Article

18.04.2016

De vele gedaantes van crowdfunding

Er bestaan meerdere crowdfundingtypes, elk met hun eigen werkwijze, aanbieders en regelgeving.

Algemeen gesproken onderscheiden we vier grote formules, die elk een ander soort geldschieter (‘funder’) aantrekken:

Reward based: crowdfunding met beloningssysteem

Deze formule is het snelst groeiende crowdfundingsegment en richt zich specifiek op creatieve projecten van particulieren of kleine bedrijfjes. Vaak gaat het om een vorm van voorverkoop, waarbij een producent of ontwerper de nodige fondsen probeert te verzamelen om een nieuw product op de markt te brengen. In ruil voor hun inbreng hebben funders recht op beloningen (‘rewards’), die meestal toenemen naargelang er meer kapitaal wordt opgehaald.

Deze rewards kunnen bijkomende of exclusieve opties zijn, maar evengoed gesigneerde exemplaren, een voordeliger prijs of zelfs levering van het product maanden vóór het beschikbaar wordt voor niet-deelnemers. Tastbaar of niet, al deze beloningen hebben één kenmerk gemeen: ze bieden waarde voor de funder. Grote spelers in dit segment zijn Amerikaanse platformen als Kickstarter en IndieGogo of Hello crowd!.

Debt/Lending based: crowdfunding via leningen

Dit type van crowdfunding is vooral bestemd voor starters of ondernemingen die een nieuw project willen opzetten. Daarvoor lenen ze de nodige fondsen bij een aantal geldschieters.

De precieze terugbetalingsmodaliteiten van de lening worden vastgelegd in samenspraak met de financiers. Dat kan bijvoorbeeld in maandelijkse schijven gebeuren, in één keer op het einde van de looptijd – met jaarlijkse interestbetaling – of via een formule waarbij zowel het kapitaal als de interesten op het einde van de looptijd worden terugbetaald.

Voorbeelden van aanbieders zijn Lending Club (VS), Babyloan (FR) of Belgische platformen zoals CroFun en Look&Fin. In Vlaanderen kan deze vorm van financiering onder bepaalde voorwaarden ook gebeuren in de vorm van een Winwinlening, die de funder bijkomend fiscaal voordeel oplevert.

Equity based: crowdfunding door aandelenparticipatie

Grote projecten of ondernemingen die een omvangrijk bedrag willen ophalen, doen het best een beroep op deze formule. Concreet verenigen de funders of investeerders zich in een coöperatie, die een aandeel krijgt in de betreffende onderneming. Zo investeren ze rechtstreeks in het eigen vermogen van de onderneming en hebben ze uitzicht op een financiële return als het project uitgroeit tot een succes.

Een nevenvorm is crowdfunding via winstdeelname, waarbij funders een vooraf vastgelegd bedrag investeren in een nieuw project van een onderneming. In ruil ontvangen ze een vergoeding die wordt berekend op basis van de omzet- of winstgroei die het project realiseert.

In ons land bieden MyMicroInvest en Angel.me dergelijke crowdfundingdiensten aan.

Donation based: crowdfunding via giften

Bij dit crowdfundingtype, eigenlijk een vorm van filantropie of mecenaat, verwachten funders geen beloning of rendement voor hun bijdrage. De return is puur emotioneel. Begunstigen zijn doorgaans ‘goede doelen’ in de meest brede zin van het woord, van een turnclub die sponsoring zoekt voor nieuwe toestellen tot initiatieven voor sociaal kwetsbare groepen.

Een voorbeeld van een donation based platform is het Belgische SoCrowd.

Tussenvormen

Een innovatieve financieringsvorm als crowdfunding laat zich natuurlijk niet in een keurslijf dwingen. Daarom duiken steeds meer hybride formules op. Zo kan een onderneming een systeem opzetten waarbij ze  zelf 1 euro inbrengt per euro die door particuliere funders is bijgedragen. Een andere tussenvorm is een renteloze lening aan een organisatie met een sociaal oogmerk, een soort combinatie van donatie en lening.

Heel vaak wordt crowdfunding ook gecombineerd met andere financieringsvormen, zoals bankkredieten of inbreng van business angels of venture capitalists.

Article

18.04.2016

Crowdfunding: financiering met extraatjes

Op zoek naar financiering voor een nieuw, ietwat risicovol project? Leg uw plannen voor aan de crowd en ontdek hoe snel vele kleintjes een groot kunnen maken.

Bij crowdfunding of participatieve financiering gaat u op zoek naar een (groot) aantal potentiële geldschieters. Dat kunnen professionele investeerders of mede-ondernemers zijn, maar evengoed uw klanten of het grote publiek. In ruil voor een tegenprestatie financieren ze uw project of onderneming.

Deze specifieke vorm van crowdsourcing is eeuwenoud. Denk maar aan de financiering van de bouw van de Sagrada Família of van de sokkel van het Vrijheidsbeeld in New York. Nieuw is de manier waarop het vandaag gebeurt: via online betaling op online platformen, vaak met heel wat ruchtbaarheid op sociale media. De opkomst van die sociale media is ongetwijfeld één van de redenen voor de stijgende populariteit van crowdfunding, samen met de zoektocht naar alternatieve financieringsbronnen als gevolg van de crisis.

Veel meer dan een financieringsbron

Waar crowdfunding zich lange tijd toespitste op culturele of humanitaire initiatieven, heeft het zijn terrein de jongste jaren verlegd naar commerciële projecten en zelfs de financiering van starters en kmo's. De voordelen zijn duidelijk:

  • ondernemingen kunnen er – meestal innovatieve – projecten mee bekostigen die zich minder lenen voor een (volledige) financiering via bankkrediet, business angels of een private equity-partner. Bijvoorbeeld omdat ze vrij risicovol zijn of te weinig concreet groeipotentieel vertonen, het benodigde bedrag te laag is of de onderneming geen externe partij in het bedrijfskapitaal wil zien instappen.
  • financiering is maar een deel van het verhaal: door voldoende ‘buzz’ en een community rond uw project te creëren, geeft u het veel meer zichtbaarheid. Zo doet u meteen ook aan marketing én marktonderzoek: is er wel vraag naar uw product of dienst? Zit het ontwerp goed? En plaatst u het op de juiste manier in de markt? Dankzij deze interactie kunt u het product bovendien nog tijdens het ontwerpproces bijsturen, wat het risico op een mislukte lancering verkleint.
  • door rekening te houden met de inbreng van de crowd, creëert u een veel nauwere band met uw doelpubliek, waardoor klanten uitgroeien tot medeontwerpers, fans en ambassadeurs.
Article

01.07.2016

Uitdagingen en risico’s van crowdfunding

Hoewel crowdfunding haast onuitputtelijke mogelijkheden biedt, houdt het toch ook een aantal uitdagingen en risico’s in. Een overzicht.

1. Voor de onderneming

Dit nieuwe businessmodel zet alle traditionele modellen volledig op hun kop. De grootste uitdaging is ermee te leren omgaan en een goede balans te vinden op het vlak van:

  • controle: hoe verdeelt u de bevoegdheden tussen onderneming en crowd? Een gulden regel bestaat niet, maar uit onderzoek van de universiteit van Toronto blijkt een systeem ideaal waarbij 80% van het project vastligt en de crowd inspraak heeft in de overige 20% (bv. keuze van kleuren, technologieën, verkooppunten, enz.);
  • transparantie: in welke mate wilt u uw kennis, technologie en de resultaten uit onderzoek & ontwikkeling delen met anderen – dus ook potentiële concurrenten? Hoe beschermt u daarbij uw copyright en intellectuele eigendom?

U stelt de onderneming open voor het publiek. Dat is een enorm voordeel qua marketing en strategie, maar betekent ook dat iedereen toegang krijgt tot de volledige financiële situatie. U moet dus bereid zijn om open kaart te spelen en soms gevoelige informatie te delen.

Een belangrijk risico is natuurlijk dat u de gewenste funding niet haalt en de campagne op een sisser afloopt. Toch is dit in zekere zin ook een voordeel: via de campagne test u of er in de markt wel vraag is voor de dienst of het product dat u wilt uitbrengen. Blijkt dat niet het geval, dan weet u het tenminste op tijd en kunt u het veel hogere verlies – zowel financieel als qua reputatie – van een mislukte productlancering vermijden. Op basis van de ontvangen feedback kunt u ook aanpassingen doorvoeren en later een nieuwe poging ondernemen.

Als u alle ‘fees’ en de marketing, tijd en energie die bij een crowdfunding-campagne komen kijken meetelt, kan de kost van deze financieringsvorm vrij hoog oplopen. Houd daarbij rekening met álle kosten.

Zeker bij reward-based crowdfunding zitten er immers een aantal addertjes onder het gras. Zo moet u de opgehaalde fondsen aangeven als belastbare inkomsten. Bovendien geldt een ‘pledge’ als een verkooptransactie, die voor ondernemingen dus onderworpen is aan btw. Neem deze factoren beslist mee in uw prijszetting, anders zou de fiscus u wel eens een bijzonder onaangename verrassing kunnen bezorgen…

2. Voor de investeerder

Voor een geldschieter bestaat de uitdaging er voornamelijk in om goede projecten te vinden. Aan aantrekkelijke initiatieven geen gebrek, integendeel. Zeker bij reward-based campagnes kan het soms zelfs moeilijk zijn om aan de verleiding te weerstaan. Maar wat zal uw investering opleveren?
Ook als u een project grondig hebt geanalyseerd en het uw vertrouwen geniet, blijft geld erin stoppen altijd een beetje gokken. Het succes is onzeker en er kunnen altijd onvoorziene problemen opduiken. Bij de lending- of equity-based formules kan uw volledige inleg daarbij verloren gaan.

Die kans is – net als het geïnvesteerde bedrag – kleiner bij het reward-based model. Al bestaat ook daar altijd de mogelijkheid dat de initiatiefnemer zijn verbintenissen niet, gedeeltelijk of slechts met grote vertraging kan nakomen. In heel zeldzame gevallen kan het ook om oplichting gaan, waarbij de ophalers (en uw bijdrage!) met de noorderzon verdwijnen.

Een duidelijk beeld

U wilt een objectieve mening vóór u in een Belgisch crowdfundingproject stapt?

Als het project onder de prospectusplicht valt, kunt u het door de FSMA goedgekeurd prospectus doornemen. Dat bevat onder meer informatie over de initiatiefnemer en de juridische vorm van uw investering (bv. aandeel, lening, enz.). Een goedkeuring of vergunning van de FSMA of de Nationale Bank betekent echter niet dat deze instanties het project automatisch geschikt vinden als investering – het is aan u om de risicoafweging te maken.

Op de website van de FSMA kunt u eveneens controleren of het internetplatform en/of de initiatiefnemer onder speciaal toezicht staan van de FSMA of de Nationale Bank.

Article

18.04.2016

Banken en crowdfunding: een onmogelijk huwelijk?

Crowdfunding is aan een steile opmars bezig. Banken bekijken de financieringsmethode dan ook met argusogen. Maar zien ze er een concurrent in, of eerder een potentiële partner?

We vroegen het aan Aymeric Olibet, Senior Advisor Business Development bij BNP Paribas Fortis.

Vormt crowdfunding een bedreiging of een opportuniteit?

Aymeric Olibet (AO)

“Ik beschouw het vooral als een geweldige opportuniteit voor de economie en de bankensector. Het financiële landschap en de relatie tussen bank, ondernemer en individuele spaarder evolueren immers razendsnel – we moeten ons dus aanpassen.

De opkomst van de deeleconomie biedt ons een uitstekende gelegenheid om dichter bij onze klanten te staan, en hen tegelijk dichter bij ons te brengen. De nieuwe technologieën zullen ons in staat stellen om hun precieze noden te leren kennen en proactief de gepaste oplossingen voor te stellen. Ik ben ervan overtuigd dat we daardoor in 2020 op een compleet andere manier zullen bankieren, met klanten die zelf hun dienstverlening op maat zullen kunnen vragen, kiezen en samenstellen.”

Ziet u crowdfunding als een aanvullende financieringsbron?

AO

“Absoluut, omdat de crowd andere investeringscriteria hanteert dan het model waarbinnen we vandaag werken. Banken financieren traditioneel hoofdzakelijk ‘bankable business’: investeringen met een aanvaardbaar risico en een redelijk rendement. Logisch, want de financiering gebeurt met spaargeld dat de bank als goed huisvader moet beheren.

Dat betekent echter ook dat een aantal initiatieven moeilijk gefinancierd raken. Projecten die vooral een sociaal maar geen financieel rendement opleveren, bijvoorbeeld. Of innovatieve projecten waarvan de slaagkansen moeilijk in te schatten zijn en die dus een hoog risico en mogelijk verlies inhouden. Voor dergelijke projecten is participatieve financiering, waarbij het risico en de inbreng over een grote groep geldschieters worden gespreid, de ideale oplossing.”

Een oplossing die de economie broodnodig heeft

AO

“Inderdaad. Participatieve financiering vindt andere criteria belangrijk, zoals passie, solidariteit of verantwoordelijkheidszin tegenover de volgende generaties. Dat maakt het makkelijker om in innovatieve – en naar traditionele maatstaven – riskante projecten te stappen. En die heeft de Europese economie nodig om verder te kunnen groeien.

Het bijzondere aan crowdfunding is ook dat deze risico’s niet via de balans van een financiële instelling passeren. Er is dus geen systeemrisico. Bovendien is het concrete risico voor de ‘backer’ beperkt, omdat hij een klein bedrag inbrengt, perfect weet waarvoor zijn geld gebruikt wordt en volledig achter de investeringsbeslissing staat.”

Hoe ziet u het fenomeen verder evolueren?

AO

“Dankzij een soepeler reglementering en het groeiende aantal investeerders zal participatieve financiering aan populariteit blijven winnen. Ook de overheid is zich bewust van het groeipotentieel en de interesse van het grote publiek voor die vorm van financiering. Zo gaat de drempel waarboven de uitgifte van een prospectus nodig is – dus voor equity en lending based crowdfunding – naar boven: in Frankrijk bijvoorbeeld van 100.000 euro naar 1 miljoen euro. Ook in België zal dit plafond normaal gezien stijgen van 100.000 naar 300.000 euro.

Met hun uitgebreide netwerken en hun expertise op het vlak van financiering zullen banken een belangrijke rol spelen binnen deze omwenteling. Dat beseffen de partijen die bij crowdfunding betrokken zijn ook – denk maar aan Hello crowd!

Article

18.04.2016

Crowdfunding: MyMicroInvest, een praktijkvoorbeeld

MyMicroInvest, opgestart in 2012, is een crowdfundingplatform dat ondernemingen aan financiering helpt door fondsen te werven bij zowel professionele investeerders als bij het grote publiek.

Een gesprek over deze unieke combinatie met Guillaume Desclée, platform manager bij MyMicroInvest.

Waarom werd MyMicroInvest opgericht?

Guillaume Desclée (GD)

“We detecteerden een dubbele behoefte: de Belgische economie heeft nood aan financiering, terwijl spaarders een aantrekkelijk rendement zoeken. MyMicroInvest is opgestart om het beschikbare spaargeld te kanaliseren naar ondernemingen die meerwaarde creëren.

Ons uitgangspunt was eenvoudig: kleine en middelgrote ondernemingen staan in voor meer dan 70% van de toegevoegde waarde en van de jobcreatie in Europa. Toch vinden ze moeilijk fondsen om hun ontwikkeling te financieren. Dat probleem willen wij aanpakken door particulieren de mogelijkheid te bieden in groeiende bedrijven te investeren.”

Hoe werkt MyMicroInvest?

GD

“MyMicroInvest is een investeringsplatform waarmee het publiek innoverende bedrijven kan financieren via een lening of kapitaalparticipatie. We combineren daarbij twee financieringswijzen: crowdfunding – dus het betrekken van het grote publiek – en professionele investering via investeringsfondsen en/of Business Angels-partners. Concreet sluit het grote publiek zich aan bij het selectie-, analyse-, investerings- en begeleidingsproces van professionelen. Beide partijen werken dus samen om de slaagkans van hun investeringen te verhogen.”

Hoe verloopt dat concreet?

GD

“We werken in drie fases. Eerst worden de dossiers die kandidaat zijn voor financiering geselecteerd door het grote publiek. Zo valideert de markt het potentieel van de concepten die de kandidaat-bedrijven willen laten financieren. Vervolgens wordt de analyse overgenomen door een ervaren investeerder die zich concentreert op de financiële validatie van de kandidaat. Als alle lichten op groen staan, kan het bedrijf de procedure starten om fondsen te werven via ons platform.

Tijdens de selectiefase legt een kandidaat ons eerst een aantal wettelijke en boekhoudkundige documenten voor. Zodra deze ‘due diligence’-validatie is afgerond, vragen we de onderneming alle informatie die we nodig hebben voor het opstellen van het investeringsmemorandum of voor het uitgifteprospectus dat bij elke transactie hoort.

Dan komen we aan de eigenlijke investeringsfase. Zoals gezegd worden de ondernemingen die met MyMicroInvest werken gezamenlijk gefinancierd door externe investeerders en de crowd. Deze externe financiering kan voor of na de crowdfundingtransactie tot stand komen. Daarbij stellen we maar één voorwaarde:  de externe financiers moeten dezelfde condities genieten als de crowd.

Zo krijgt het grote publiek investeringsopportuniteiten die vroeger enkel voorbehouden waren voor een beperkt aantal investeerders – noem het een democratiserende vorm van venture capital – en profiteert het tegelijk van de transparantie en interactie die eigen zijn aan crowdfunding. De onderneming krijgt dan weer toegang tot een financieringsoplossing waarmee ze eenvoudig een beroep kan doen op de kracht van de crowd.

In de derde fase begint de magie van crowdfunding pas echt te werken! Tal van investeerders worden immers omgetoverd tot een netwerk van ambassadeurs. Iedereen speelt een rol in het succes van het bedrijf en staat klaar om het te begeleiden en te helpen groeien.  De interactie tussen de onderneming en de investeerdersgroep verloopt online via ons platform, in een speciaal daartoe voorziene beveiligde ruimte. De onderneming geeft daarbij regelmatig een update aan de investeerders, terwijl de crowd strategisch advies levert, het netwerk van de onderneming uitbreidt en haar producten of diensten in de kijker zet.”

Spitst u zich toe op een bepaald type van onderneming?

GD

“MyMicroInvest wil inspelen op de financieringsbehoefte van elke onderneming die gebruik wenst te maken van de voordelen van crowdfunding, ongeacht haar omvang. Het maakt niet uit onder welke vorm dat gebeurt. Zo kunnen we bij rijpere bedrijven via een lening werken, terwijl we voor jongere bedrijven of bij een grote kapitaalsverhoging eerder voor een deelname in het kapitaal zullen kiezen.

Omdat we nog relatief onbekend zijn, is de fondsenwervingscapaciteit per project voorlopig ook nog beperkt tot enkele honderdduizenden euro per onderneming. Daardoor moeten we binnen bepaalde limieten opereren.Verder hebben we geen specifieke voorkeur qua sectoren die we financieren, al hanteren we natuurlijk de klassieke uitsluitingscriteria. We volgen in feite de co-investeringslogica tussen de crowd en de professionele investeerders, dat is ons handelsmerk.

Daarom vinden we onder de 17 ondernemingen die al een beroep op ons hebben gedaan om fondsen te werven zowel universitaire spin-offs als bedrijven die actief zijn in IT, voeding, media, nucleaire geneeskunde en heel wat andere sectoren.”

Is uw formule minder risicovol dan een ‘traditionele’ investering in venture capital?

GD

“We nemen onze selectie-, analyse-, investerings- en begeleidingsprocedure over van de traditionele durfkapitaalfondsen. Het verschil is dat wij daar de tussenkomst van het grote publiek aan toevoegen, omdat we menen dat dit de slaagkansen van de gefinancierde bedrijven kan verhogen.

Een ander element dat speelt, is dat het risico en de mogelijke return on investment van de investeringen via MyMicroInvest gelinkt zijn aan een onderneming die de internetgebruiker zelf gekozen heeft. Dit in tegenstelling tot investeringsfondsen, waarbij het risico verdeeld is over een portefeuille. De investeerder moet dus zelf zijn investeringen op MyMicroInvest diversifiëren naargelang de omvang van de bedrijven, de activiteitensectoren en het type investering – lening of participatie.”

Hoe lang moeten de investeerders hun bedrijfsaandelen bijhouden?

GD

“De liquiditeit – en het rendement – zijn afhankelijk van het type investering. Kiest de crowd bijvoorbeeld voor een lening, dan is de looptijd bekend en zal de investering een vast en terugkerend rendement opleveren. Kiest ze echter voor een deelneming in het kapitaal, dan is het rendement onzeker omdat het afhangt van de toekomstige doorverkoop van die participatie.

Algemeen gesproken gebeurt een doorverkoop binnen een termijn van drie tot zes jaar, naargelang de omvang van de onderneming. Een investeerder die dit wenst, heeft echter het recht om zijn aandeel te verkopen aan een derde voor deze termijn afloopt, zelfs als MyMicroInvest op dat ogenblik geen secundaire markt organiseert.

Juridisch gezien eist MyMicroInvest Finance nv, de afzonderlijke structuur die alle crowd-investeerders omvat, dat er in de aandeelhoudersovereenkomst van het bedrijf een ‘tag/drag-along’-clausule wordt ingevoerd – als dat nog niet het geval is. Daardoor gebeurt de doorverkoop van de participatie die MyMicroInvest Finance in handen heeft voor rekening van het grote publiek op hetzelfde ogenblik en onder dezelfde voorwaarden als de doorverkoop van de participaties van een externe investeerder.”

Discover More

Contact
Close

Contact

Zou u onderstaande vragen kunnen beantwoorden? Zo kunnen wij uw aanvraag sneller en op een meer geschikte manier behandelen. Alvast bedankt.

U bent zelfstandige, oefent een vrij beroep uit, start of leidt een kleinere, lokale onderneming? Ga dan naar onze website voor professionelen.

U bent particulier? Ga dan naar onze website voor particulieren.

Is uw onderneming/organisatie klant bij BNP Paribas Fortis?

Mijn organisatie wordt bediend door een Relationship Manager:

Uw boodschap

Typ de code die in de afbeelding wordt getoond:

captcha
Check
De Bank verwerkt uw persoonsgegevens overeenkomstig de Privacyverklaring van BNP Paribas Fortis NV.

Bedankt

Uw bericht is verzonden.

We antwoorden u zo snel mogelijk.

Terug naar de huidige pagina›
Top