Sinds april 2019 stellen twee specialisten van het Sustainable Business Competence Centre (SBCC) als vrijwilliger hun expertise ter beschikking van de Solar Impulse Foundation. Een mooie manier om bij te dragen aan een versnelde energietransitie.

De Zwitserse psychiater en ballonvaarder Bertrand Piccard is geen man van woorden, maar van daden. In 2016 maakte hij een reis rond de wereld in een vliegtuig dat uitsluitend op zonne-energie werkte. Bij zijn terugkeer richtte hij de Solar Impulse Foundation op, met de BNP Paribas-groep als een van de belangrijkste sponsors.

Een duurzamere wereld hoeft niet meer te kosten

Die internationale stichting wil wereldwijd 1.000 duurzame oplossingen vinden die onder meer de energietransitie kunnen versnellen. Het gaat om oplossingen die grote bedrijven of kmo’s op de markt gebracht hebben – of binnenkort zullen brengen – en die zowel economisch rendabel als technologisch haalbaar zijn, maar nog niet de zichtbaarheid genieten die ze verdienen. Bertrand Piccard en zijn stichting proberen daar iets aan te doen door die oplossingen samen te brengen op hun website en er vervolgens een zo breed mogelijke ruchtbaarheid aan te geven via een reeks internationale conferenties. Op die manier willen ze aan bedrijven en besluitvormers die nog weigerachtig blijven, duidelijk maken dat je de wereld duurzamer kunt maken zonder er geld bij te verliezen. Dat er met andere woorden geen enkel excuus meer is om zich niet in te zetten voor de energietransitie. 

Meer dan 400 onafhankelijke experts, onder wie twee medewerkers van het SBCC

Om die opdracht tot een goed einde te brengen krijgt de Solar Impulse Foundation hulp van vele partners en een uitgebreide pool van 400 onafhankelijke experts uit bedrijven van over heel de wereld. Aangezien gelijk welk bedrijf zijn product op de website van de stichting mag voorleggen, moeten die experten de geregistreerde oplossingen analyseren en de rendabiliteit en de milieu-impact ervan objectief en gedetailleerd beoordelen. Daarbij gaat ook aandacht naar de mogelijkheid om de oplossingen op internationale schaal te verspreiden. Sinds enkele maanden wijden ook medewerkers van BNP Paribas Fortis zich aan die taak.

"BNP Paribas is een trouwe partner van de Solar Impulse Foundation. Vandaar dat het CSR-team van de groep contact opnam met dat van BNP Paribas Fortis, met de vraag medewerkers te vinden die bereid zijn om als vrijwilliger af en toe die rol van onafhankelijk expert  op zich te nemen", vertelt Quentin Nérincx, Cleantech Advisor van het Sustainable Competence Centre (SBCC) van Corporate Banking. "Jeroen Vangindertael, Biotech Advisor van het SBCC, en ikzelf stelden ons kandidaat op de website van de Solar Impulse Foundation, en we werden geselecteerd. Sinds april stuurt de stichting ons maandelijks een of twee dossiers om te analyseren. Elke oplossing wordt door twee verschillende experts bestudeerd, en als die allebei een positief oordeel vellen, krijgt de oplossing het label van de stichting."

Vrijwilligerswerk dat zeer nuttig is, voor de aarde… en voor de klanten

Het minste wat je kunt stellen, is dat Quentin en Jeroen zich met veel professionalisme van hun taak kwijten. "De Solar Impulse Foundation stelt een soort rangschikking op van haar 'deskundigenpool', hoofdzakelijk op basis van het aantal geanalyseerde oplossingen en de kwaliteit van de verslagen. Tot mijn genoegen vernam ik onlangs dat ik in de top 30 sta", glimlacht Quentin Nérincx.

"Ik ben in elk geval zeer blij dat ik kan bijdragen aan dit ambitieuze project. Eerst en vooral omdat ik zo nieuwe duurzame oplossingen leer kennen en dus mijn expertise in de favoriete vakgebieden van het SBCC, waaronder cleantech, kan uitbreiden. En daarnaast ook omdat het me in staat stelt de klanten een betere service te bieden. Ik kan het namelijk met hen hebben over producten en initiatieven die ze vaak nog niet kennen en die hen zouden kunnen helpen bij hun energieomschakeling. Of ik kan hen voorstellen om een of meer van hun oplossingen op het platform van de Solar Impulse Foundation in te dienen als ik vind dat die meer zichtbaarheid verdienen."

Zin om de Solar Impulse Foundation te helpen?

De stichting van Bertrand Piccard heeft intussen al 321 duurzame en rendabele oplossingen gevonden en een label gegeven. Als je haar van je expertise wilt laten profiteren om zo snel mogelijk de 1.000 te halen, stel je dan kandidaat via deze link. Eventuele vragen kun je ook mailen naar Léa Andersson, Expert Coordinator van de Solar Impulse Foundation.

Waarom zet een bank in op duurzaamheid? Het antwoord op deze vraag ligt voor de hand: bedrijven – de klanten van de bank – hebben meer dan ooit nood aan ondersteuning bij hun omschakeling naar duurzaamheid.

"Er is geen plan B, want er bestaat geen planeet B", zo verklaarde Ban Ki-moon tijdens de klimaatweek in New York in september 2014. De woorden van de voormalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties zijn blijven hangen omdat ze de situatie perfect samenvatten: de enige optie is 'in actie schieten'. Er wordt verwacht dat iedereen zijn steentje bijdraagt aan deze verandering. Ook de banken dus! Ze hebben ook een goede reden: banken willen dat hun kostbare klanten het goed blijven doen en vooral ... dat ze klant blijven. Vanuit dit gemeenschappelijke belang wil de bank bedrijven ondersteunen in hun omschakeling naar duurzaamheid. Maar de rol van de bank gaat verder dan dat.

Centrale positie

Volgens de VN zullen er gigantische investeringen nodig zijn om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (DOD's) tegen 2030 te halen. Het gaat om een jaarlijkse investering van 5.000 tot 7.000 miljard dollar. Wie is er beter geschikt voor deze uitdaging dan de financiële sector? De bank 'kent' en ondersteunt alle huidige marktspelers, van de publieke sector, kmo's, corporates, start-ups, ngo's tot de gezondheidssector, het onderwijs en particulieren. Ze bevindt zich in het hart van de economie en is meer dan ooit de motor die verandering op gang trekt. Haar missie? Deze omschakeling voor de hele maatschappij ondersteunen met een bijzondere focus op bedrijven die inzetten op duurzame verandering om de milieu-uitdagingen aan te pakken.

De drie pijlers van een 'duurzame' bank:

1. Expertise: een bank is meer dan alleen maar bankier!

De taak van een bank is uiteraard advies geven. Door de jaren heen heeft ze medewerkers bijeengebracht die echte specialisten in duurzaamheid zijn. Ze sensibiliseert bedrijven voor een noodzakelijke verandering en begeleidt hen gedurende het hele proces. Concreet betekent dit dat ze managers de risico's van 'niets doen' doet inzien. Ze helpt hen de opportuniteiten te grijpen die op hun pad komen dankzij een 'duurzaam' businessmodel. In haar missie dient de bank rekening te houden met de behoeften en maturiteit van elke marktspeler. Dit vertaalt zich onder andere door:

• het delen van kennis en inzichten rond duurzaamheid, klimaatverandering, milieu-uitdagingen, ecologische verandering, enz.;
• strategische denkwijzen binnen bedrijven te introduceren, te ondersteunen en aan te sturen;
• de technische haalbaarheid van een project in eender welke activiteitensector te begrijpen en te analyseren (nieuwe technologieën, koolstofvrije economie, life sciences, circulaire economie, smart cities, enz.).
2. Middelen: financiële ondersteuning van verandering

Duurzaamheid vergt enorme investeringen. De bank is dan ook de ideale partner om de financiële kant van een strategische omschakeling voor haar rekening te nemen. Na een eerste fase waarin alle technische aspecten aan bod komen, zal de bank de vastgelegde plannen valideren en de managers begeleiden bij het financiële luik. Met andere woorden: welke middelen zijn er nodig? Welke financieringsopties zijn het best geschikt? Deze benadering biedt bedrijven een maximale gemoedsrust tijdens de overgang omdat er vanaf het begin rekening wordt gehouden met alle risico's, dus ook de financiële. Nog een belangrijke missie van de bank? Ze werkt als een 'katalysator' voor bedrijven die al verder staan in hun proces naar duurzaamheid om een stapje hoger te klimmen.

3. Netwerken: samen staat u sterker

Netwerken is de sleutel tot een duurzame verandering. Wie kan alle marktspelers beter samenbrengen dan de bank? Networking is dus essentieel om:

• ervaringen te delen;
• best practices te verspreiden;
• innovatieve oplossingen in de kijker te plaatsen door de toegang tot bepaalde 'duurzame' nieuwe technologieën voor meer bedrijven financieel mogelijk te maken;
• goedlopende kleinschalige projecten op grotere schaal te helpen doorvoeren.

Geen enkel bedrijf ontsnapt eraan: de weg naar duurzaamheid ligt open. Om de uitdagingen van vandaag en in de toekomst aan te gaan, is duurzame verandering noodzakelijk. Maar hoe doet u dat precies?

Niet iedereen bevindt zich in dezelfde situatie. Elk bedrijf heeft zijn specifieke kenmerken en een eigen verhaal. Het legt een uniek parcours af en stelt weloverwogen ambities. Daarom is er niet slechts één weg naar duurzame verandering. Dit hangt onder andere af van welke stappen u al hebt genomen. In welke fase u zich ook bevindt, één ding is zeker: vandaag omschakelen naar een 'sustainable' businessmodel is een noodzaak om morgen te overleven. Net als bij alle transformaties begint alles met de wil om te veranderen. Daarna komt u in beweging, gaat u stap voor stap in de juiste richting en neemt u de eerste hordes ... zonder te slabakken! Wat zijn de belangrijke stappen in uw traject naar duurzaamheid? Welke vragen stelt u zich? Welke voordelen levert het op?

1. VOOR WELKE UITDAGINGEN STAAT U?

"Ook een tocht van duizend mijl begint met de eerste stap", zo luidden de wijze woorden van Lao Tse. Deze eerste bewustwording is van cruciaal belang. We hebben als het ware een elektroshock nodig om te beseffen dat we inspanningen moeten leveren voor een 'groene' maatschappij. Uw bedrijf moet zijn plek vinden in deze wereldwijde evolutie. Hoe? Door mogelijke risico's te vermijden en opportuniteiten te grijpen. Hoe bereidt u zich voor op deze toekomst? In welke mate leeft de klimaatuitdaging binnen uw bedrijf? Is duurzame verandering een slimme strategische zet? Aan de hand van dit soort vragen bepaalt u de 'duurzame' maturiteit van uw bedrijf.

Verzamel kennis en kom in beweging

U weet welke uitdagingen voor u liggen en u bent bereid om te veranderen ... maar waar begint u? Informatie is de sleutel in deze eerste sensibiliseringsfase:

• Kijk wat er rondom u en binnen uw netwerk gebeurt (ook bij uw concurrenten).
• Ga naar evenementen (deze thema's komen steeds vaker aan bod): businessgames, workshops over MVO, lezingen, enz.
• Deel de informatie met uw medewerkers door het thema 'duurzaamheid' in het opleidingsaanbod te integreren, via uw interne communicatie, enz.

2. MAAK EEN VOLLEDIGE ANALYSE

Bij de volgende stap maakt u een overzichtelijke analyse van uw bedrijf. Het doel is om de gevolgen en risico's voor uw bedrijfsactiviteiten te bepalen:

• Welke fysieke en economische risico's ontstaan er door de milieuproblematiek: toelevering van grondstoffen, gevolgen voor het klimaat, enz.?
• Hebt u al een energie-audit uitgevoerd?
• Wat is de ecologische voetafdruk van uw bedrijf? Hoeveel afval produceert u? Enz.
• Hebt u een team of een verantwoordelijke voor duurzaamheid aangesteld?
• Hoe staat het met uw interne procedures op dit vlak?
• Wat vinden uw medewerkers, klanten of leveranciers van deze vragen? Enz.

Het doel van deze analyse is om uw bedrijf volledig in kaart te brengen met zijn sterktes, zwaktes, te verbeteren punten of zaken die aan verandering toe zijn. 

3. GA VOOR QUICK WINS

U bent de weg naar duurzame verandering ingeslagen: investeringen voor een kleinere ecologische voetafdruk, verbetering van uw afvalbeheer, invoering van een MVO-beleid (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), inspanningen voor een beter welzijn van uw medewerkers of isolatie van uw bedrijfsgebouw. Deze maatregelen beperken één voor één de gevolgen en risico's voor uw bedrijfsactiviteiten, maar leveren u ook voordelen op korte termijn op. Deze quick wins vallen meestal net buiten uw corebusiness en hebben dus geen rechtstreekse band met uw businessmodel, maar ze zijn zeker een goede zet: een lager energieverbruik levert bijvoorbeeld flinke besparingen op, uw MVO-beleid trekt nieuwe talentvolle kandidaten aan en nieuwe klanten vallen voor uw 'duurzaam' imago.

4. OP NAAR EEN DUURZAAM BUSINESSMODEL

Deze stap neemt meer tijd in beslag omdat het hier om uw corebusiness gaat. Bent u klaar voor een radicale ommekeer? Het is van cruciaal belang dat u zich voorbereidt op een paradigmashift. In deze fase gaat u uw manier van zakendoen helemaal opnieuw overdenken en nieuwe bedrijfsplannen opstellen.

• Wat is de bestaansreden van uw bedrijf?
• Is uw businessmodel op duurzaamheid gericht?
• Welke alternatieven bestaan er in uw sector?
• Hoe zit het met de productie? Is het haalbaar om anders te werken?
• Welke marktpositie neemt uw productaanbod in? Wat zijn de alternatieven? Enz.

Al deze vragen zorgen ervoor dat u out of the box gaat denken. Twee factoren staan centraal in uw duurzame businessmodel: de mens en onze planeet.

5. EEN BEDRIJF DAT SAMENWERKT EN INNOVEERT

Het vijfde punt is niet zozeer een laatste stap, maar eerder iets dat u in alle fasen van uw veranderingsproces integreert. Het doel? Nieuwe manieren van werken introduceren in de mentaliteit en gewoonten van uw bedrijf. Centraal hierbij staan een open innovatiecultuur, contacten met start-ups, cocreatie, collectieve intelligentie, duurzame governance op alle niveaus, enz. Hoe eerder u dit in uw activiteiten doorvoert, hoe sneller u de vruchten ervan zult plukken. Zo behoedt u zich voor de vele (juridische, commerciële ...) risico's die u boven het hoofd hangen. Nog beter zelfs, u verbetert uw positie op de markt en bent geloofwaardiger. Uw klanten, leveranciers, medewerkers en partners zien u als een bedrijf dat voor duurzaamheid kiest. En daar hebt u alleen maar baat bij. Deze soft cash levert hard cash op: dit zijn de werkelijke voordelen voor uw bedrijf, zoals nieuwe markten, nieuwe klanten, enz.

De weg naar duurzaamheid ligt voor u open ... Het is aan u om die eerste stap te zetten!

Kiest uw organisatie ook voor een duurzame toekomst?

Doe de test

De Brusselse scale-up Optimy brengt vrijwilligerswerk, donaties, mecenaats- en sponsoractiviteiten van bedrijven samen op één platform. Daar zijn hun maatschappelijke gevolgen concreet meetbaar.

“Oorspronkelijk beschouwde ik mezelf niet als een sociaal ondernemer, al was ik wel bezig met sponsoring. Op vraag van onze klanten hebben mijn partners en ik een hele dienstverlening ontwikkeld die is uitgegroeid tot het meest uitgebreide platform op de markt”, zegt de CEO van Optimy, Kenneth Bérard.

Een van die klanten was de BNP Paribas Fortis Foundation, die maatschappelijk een groter verschil wou maken en die acties ook meer zichtbaarheid wou geven. “Het is voor bedrijven een must om een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Dat genereert meerwaarde voor het bedrijf en voedt een positieve spiraal. Maar die maatschappelijke gevolgen moeten meetbaar zijn. Hoeveel kinderen worden er geholpen? Hoeveel bomen zijn er geplant? Welk effect heeft dat op de tevredenheid van de werknemers, op het imago, op de omzet? Ons model biedt dat allemaal aan. Bedrijven moeten dus niet telkens nieuwe modules aanschaffen als ze extra activiteiten willen toevoegen. Dat is volgens mij onze grote succesfactor. We zijn marktleider in Europa in onze sector en het enige bedrijf dat actief is in zowel Europa als Noord-Amerika.”

Persoonlijke begeleiding

“Veel bedrijven zitten vol goede bedoelingen. Ze willen een positief effect hebben op de samenleving, maar vaak ontbreekt het hen aan een goede methode om dat efficiënt te doen”, merkt de ondernemer op. “Ze hebben de neiging om al hun inspanningen los van elkaar te zien. Het Optimy-platform biedt daar een oplossing voor. Het is makkelijk samen te stellen en is servicegericht. We passen ons aan aan de processen van elke businessunit en elk bedrijf. Omgekeerd werkt het niet”, verzekert Kenneth Bérard. “Onze klanten zoeken geen technologie, maar wel begeleiding. We investeren in personalisering en dat loont, toont ook een tevredenheidsonderzoek bij onze klanten.”

Acties structureren

Het eerste advies dat Optimy altijd geeft aan bedrijven: versnipper je inspanningen niet, ze moeten één geheel vormen. “We raden bedrijven aan hun acties met behulp van ons instrument te structureren. Het beleid in maatschappelijk verantwoord ondernemen moet in lijn zijn met de waarden, het DNA en de bredere strategie van het bedrijf. En de acties moeten natuurlijk transparant en goed worden uitgevoerd.”

De juiste partner

De band die Optimy vanaf het begin had met BNP Paribas Fortis was doorslaggevend voor de groei van het bedrijf. “Het feit dat de bank ons volgt, heeft onze geloofwaardigheid vergroot bij onze partners, investeerders, klanten en ook intern. Nu zet ze voor ons een factoringservice op om onze groei verder te ondersteunen.”

De groei van Optimy werd eerst ondersteund door cashflow, wat ongebruikelijk is voor een technologiebedrijf. Vanaf 2019 kwam er financiering in het spel. Toen trad een Canadees fonds dat gespecialiseerd is in SaaS-bedrijven (Software as a Service) en verbonden is aan het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology (MIT) tot het kapitaal.

Multiculturele verrijking

Zoals voor meer bedrijven is een van de grootste uitdagingen van Optimy de werving van nieuw talent. “Wij hebben die uitdaging kunnen omzetten in een troef”, besluit Kenneth Bérard. “We trekken talent aan uit het buitenland. In ons kantoor in Brussel werken zestig mensen van twintig nationaliteiten. Die multiculturaliteit is een enorme verrijking en heeft ons geholpen om internationaal door te breken.”

“Het beleid om maatschappelijk verantwoord te ondernemen moet in lijn zijn met de waarden, het DNA en de bredere strategie van je bedrijf”.

Goede ESG-prestaties (Environment, Social, Governance) worden een concurrentiefactor. Ook kmo's zijn zich daar steeds meer van bewust. Een goede zaak, aldus Didier Beauvois, Head of Corporate Banking.

Hoe verklaart u dat verhoogde bewustzijn bij kmo’s?

“Met de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) zijn beursgenoteerde bedrijven en bedrijven met meer dan 250 personen sinds 2022 onderworpen aan rapporteringsverplichtingen op het gebied van ESG-prestaties. Ze engageren zich ten opzichte van hun klanten, investeerders, banken, medewerkers en aandeelhouders. Om aan het ESG-lastenboek te voldoen, geven ze steeds meer de voorkeur aan leveranciers, vaak kleinere bedrijven, die deugdelijke praktijken hanteren en dat kunnen aantonen. Bovendien zal de CSRD vanaf 2026 ook van toepassing zijn op kmo’s.”

Is duurzaamheid dan een must geworden voor alle bedrijven?

“Als je wilt blijven werken met klanten van een bepaalde grootte, zoals bijvoorbeeld in de distributiesector, heb je geen keuze meer. Met goede ESG-prestaties kan je het verschil maken met de concurrentie. We moedigen kmo’s aan om te communiceren over de inspanningen die ze leveren. Geloofwaardigheid garandeert mee het voortbestaan van de organisatie, want een deugdelijk bedrijf zal veel beter gepositioneerd zijn om investeerders aan te trekken of goede financieringsvoorwaarden te krijgen.”

Hoe helpt de bank kmo’s met hun transitie?

“Dankzij onze ervaring met grote bedrijven staan we klaar om hen bij elke stap te begeleiden. We hebben de expertise, partners en oplossingen die we stap voor stap toegankelijk maken voor kleinere bedrijven. Onze relatiebeheerders kunnen rekenen op een uitgebreid netwerk van interne experts. Die van ons Sustainable Business Competence Centre, bijvoorbeeld, of die van de Low-Carbon Transition Group, een netwerk van BNP Paribas dat wereldwijd 200 deskundigen samenbrengt om onze klanten te begeleiden naar minder koolstof.”

Hoe begeleidt u klanten concreet?

“Onze relatiebeheerders, in samenwerking met onze experts en externe partners, bieden onze klanten een echt traject aan. Ik herneem het voorbeeld van een kmo die leverancier is van een grote distributiespeler. Zodra de kmo de risico's en kansen van ESG begrijpt, helpen we bij het stellen van een diagnose en adviseren we over de te nemen acties: wat kan het bedrijf doen? Het wagenpark minder vervuilend maken, de energie-efficiëntie van de gebouwen verbeteren, zelf een deel van de energie produceren, productieprocessen meer circulair maken, de corporate governance aanpassen, tot een beter evenwicht komen tussen mannen en vrouwen in het managementteam enz. Vervolgens bekijken we samen de nodige financieringen om deze acties uit te voeren en stellen we oplossingen voor die het best aansluiten bij de situatie, de grootte en de sector van de onderneming. We hebben een breed scala aan producten ontwikkeld specifiek gericht op de energietransitie, die we zelf of via partners aanbieden.”

Kunt u enkele voorbeelden geven?

“We bieden specifieke kredieten aan voor de aankoop van isolatie, zonnepanelen, hoogrendementsketels of elektrische voertuigen. Grotere kmo's kunnen ook toegang krijgen tot een kredietlijn (van minstens 10 miljoen euro) waarvan de rentevoet gekoppeld is aan het behalen van ESG-doelstellingen, die door onafhankelijke deskundigen wordt geverifieerd. Zo hebben we een kalkproducent gefinancierd door de rente van zijn lening te koppelen aan de vermindering van zijn CO₂-uitstoot. Bij een parkinguitbater hebben we de rente gekoppeld aan de uitstoot van fijnstof. We zetten ook factoringoplossingen op gekoppeld aan ESG-verplichtingen. Daarmee willen we de betaling financieren van facturen van kmo's van elke omvang.”