maar naar nakende fusies tussen gemeenten, steden en OCMW’s. Optie twee: meer standaardiseren en digitaliseren. Optie drie: terugplooien op je kernactiviteiten en al de rest uitbesteden. Dat levert je meer professionalisme op en een betere efficiëntie. Je wint er tijd en geld mee. Die outsourcing-trend gaat zich zeker doorzetten, ook in de publieke sector.”

Rigide aanbestedingsprocedures

In de praktijk blijkt die outsourcing allesbehalve evident. De vaak complexe aanbestedingsprocedures steken stokken in de wielen. Kristien Van den Bon pleit voor meer pragmatisme:

“Openbare aanbestedingen kosten niet alleen veel tijd en geld aan de organiserende overheid, maar ook aan de ondernemingen die eraan deelnemen. Veel bedrijven kijken er tegen op. Het brengt veel papierwerk met zich mee en de uitkomst is erg onzeker. Bovendien ligt de focus al te vaak op de kostprijs. Daar kan je je vragen bij stellen: de goedkoopste partij is op termijn niet noodzakelijk de meest waardevolle.

Overheden zouden meer aandacht moeten hebben voor de total cost of ownership, een benadering die de directe en indirecte kosten van producten of systemen in kaart brengt. Het is zoals het spreekwoordelijke topje van de ijsberg : de verborgen kost van producten of diensten die niet performant zijn, weegt op lange termijn zwaarder door op de investering. De rigide structuur van de aanbestedingen bemoeilijkt vaak een goede keuze – men verzandt snel in de juridische complexiteit van het procedurele. Kwaliteit is iets dat zich heel moeilijk laat uitdrukken in cijfers van gunningsprocedures.”

Werkgevers moeten in toenemende mate rekening leren houden met de individuele wensen van hun divers personeelsbestand. Maatwerk dringt zich dus op. Maar of dat in de praktijk allemaal zo makkelijk te managen is?

Eerst een opvallende vaststelling. De gemiddelde Belg verandert tijdens z’n loopbaan amper drie keer van werkgever. Belgen hebben daarmee een arbeidsmobiliteit die tot de laagste van Europa behoort. Sterker nog: 30% van de Belgen ouder dan 50 is nooit van job veranderd. Bij de overheid liggen de cijfers nog lager: de arbeidsmobiliteit bedraagt er amper 1%. Wie denkt dat jongeren mobieler zijn, is eraan voor de moeite. Uit onderzoek van VUB-socioloog Mark Elchardus blijkt dat jongeren helemaal niet de jobhoppers zijn waarvoor ze doorgaans versleten worden. Jongeren zien er geen graten in om 10, 20 jaar voor dezelfde organisatie te werken. Alleen moeten ze, meer dan de babyboomers, geprikkeld worden. Geen eenvoudige klus…

“Een competitief salaris en goede arbeidsvoorwaarden volstaan niet langer”, zegt Ester Van Eupen van Accenture. “Werkgevers moeten een goed imago hebben, over uitstekende technologie beschikken en interessante carrièrepaden bieden. Dit gaat over cultuur, over opportuniteiten, over work-life balance, een aantrekkelijke fysieke werkomgeving, erbij horen. Dat bepaalt grotendeels je productiviteit en je retentie.

Jongeren willen uitgedaagd worden. Met het louter uitvoeren van een job nemen ze geen genoegen. Jongeren zijn op zoek naar zingeving en persoonlijke ontwikkeling. Organisaties moeten zich daarom in de markt zetten als een aantrekkelijke werkgever die ook nog eens flexibel inspeelt op de behoeften van zijn medewerkers. Alleen zo kan je medewerkers aan je binden. Want het fabeltje dat jongeren zich niet meer op lange termijn engageren, klopt gewoon niet. De overheid en de zorgsector scoren goed qua zingeving.  Voor heel wat medewerkers is dat een belangrijke driver.” 

Maatwerk

De roep om een hyperindividuele aanpak komt niet uit de lucht vallen. In hun zoektocht naar een job gedragen jongeren zich als consumenten. En dat hoeft niet te verwonderen, want de hedendaagse klant kan rekenen op maatwerk. Elk product, elke dienst kan ‘customized’ worden. Die tendens zet zich door op de werkvloer. Man of vrouw, jong of oud, Belg of  niet-Belg,  iedere werknemer heeft zijn eigen verzuchtingen, culturele normen en kernwaarden. Maatwerk wordt dus meer en meer de norm.

Win-win

Werkgevers moeten dus variatie voorzien. Door bijvoorbeeld de interne mobiliteit makkelijker te maken, stelt Leen Van Damme, die zich bij SD Worx onder meer toelegt op verloning:

“Mensen hoeven niet noodzakelijk hogerop klimmen in de hiërarchie. Ze willen zich in de eerste plaats ontwikkelen in de breedte. Een goede interne mobiliteit is een win-win. Werknemers krijgen de kans om te groeien en te veranderen. Ook werkgevers profiteren hiervan: je medewerkers blijven gemotiveerd en ze worden beter inzetbaar. Vooral de zorgsector wordt geconfronteerd met deze uitdaging, omdat er weinig doorgroeimogelijkheden zijn. Mensen moeten zich horizontaal kunnen specialiseren. Een thuisverpleegkundige kan zich bijvoorbeeld bekwamen in wondzorg. Die inhoudelijke specialisatie motiveert mensen.  Ze zijn hier zelf vragende partij voor.”

One size does not fit all

Interessant en gevarieerd werk of niet, vroeg of laat gaat het over centen. Leen Van Damme pleit voor flexibele verloning, iets waar veel werkgevers mee worstelen:

“In de meeste sectoren gelden nog altijd barema’s op basis van leeftijd en anciënniteit. Elke medewerker van eenzelfde categorie heeft recht op dezelfde voordelen. Maar het idee van one size fits all is achterhaald. Mensen willen individuele keuzes maken. Een flexibele verloning geeft medewerkers die mogelijkheid. Vergelijk het met een winkel waar medewerkers kunnen shoppen. Mensen krijgen een budget waarmee ze extralegale voordelen kunnen verwerven. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen tussen extra verlofdagen, meer cash, een kleinere bedrijfswagen én een fiets of een grotere auto, …Eén keer per jaar mag je kiezen, werkgevers kunnen hun aanbod ook aanpassen.

Of dit ook kan in de publieke sector? Waarom niet? De stad Gent was een van onze eerste klanten. De mogelijkheden mogen dan wel beperkter zijn, als overheid kan je wel het voortouw nemen in flexibele verloning. Dit kan ook een hefboom zijn om mensen langer aan het werk te houden, door hen de mogelijkheid te bieden meer verlof te nemen, bijvoorbeeld.”

Prefab

Flexibele verloning is een interessante troef. Het maakt je medewerkers tevreden en het zorgt voor een grotere retentie. Medewerkers die een overstap overwegen naar een andere organisatie vergelijken altijd. Ze willen hun verworvenheden niet zo maar prijs geven. Door hen iets aan te bieden dat ze elders niet krijgen, vergroot je hun trouw.  Koen Dewettinck van Vlerick Business School waarschuwt voor enkele valkuilen:

“Organisaties moeten dit verhaal administratief beheersbaar houden. Ik denk niet dat het een goede zaak is om mensen al te veel keuze te laten, dat maakt hen besluiteloos. Maak een paar prefab-pakketten waaruit mensen kunnen kiezen. Vergeet niet dat flexibilisering meer werk vergt, en dat op een moment waarop HR steeds efficiënter moet presteren.”

Elke ondernemer kan ervan meespreken: de financiële markten zijn onvoorspelbaar en dat brengt risico’s met zich mee. Wij reiken u oplossingen aan om uw onderneming in alle veiligheid te leiden.

Van klein tot groot, van binnen- tot buitenland: als u als ondernemer de markt opgaat en uw uiterste best doet om uw onderneming te laten groeien en bloeien, komen er onvermijdelijk momenten waarop u tijdens het zakendoen risico’s loopt. Frédéric Raxhon, Head of FI Midcap Sales bij Transaction Banking van BNP Paribas Fortis, is specialist in de materie. Hij geeft met veel kennis van zaken een inkijk in de manier waarop BNP Paribas Fortis werk maakt van veilig ondernemen.

Raxhon heeft een duidelijk zicht op de impact van volatiliteit in de markten op de dagelijkse werking van kleine, middelgrote en grote ondernemingen. Zijn voorgeschiedenis als bankier in corporate finance, aandelen en derivaten, en in het begeleiden van holding- en beursgenoteerde bedrijven doet hem met een geroutineerde blik naar de marktwerking kijken.

Raxhon: “Wij begrijpen zeer goed dat prijsonzekerheid, in de vorm van volatiliteit op de financiële markten, een serieuze impact kan hebben op de werking en winstgevendheid van ondernemingen. Daarom monitoren wij de markten en hun volatiliteit voortdurend: als de prijzen snel schommelen, lopen onze klanten het risico om te duur aan te kopen en te goedkoop te verkopen. We hebben wat dat betreft ons deel gehad de afgelopen jaren: een sterke stijging van de rentevoeten, een energiecrisis met zeer volatiele prijzen, en een sterke stijging van de inflatie.

We blijven volatiliteit in die markten verwachten. Zo zijn er geopolitieke spanningen en oorlogen die aanslepen. Maar ook verkiezingen veroorzaken volatiliteit, omdat ze er vaak voor zorgen dat landen hun houding ten opzichte van economie veranderen. Zo spreekt Trump over een significante verhoging van douanerechten voor de Verenigde Staten. Dat zal een impact hebben op de wereldwijde groei en inflaties. Ook de vergroening van de maatschappij door de energietransitie, hoe positief dat proces ook is, vormt een bron van onzekerheid. Ondernemingen moeten daardoor bijvoorbeeld enorme investeringen doen, en er is nog geen duidelijkheid over welke technologieën zullen overleven …

Al die factoren tonen vooral één ding aan: ondernemingen hebben nood aan begeleiding, waarin ze een oplossing op maat krijgen aangereikt, om ervoor te zorgen dat volatiele markten zo goed als geen invloed op hun werking hebben en ze zich op hun core business kunnen concentreren.”

Oplossingsgericht

Die oplossing komt van een partner die een marktleiderspositie heeft in het veiligstellen van nationaal én internationaal ondernemen.

Raxhon: “Het gaat bij BNP Paribas Fortis heel vaak over het beheren van risico’s van ondernemingen die een aantal eenvoudige wensen op hun verlanglijstje hebben staan: ze willen op een gewone, dagelijkse manier zakendoen; aankopen tegen een zo vast mogelijke prijs; hun lonen betalen in een stabiele omgeving; verkopen aan klanten met een rendabele, standvastige marge … Als ze in de markt onzekerheid ervaren bij hun werking, staan wij klaar om hen daarin te begeleiden en oplossingen aan te dragen voor verschillende scenario’s.

Dat kan gaan van ondernemingen die stabiliteit willen als ze goederen aan- of verkopen in een andere munt, over het beheersen van wisselvallige interestvoeten in huidige of toekomstige leningen, tot het scheppen van een stabiele financiële omgeving waarin ze gestaag hun lonen kunnen betalen. Maar we dekken ook grondstoffen in: ondernemingen die veel energie, metaal, of bijvoorbeeld tarwe gebruiken – nog maar een paar van de grondstoffen die aan prijsfluctuaties onderhevig zijn – mogen op onze expertise rekenen om hun onzekerheid naar zekerheid om te buigen.

Als ondernemingen aan het einde van het jaar met de budgetten van de komende jaren bezig zijn, is het nemen van assumpties in budgetten en kosten een factor waarmee de toekomstige markten natuurlijk geen rekening houden. En dat kan voor ongerijmdheden zorgen in de werking van het komende boekjaar. Ook daarvoor dragen wij regelmatig oplossingen aan, die vertrouwen injecteren in dat hele proces. Wij helpen ondernemers om de ‘viabiliteit’ van hun onderneming onafhankelijk te maken van wat er op de financiële markten gebeurt. Die voortdurende oplossingsgerichtheid, in elk scenario, zit er bij BNP Paribas Fortis ingebakken.”

Internationale voeling

Omdat Belgische ondernemingen almaar vaker de stap naar het buitenland zetten, is het cruciaal om met een internationale blik naar de zich ontwikkelende economie te kijken.

Raxhon: “In de economische ruimte is alles sterk met elkaar verweven. De energiecrisis, bijvoorbeeld, speelde zich niet alleen binnen de nationale grenzen af. De elektriciteitsprijzen bij ons waren in die tijd ook rechtstreeks gelinkt aan het feit dat Frankrijk gedurende een periode minder nucleaire energie kon leveren. De Amerikaanse verkiezingen hebben, door de zenuwachtigheid van beleggers en de markten daarrond, een rechtstreekse invloed op zakendoen in de internationale ruimte. En zo kan ik nog een tijdje doorgaan.

We verwachten trouwens dat die wederzijdse afhankelijkheid en volatiliteit zal aanhouden: er zijn een groot aantal trends in de economie en in de wereld die de onzekerheid voeden. Daarom is het zo belangrijk om de voeling met die wereld en die onzekerheden te behouden. Bij BNP Paribas Fortis doen we dat door gebruik te maken van een wereldwijd netwerk van experts, dat eigenlijk nooit slaapt. Wát er ook gebeurt en wáár het zich ook afspeelt: altijd zijn er wel mensen van onze bank in de buurt die de situatie opvolgen en ons in realtime raad geven over hoe we onze klanten daar het best over informeren. Dat netwerk, dat is voor ons en onze klanten goud waard.”

Wilt u uw buitenlands avontuur goed voorbereiden? Stel uzelf dan de juiste vragen en leg ook uw oor te luisteren bij ervaringsdeskundigen: partners, klanten, collega-exporteurs én experts.

BNP Paribas Fortis heeft oor naar vragen van internationale ondernemers en biedt betrouwbaar advies. “Nogal wat exporterende bedrijven roepen te laat onze hulp in”, aldus Frank Haak, Head of Sales Global Trade Solutions.

Ondernemers met weinig exportervaring horen het vaak donderen in Keulen bij het financiële plaatje. Waarmee moeten ze allemaal rekening houden bij het budgetteren van hun exportplannen?

Frank Haak: “Zoveel zaken zijn cruciaal bij budgettering en prijszetting: werkkapitaal, wisselkoersrisico’s en valuta-interesten, prefinanciering, winstmarges, verzekeringen, invoerrechten en andere lokale taksen, prijszetting van concurrenten … Wij adviseren klanten of prospects altijd om te vertrekken van een worstcasescenario. Nogal wat bedrijven storten zich onvoldoende voorbereid in hun eerste buitenlands avontuur: er is een opportuniteit en die grijpen ze – met niet zelden een ontgoocheling en financiële opdoffer tot gevolg.

Onze experts hebben jarenlang ervaring met export en de BNP Paribas Group beschikt over teams wereldwijd. Zo kunnen we zowel algemene als landenspecifieke tips geven. Neem nu een machinebouwer die machines op maat wil maken en uitvoeren. Die raden we aan om bij de budgettering rekening te houden met de herbruikwaarde van die machine: kunnen ze die machine nog verkopen als de buitenlandse klant die plots niet meer zou willen afnemen of als export naar dat land onmogelijk wordt door een handelsembargo of een noodsituatie?”

Wat voor bedrijven kunnen bij BNP Paribas Fortis terecht voor advies?

Frank Haak: “Iedereen! Ondernemers durven vaak geen advies vragen, soms uit angst dat het hen geld kost. Terwijl het hen op termijn net heel veel geld kan besparen. Een ‘letter of credit’ of documentair krediet is bijvoorbeeld een aanrader voor iedereen die voor het eerst exporteert naar een buitenlandse afnemer. Met dit product in combinatie met een confirmatie door BNP Paribas Fortis beschikt de exporteur over zekerheid dat hij zijn geld krijgt tegen afgifte van conforme documenten, terwijl de koper erop kan rekenen dat zijn goederen – of diensten – correct geleverd zullen worden.”

Wie niet horen wil, moet voelen: wat kan een exporteur zonder documentair krediet doen bij wanbetaling?

Frank Haak: “Worden je facturen niet betaald, dan kan de bank van de tegenpartij gecontacteerd worden met de ultieme hoop dat zij alsnog zouden voorschieten. Maar ik ben daar nogal fatalistisch in: de kans dat het goedkomt zonder financieel verlies, is echt zeer miniem. Eens je je goederen aan de douane hebt achtergelaten, verlies je meestal alle controle erop. Vandaar het belang van een goede voorbereiding: luister naar het advies van je bank en organisaties als Flanders Investment & Trade (FIT) en geef er gehoor aan. Zo dek je je in tegen een pak exportrisico’s.”

BNP Paribas Fortis

Bron: Wereldwijs Magazine